FANCONI ANEMIA home ICD10: E72.0

Fanconi anemie is een zeldzame autosomaal recessieve genetische afwijking (OMIM 610832) met als belangrijkste kenmerken pancytopenie, beenmerg-aplasie, hematologische maligniteiten en multipele congenitale anomalieën. De huidafwijkingen die daarbij kunnen optreden zijn hypopigmentaties en café au lait vlekken, en purpura, petechiën, en huidinfecties. Soms reticulaire hyperpigmentatie of diffuse hypermelanosis. Er bestaat ook een Fanconi syndroom, dat is wat anders, een nierafwijking. Fanconi anemie wordt veroorzaakt door mutaties in genen die coderen voor DNA repair eiwitten. Diverse genen zijn gevonden (FANCA, FANCB, FANCC, FANCD1 (BRCA2), FANCD2, FANCE, FANCF, FANCG, FANCI, FANCJ (BRIP1), FANCL, FANCM, FANCN (PALB2), FANCP (SLX4), FANCS (BRCA1), RAD51C, XPF). De aandoening komt frequent voor onder Ashkenazi Joden. De diagnose kan worden gesteld met DNA-diagnostiek (Formulier DNA-diagnostiek VUmc).

Patiënten met Fanconi anaemie kunnen op latere leeftijd kanker ontwikkelen, meestal acute myeloïde leukemie, maar ook hoofd-hals tumoren, huidkanker en tumoren in de tractus digestivus. Bij het merendeel van de patiënten ontstaat voor het 40e jaar beenmergfalen (pancytopenie, myelodysplastisch syndroom). Daarnaast kunnen aangeboren malformaties voorkomen zoals gestoorde lengtegroei, verminderd intelligentie, afwijkingen aan armen, hoofd, ogen, oren, nieren, en endocrinologische afwijkingen. Door de pancytopenie ontstaat anemie (vermoeidheid), leukopenie (verhoogde kans op infecties), trombocytopenie (verhoogde bloedingsneiging). De duimen kunnen afwijkend zijn. Soms zijn de nieren misvormd of afwezig. De ogen kunnen klein of misvormd zijn. De oren kunnen misvormd zijn, doofheid komt voor. Ook CZS afwijkingen komen voor (hydrocephalus, microcefalie, mentale retardatie), en genitale afwijkingen en infertiliteit.

Therapie:
Behandeling met androgenen en groeifactoren; stamceltransplantatie.


Referenties
1. Fanconi G. Familiäre, infantile perniciosähnliche Anämie (perniziöses Blutbild und Konstitution). Jahrbuch für Kinderheilkunde und Fysische Erziehung, Wien, 1927;117:257-280.
2. Kutler DI, Auerbach AD. Fanconi anemia in Ashkenazi Jews. Fam Cancer 2004;3:241-248.
3. Mehta PA, et al. Numerical chromosomal changes and risk of development of myelodysplastic syndrome-acute myeloid leukemia in patients with Fanconi anemia. Cancer Genetics 2010;203:180-186.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid



Diagnosecodes:
ICD10 E72.0 Stoornissen van aminozuurtransport: Fanconi syndroom
ICD10 E72.0 Disorders of amino-acid transport: Fanconi syndrome
SNOMED 40488004 Fanconi syndrome
DBC 27 Diagnose niet nader omschreven