Podofylline is een hars afkomstig van Podophyllum peltatum
L. en bevat 15-40% podofyllotoxine. Podofyllotoxine heeft sterke
anti-mitotische eigenschappen. Podofyllinehars heeft een plaats in de
behandeling van door humaan papilloma-virus veroorzaakte condylomata. Het
werkt zowel mitose remmend als direct toxisch op het papilloma-virus.
Podofylline was als FNA preparaat beschikbaar als
5-25%
podofyllinehars in Collodium elasticum 3% FNA (50 mg, 200 mg of 250
mg podofylline per g, geketoneerde alcohol 95% v/v, collodium 4% m/m, ether
(alleen bij 5%), ricinusolie (alleen bij 5%), voor gebruik door arts (1-2 x
per week aanstippen en laten opdrogen, na 2-4 uur afwassen met water en
zeep). Na het beschikbaar komen van commerciele preparaten voor aanstippen
door de patiënt zelf zoals podofyllotoxineoplossing 0.5% (Condylline) of
crème 1.5 mg/g (Wartec) zijn de FNA bereidingen vervallen. Sommige
apothekers leveren het nog voor in de spreekkamer aan SOA poli's, meestal de
25% sterkte, volgens de onderstaande receptuur (LNA-voorschrift):
| sterkte |
5% |
20% |
25% |
| Podofyllini resina |
5 g |
20 g |
25 g |
| Alcohol ketonatus 95% v/v |
24 g |
20 g |
19 g |
| Collodium 4% cum ricini oleo |
71 g |
- |
- |
| Collodium 4% |
- |
60 g |
56 g |
De firma
Fagron levert de volgende podofylline
preparaten voor in de spreekkamer:
| - |
Podofylline 5% collodium 10
ml (nr 108233) |
| - |
Podofylline 20% collodium 10
ml (nr 108157) |
| - |
Podofylline 25% collodium 10
ml (nr 108232) |
Podofylline kan ernstige irritatie veroorzaken bij inademing, contact
met de ogen en met de huid. Er bestaat gevaar voor resorptie door de huid.
Bij bereiding de volgende maatregelen te treffen:
| - |
zorg voor goede ventilatie |
| - |
draag handschoenen en een veiligheidsbril |
| - |
weeg af in een gesloten vaatje of flesje |
| - |
ruim gemorste stof direct op |
Bereiding 5%
| - |
Mengen van de collodium elasticum 4% met de
geketoneerde alcohol 95% v/v |
| - |
Oplossen van de podofylline in het
collodium-alcoholmengsel |
Bereiding 20%; 25%
| - |
Oplossen van de podofylline in de
geketoneerde alcohol 95% v/v |
| - |
Mengen van deze oplossing met de collodium |
Podofylline collodium wordt geleverd in een glazen flacon met brede
basis en penseelgarnituur. Het wordt uitsluitend gebruikt in de
behandelkamer. Niet gebruiken in de zwangerschap. De houdbaarheid is niet
onderzocht, de uiterste gebruiksdatum is daarom 1 maand na bereiding. Niet
alle kwaliteiten podofylline lossen volledig op maar het neerslag blijft
opschudbaar. Als oplosmiddel wordt gebruikt geketoneerde alcohol 95% v/v of
aceton of collodium elasticum 3%. Collodium elasticum is collodium met 2%
ricinusolie. Collodium elasticum 4% is als zodanig niet als oplosmiddel te
gebruiken omdat onopgeloste podofylline een harde koek op de bodem vormt.
Collodium 3% en Collodium elasticum 3% zijn niet als grondstof verkrijgbaar
en moeten worden bereid uit Collodium 4% resp. Collodium elasticum 4% door
te verdunnen met geketoneerde alcohol 95% v/v. Dat de concentratie
ricinusolie bij verdunnen van collodium 4% naar 3% wat lager wordt is niet
relevant.
Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.
