Ernstige
brandwonden komen doorgaans niet bij de dermatoloog
terecht maar bij chirurgie, eerste hulpartsen of bij de
specialistische
brandwondencentra:
Brandwondencentrum Beverwijk: (0251)
265220
Brandwondencentrum Groningen: (050) 5245245
Brandwondencentrum
Rotterdam: (010) 2903000
| Verwijzingscriteria: |
• Verbranding > 10% lichaamsoppervlak bij volwassenen.
• Verbranding > 5% lichaamsoppervlak bij kinderen.
• Derdegraads
verbranding > 5% lichaamsoppervlak.
• Verbranding bij bejaarden
en kinderen.
• Verbranding bij patiënten met preëxistente aandoeningen,
die de behandeling en de genezing kunnen beïnvloeden.
• Verbranding
geassocieerd met een ander trauma of met inhalatieletsel.
• Verbranding
ter plaatse van functionele gebieden (hand, voet, gelaat, perineum,
genitalia en grote gewrichten).
• Verbranding t.g.v. elektriciteit.
• Chemische verbranding.
• Circulaire verbranding aan romp of
ledemaat. |
Indien een patiënt aan één van deze indicaties voldoet, eerst contact opnemen
met een brandwondencentrum, voordat overplaatsing plaatsvindt.
Eerste hulp bij brandwondenEerste hulp bij brandwonden
bestaat uit koelen met lauw stromend water gedurende 10 minuten. Bij chemische
brandwonden agens stoppen, verwijderen en gedurende 45 minuten spoelen met ruim
lauw water. Let op gevaar van onderkoeling, met name bij kinderen. Koelingsdekens
zijn ook effectief bij gebrek aan water. Ook koelingsdekens of sheets (hydrogel
sheets) niet langer dan 10-20 min gebruiken om hypothermie te voorkomen; niet
geschikt voor langdurig transport.
 |
| koeling
deken / sheet |
Indeling van brandwonden in gradenDe ernst van
brandwonden hangt af van het percentage lichaamsoppervlak dat is aangedaan,
en van de diepte. Het oppervlakte wordt geschat met behulp van de regel van
9. De diepte wordt globaal aangegeven in graden. Eerste graads brandwonden genezen
snel en zonder litteken vorming. Tweede graadsbrandwonden genezen binnen 14
dagen en laten meestal geen litteken achter. Derde graads brandwonden zijn zijn
per definitie full-thickness (volledige dikte), dat betekent dat er in het centrum
van de wond geen epitheelbronnen zoals haarfollikels zijn en dat alle huid vanaf
de randen moet teruggroeien. Dit kan vele weken duren, daarom wordt vaak een
huidtransplantaat toegepast.
Bij eerste graads verbranding zijn er geen
blaren of wonden, alleen roodheid en pijn. Alleen de epidermis is beschadigd.
De huid is soepel en er is een goede capillaire refill. De pijn verdwijnt binnen
circa 3 dagen. het geneest snel en zonder litteken vorming. Tweede graads brandwonden
zijn partial thickness, dat wil zeggen dat er nog epitheelbronnen aanwezig zijn
van waaruit de huid kan teruggroeien, in de diepe epidermale papillen, en/of
in de haarfollikels. Er zijn vaak blaren. Tweede graads wordt onderverdeeld
in oppervlakkig (tot in de papillaire dermis) en diep (tot in de reticulaire
dermis). Oppervlakkige tweede graads brandwonden zijn zeer pijnlijk, genezen
binnen 2-3 weken en laten meestal geen litteken achter. Diepe tweedegraads brandewonden
zijn pijnlijk en de genezing kan 3-8 weken duren en littekens achterlaten. Bij
derde graads brandwonden (full-thickness) zijn alle huidlagen verbrand. Het
gebied is stijf en er is geen pijn omdat ook de zenuwen verbrand zijn. Chirurgisch
ingrijpen is nodig. Bij een vierde graads brandwond zjn diepere structuren ook
verbrand zoals spieren, pezen of botten. Vaak is het weefsel zwartgeblakerd
en niet meer te redden.
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.
ICD10: T30.0
