Erythema gyratum repens is een zeer zeldzame paraneoplastische dermatose waarbij een repeterend en migrerend annulair erytheem ontstaat, lijkend op de jaarringen of nerven in hout (woodgrain appearance). Er circuleren enkele spectaculaire afbeeldingen van op internet, maar het is zo zeldzaam dat de meeste dermatologen het nooit zullen zien in hun carrière. Erythema gyratum repens wordt gezien bij diverse maligniteiten, vooral bij longcarcinoom, maar ook bij blaas-, cervix-, uterus-, prostaat-, nier-, mamma-, maag- en oesophagus-carcinomen en multipel myeloma. Het ontstaat mogelijk tengevolge van tumorantigenen.



Klinisch beeld:
Grillig gevormd gegyreerd erytheem, opgebouwd uit concentrische erythemateuze of erythematosquameuze ringen (leading scale), welke zich in snel tempo (tot een cm per dag) over de gehele romp kunnen verspreiden.

DD: leukocytoclastische vasculitis, (hypocomplementemische) urticariële vasculitis, lupus erythematosus, psoriasis, pityriasis rubra pilaris, necrolytic migratory erythema, erythema annulare centrifugum (tracing scale), tinea imbricata.

Therapie:
Screening op maligniteiten door de internist-oncoloog. Behandeling van de onderliggende tumor.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.