Lindaansmeersel 1% FNA was jarenlang op de markt voor de behandeling bij scabies maar is vanwege de toxiciteit en milieu aspecten in Nederland van de markt gehaald. De vervangende preparaten zijn:

Ivermectine (Stromectol), tabletten á 3 mg. De dosering is voor de gemiddelde volwassene eenmalig 12 of 15 mg, en voor kinderen 200 ug/kg eenmalig. Het is het beste om precies op lichaamsgewicht te doseren volgens onderstaand schema:
15-24 kg: 1 tab (3 mg)
25-35 kg: 2 tab (6 mg)
36-50 kg: 3 tab (9 mg)
51-65 kg: 4 tab (12 mg)
66-79 kg: 5 tab (15 mg)
> 80 kg: 6 tab (18 mg)
Kinderen onder de 15 kg en/of <5 jaar en zwangeren mogen het niet hebben (te weinig bekend over de veiligheid).

Permetrine 5% crème (Loxazol). Tube à 30 g. De crème aanbrengen op het hele lichaam, op schone droge huid. Hoeveelheid: kinderen > 12 en volwassen 1 tube (30g), kinderen 5-12 jr: 1/2 tube (15 g), 1-5 jaar: 1/4 tube (10 g), 2 mnd-1 jr: 1/8 tube (5 g). De crème 10-24 uur laten inwerken, daarna grondig wassen. Relatief gecontra-indiceerd bij zwangerschap en borstvoeding (zie verder).

Benzylbenzoaat 25% Smeersel FNA, 150-250 ml. Bij overgevoeligheid voor permetrine of bijwerkingen van ivermectine, en in de zwangerschap. Behandelen op 3 opeenvolgende avonden. Voor de gehele behandeling is 150-250 ml smeersel per persoon nodig. Vóór gebruik de fles goed schudden en het lichaam goed wassen met zeep. Daarna het gehele lichaam tot aan de kaakrand zorgvuldig inwrijven met het smeersel, totdat dit geheel door de huid is opgenomen. Zorgen dat de vloeistof ook onder de nagels en in alle huidplooien doordringt. De behandeling na 24 uur herhalen, 24 uur daarna het gehele lichaam met warm water en zeep wassen. Zo nodig de behandeling nog een keer herhalen op de derde avond (aanbevolen) of na 1 week.

Gezien de resistentie ontwikkelingen van de schurftmijt en de golfbewegingen in de beschikbaarheid van preparaten op de markt: het gebruiksvoorschrift van lindaan was:

Voor volwassenen en kinderen vanaf 2 jaar. Niet tijdens zwangerschap (dan benzoylbenzoaat gebruiken). Eenmaal zorgvuldig aanbrengen is in principe voldoende, 8-12 uur laten intrekken en dan afwassen met lauwwarm water en zeep. Fles goed schudden voor gebruik. De huid moet schoon zijn voor gebruik, dus zonodig lichaam goed wassen met lauwwarm water en zeep. Daarna een uur wachten alvorens in te smeren (een warm bad of douche te kort voor applicatie verhoogt de resorptie en daarmee de toxiciteit). Gehele lichaam vanaf de kaakrand naar beneden zorgvuldig insmeren, zorg ervoor dat er niets wordt overgeslagen (plooien, liezen, genitalia externa, navel, onder de nagels). Vermijd contact met ogen en slijmvliezen. Al het beddegoed, kleding en andere zaken (knuffels) waarmee de patiënt de afgelopen 2 dagen in contact is geweest grondig reinigen door wassen op 60 graden of stomen. Gezinsleden en relaties waarmee intiem contact is geweest of die in het zelfde bed hebben geslapen meebehandelen. De jeuk kan toenemen (irritatie) en kan vervolgens nog enkele weken aanhouden, ook als de mijten allemaal gedood zijn. Dit kan worden bestreden met lokale corticosteroïden of anti-jeukmiddelen. Herhalen (na 2 weken) is alleen nodig als er twijfel is over de grondigheid, of als er gedeelten vergeten zijn.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.