Annulaire laesies met verheven erythemateuze rand, centraal genezend, geen schilfering of jeuk. Vooral op hand- en voetruggen, vingers, tenen, armen (ellebogen), rond gewrichten. Het kan ook voorkomen op de handpalmen (zeldzaam). Ontstaat vaak op jonge leeftijd, vaker bij vrouwen. De oorzaak is onbekend. Geassocieerd met diabetes (komt significant vaker voor bij diabetici, maar diabetes komt niet significant vaker voor bij patiënten met lokale granuloma annulare). Gaat bij de meeste patiënten vanzelf over binnen 1-2 jaar.

Varianten: erythemateuze vorm (aanvankelijk vlak, later papuleus), plaquevorm (dd necrobiosis lipoidica, elastolytic giant cell granuloma), subcutane vorm, vooral rond gewrichten (dd: reuma noduli), perforerende vorm (acrale granulomen, met ulceratie), en de gedissemineerde vorm.

DD: mycose (ringworm), lichen planus, necrobiosis lipoidica, borderline lepra, erythema elevatum diutinum, annulaire sarcoidose, annulaire lues II, reuma-noduli, mucinosis papulosa, en andere granulomateuze ontstekingen.



Diagnostiek: in niet-typische gevallen een biopt; eventueel glucose in urine of bloed.

Therapie:
Behandelen met sterke corticosteroïden of cryotherapie (oppervlakkig bevriezen met vloeibare stikstof of chloorethylspray). Soms verdwijnt het spontaan na biopsie voor diagnostiek. Daarom wordt ook 'scarificatietherapie' (krassen, prikken, biopteren) toegepast. Ook PUVA en UVA-1 is mogelijk.
R/ Dermovate lokaal, onder occlusieve folies of hydrocolloïden.
R/ Kenacort-A 10 1:1 (5 mg/ml) intralesionaal, gelijkmatig verdelen over de lesie.
R/ Interferon γ (Immukine) intralesionaal 250.000 IU per lesie dagelijks gedurende 1 week, dan 3 x per week gedurende 2 weken.
R/ Aldara (imiquimod) crème lokaal 3 x per week.







Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.