Met
canities z.n.s. (
grijs haar) wordt bedoeld
de natuurlijke vergrijzing (vanaf 30-40 jaar). De grijze indruk ontstaat
door geleidelijke afname van de gekleurde haren. Grijs worden voor het 20e jaar (bij
de donkere huid voor het 30e jaar) heet
canities praecox (
premature greying). Meestal e.c.i., soms familiaal, soms bij
zeldzame syndromen (syndroom van Böök,
progeria,
Rothmund,
Werner).
Grijze haren ontstaan door afname van de
hoeveelheid pigment in de haren. De kleur van het haar
wordt bepaald door de hoeveelheid
melanine pigment die wordt meegegeven aan het haar, en het
type pigment:
eumelanine of
pheomelanine. Eumelanine bestaat als zwart eumelanine en bruin
eumelanine. Pheomelanine geeft het haar oranje en rode tinten. Iedereen
heeft een bepaalde hoeveelheid pheomelanine in de haren. Een lage
hoeveelheid bruin eumelanine geeft blond haar, een hogere hoeveelheid bruin
eumelanine geeft bruin haar. Veel zwart eumelanine geeft zwart haar, weinig
zwart eumelanine geeft grijze haren. Bij het ouder worden neemt de productie
van melaninepigment af en ontstaan grijze haren. Wanneer alle melanine
volledig verdwijnt, wordt het haar wit (kleurloos). Echt grijze haren
bestaan niet, het is altijd een mix van ontkleurde (witte) haren en de nog
bestaande zwarte haren die samen de grijze kleur veroorzaken.
![Grijze haren (klik op foto voor vergroting) [bron: www.pixabay.com] Grijze haren](../../../afbeeldingen/grijze-haren-1z.jpg) |
![Grijze haren (klik op foto voor vergroting) [bron: www.pixabay.com] Grijze haren](../../../afbeeldingen/grijze-haren-3z.jpg) |
![Grijze haren (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Grijze haren](../../../afbeeldingen/grijze-haren-4z.jpg) |
grijze
haren |
grijze
haren |
grijze
haren |
Het tijdstip van vergrijzen is
afhankelijk van de leeftijd en erfelijke
factoren. Sommige mensen worden al vroeg grijs,
bijvoorbeeld al vanaf het 25e levensjaar, anderen blijven tot op hoge
leeftijd hun oorspronkelijke haarkleur behouden. Vroeg grijs worden kan
erfelijk zijn. Ook zijn er rasgebonden verschillen. De eerste grijze haren
ontstaan vaak aan de slapen, bij mannen in de baardharen. Daarna verspreid
het zich over de rest van het hoofd en het lichaam.
Oorzaak:
Grijze haren ontstaan bij het ouder worden, er is niet echt een oorzaak.
Mogelijk kan het ook worden veroorzaakt of eerder ontstaan door
onderliggende factoren zoals slechte voeding (vitamine B12 tekort), ziekten
(anemie, hart- en vaatziekten, auto-immuunziekten, schildklierziekten),
roken, en bepaalde geneesmiddelen (chloroquine).
Therapie:Behandeling is
meestal niet gewenst, grijs haar wordt beschouwd
als iets wat bij het ouder worden hoort. Wie het
storend vindt kan het camoufleren door het verven van het haar (kleurshampoo,
kleurspoeling, haarverf). Niet alle haarverven zijn geschikt om grijze haren
bij te kleuren. Bij enkele witte haren zou men
die kunnen uittrekken. Er zijn haarverzorgende producten die de grijze kleur
kunnen camoufleren, bijvoorbeeld door de witte haren meer transparant te
maken. Kleurspoelingen geven een kleurlaagje aan de buitenkant van het haar
en zijn tijdelijk, bij wassen van het haar wordt de kleur er weer
uitgewassen. Haarverf heeft een blijvend effect, maar door de uitgroei van
de haren aan de basis wordt op een gegeven moment weer de eigen haarkleur
zichtbaar.
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, AMC,
Amsterdam.