Salicylzuur werkt keratolytisch en fungistatisch. In het tijdperk voor de imidazolen werd salicylzuur in verschillende varianten dan ook toegepast bij mycosen (Whitfield's oplossing, crème, of zalf). Met de introductie van imidazol preparaten is er minder behoefte aan deze preparaten. Met ingang van 2006 is de Whitfield oplossing vervallen. De andere preparaten zijn gehandhaafd (Whitfield's crème en zalf) omdat het keratolytische effect van salicylzuur nuttig kan zijn bij dermatomycosen, met name bij het mocassin type waarin de schimmel leeft in dikke lagen hyperkeratose. Voor deze indicatie is ook een magistraal recept ontwikkeld (salicylzuur 5% in miconazol crème, zie formularium dermatologische apotheekbereidingen).

Als keratolyticum bij acne is het beschikbaar als Salicylzuur 5-10% in Cremor lanette I FNA. Voor een keratolytisch effect is een concentratie van minimaal 5% nodig. De Salicylzuuroplossing 2% FNA is daarom met ingang van 2006 vervallen. Er bestaat een specialité met 3% salicylzuur (Diprosalic), maar daar is de lage concentratie salicylzuur toegevoegd om de penetratie van het steroïd in hyperkeratotische psoriasis plaques te verbeteren. Voor het verweken van hyperkeratose is Salicylzuurgel 6% FNA, of Salicylzuur 5%, 10%, of 30% in vaseline beschikbaar.

Jonge kinderen (< 12 jaar) mogen niet meer dan 30 salicylzuurgel per keer gebruiken i.v.m. kans op salicylatenintoxicatie.

Voor het verweken van wratten, likdoorns, en nagels worden concentraties van 20-40% in vaseline gebruikt.

Salicylzuur is niet verenigbaar met zinkoxide. Het kan worden toegevoegd aan cetomacrogolcrèmes (max 2%), koelzalf (max 5%), en aan een aantal corticosteroïdcrèmes en zalven. Alleen toevoegen aan specialités indien dit volgens opgave van de fabrikant kan. Zie ook de tabel salicylzuur toevoegen aan corticosteroïden. Salicylzuur 10% kan worden toegevoegd aan Dermovatezalf en aan Betnelanzalf. Salicylzuur is ook mengbaar met triamcinolon crème en smeersel (Triamcinolonsalicylzuurcrème LNA 0.1 / 5% en Triamcinolonsalicylzuursmeersel  0.1 / 5% LNA).


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.