|
DERMOGRAFISME (URTICARIA FACTITA) |
 |
WAT IS DERMOGRAFISME ?
Dermografisme
is de naam voor het verschijnsel dat er na
wrijven of krabben over de huid een verheven
jeukende streep ontstaat. Dit is een variant van
galbulten. De medische term is urticaria
factitia. Een kleine mechanische prikkel zoals
krabben of met de achterkant van een balpen een
streep over de huid trekken is al voldoende om
dit te laten gebeuren.
 |
 |
 |
|
dermografisme |
dermografisme |
dermografisme |
HOE WORDT DE DIAGNOSE GESTELD ?
Door stevig met de achterkant van een balpen of
met een speciale testpen over de huid te
strijken, op de binnenkant van de onderarm of op
de rug. Hierbij ontstaat binnen 10 minuten een
jeukende verhevenheid die na 30 minuten tot 3
uur weer vervaagt. Rondom deze streep ontstaat
een rode kleur. De roodheid verdwijnt eerder dan
de zwelling.
Het normale beeld bij iemand
die geen dermografisme heeft is: een lichtrode
niet verheven streep op de krabplaats die snel
vervaagt, vaak al binnen 5 minuten.
Er
bestaat ook een vertraagde vorm van
dermografisme, waarbij de strepen pas na 30
minuten tot 9 uur ontstaan en 12 tot 24 uur
kunnen duren.
WAT IS DE OORZAAK VAN
DERMOGRAFISME ?
De oorzaak is niet
bekend, het is onduidelijk waardoor
dermografisme opeens kan ontstaan. Het komt vaak
voor, bij ongeveer 1.5-5% van de normale
bevolking. Het komt vaker voor bij mensen die
atopisch zijn (die hebben een aanleg om
hooikoorts, atopisch eczeem, of astma te
krijgen). Kerngezonden kunnen zomaar van de een
op de andere dag dermografisme krijgen. Soms is
er een aanleiding te achterhalen, zoals een
verkoudheid of griepje enkele weken voorafgaand
aan het ontstaan, of geneesmiddelen gebruik.
Maar bij de meeste patiënten blijft het
volstrekt onduidelijk wat de oorzaak is.
Het is wel bekend wat het mechanisme is. In de
huid zitten mestcellen. Dit zijn cellen die
betrokken zijn bij allergische reacties. In de
mestcellen zit een grote hoeveelheid van het
stofje histamine. Histamine veroorzaakt als het
vrijkomt een heftige jeuk en zwelling. Het is
hetzelfde stofje wat ook in brandnetels zit.
Normaal komt histamine alleen vrij uit de
mestcellen als er een allergische reactie
plaatsvindt. Op een of andere manier zijn de
mestcellen bij patiënten met dermografisme ook
gevoelig voor druk: bij een beetje stevig
strijken over de huid komt de histamine uit de
mestcellen. Daarna is in datzelfde huidgebied
ongeveer 3 uur lang niet opnieuw dezelfde
reactie op te wekken, want de mestcellen zijn
leeg.
WAT IS DE PROGNOSE ?
Dermografisme kan vanzelf weer overgaan, maar
dan kan soms wel enkele maanden tot jaren duren.
Het is een hinderlijke aandoening, maar het is
niet gevaarlijk, en het wijst ook niet op een
onderliggende ziekte.
WAT IS DE
BEHANDELING ?
Dermografisme kan worden
behandeld met geneesmiddelen die het stofje
histamine remmen: de anti-histaminica. Deze
antihistaminica moeten dan wel elke dag worden
ingenomen om de jeuk en zwelling te voorkomen.
Antihistaminica zijn effectief en veilig, ook
bij langdurig gebruik. Ze worden ook langdurig
gebruikt door patiënten met hooikoorts. Het is
wel belangrijk om een van de moderne te
gebruiken, die niet als bijwerking slaperigheid
hebben.
Voorbeelden van antihistaminica
voor dermografisme:
- Xyzal
(levocetirizine) 1 maal daags 1 tablet van 5 mg
- Zyrtec (cetirizine) 1 maal daags 1 tablet van
10 mg
- Claritine (loratadine) 1 maal
daags 1 tablet van 10 mg
- Aerius
(desloratadine) 1 maal daags 1 tablet van 5 mg
Verder is het
belangrijk om niet te gaan krabben als het
ergens begint te jeuken, want dan loopt het
volledig uit de hand en wordt het alleen maar
erger. Wees ook voorzichtig met afdrogen na het
douchen (niet wrijven maar deppen), en draag
geen strakke kleding.
Soms is er nog een
andere reden om jeuk te hebben, zoals een droge
huid, of eczeem. Dit moet zo goed mogelijk
worden behandeld om jeuk, gevolgd door krabben
te voorkomen.
Blootstelling aan zonlicht
maakt de huid minder gevoelig. Daarom wordt ook
wel eens lichttherapie (breedspectrum UVB
lichtkast) geprobeerd bij patiënten waarbij
antihistaminica niet of onvoldoende werken.
|
