Bij
axillaire
hyperhidrosis is de volgorde meestal eerst
goede deodorants proberen, dan de sterke
aluminiumpreparaten,
dan
iontoforese (zie onder
hyperhidrosis palmaris), dan
Botox indien financieel haalbaar. Indien dat allemaal niet
werkt is een nieuwe methode het vernietigen van de zweetklieren met 5,8 GHz
microgolven (
miraDry). Deze behandeling wordt niet
vergoed. Een andere optie is
laparoscopische sympathectomie.
Laparoscopische sympathectomie
wordt door een aantal chirurgen inmiddels met succes en zonder grote complicaties
uitgevoerd. In extreme gevallen
excisie zweetklieren
of
subcutane curettage vanuit een incisie. Invasieve
behandelingen worden geadviseerd bij een hyperhidrosis score van 3 of meer (zie
tabel).
Score: |
Antwoord: |
1 |
Mijn zweten is valt niet op en beïnvloedt mijn dagelijkse activiteiten
niet. |
2 |
Mijn zweten is dragelijk, maar beïnvloedt regelmatig mijn dagelijkse
activiteiten. |
3 |
Mijn zweten is nauwelijks dragelijk en het beïnvloedt meestal
mijn dagelijkse activiteiten. |
4 |
Mijn zweten is ondragelijk en beïnvloedt altijd mijn dagelijkse
activiteiten. |
Therapie:R/ extra goede deodorants proberen: Odorex
extra dry, Syneo 5 spray, Rexona extra dry, Deoleen spray of okselcrème, VICHY
traitement anti-transpirant.
R/ Aluminiumhydroxychloride oplossing 15% FNA
(solutio aluminii hydroxychloridi 15% FNA), wordt gebruikt voor hyperhidrosis
axillaris (de alcohol kan irriteren), palmaris en plantaris. Er bestaan speciale
depflacons voor hyperhidrosis axillaris (op het recept vermelden anders wordt
een fles afgeleverd voor gebruik op handpalmen en voetzolen). De oplossing enkele
malen per week voor het slapen gaan aanbrengen en 's nachts laten intrekken,
's ochtends afwassen. Er bestaat ook een aluminiumhydroxychloride 15% spray
(Fagron, 100 ml).
R/ Samengesteld aluinstrooipoeder FNA (conspergens aluminis
compositum FNA / conspergens antihyperhydrosicum FNA / antizweetpoeder FNA).
Wordt gebruikt bij hyperhidrosis van de oksels, handpalmen en voetzolen. De
talk moet 1 x daags worden aangebracht en enkele uren intrekken, daarna afgewassen
met water en zeep.
R/ Aluminiumchloride oplossing 20% FNA (solutio aluminii
chloridi 20% FNA), gebruik net als bij aluminiumhydroxychloride oplossing 15%
FNA.
R/ Aluminiumhydroxychloride crème 20% FNA (cremor aluminii hydroxychloridi
20% FNA). Enkele malen per week voor het slapen gaan aanbrengen en 's nachts
laten intrekken, 's ochtends afwassen.
R/ Axhydrox (glycopyrronium crème 8 mg/g,
spuitbus à 50 g), 1 dd s'avonds 2 sprays aanbrengen in de oksels gedurende 4
weken. Daarna afhankelijk van de vermindering van klachten frequentie verlagen tot 2x
per week.
R/ oxybutynine, start met 1 dd 2.5
mg, zonodig ophogen in stapjes van 2.5 mg tot 2 dd 5 mg. Eventueel verder verhogen
tot maximaal 3 dd 5 mg.
R/ glycopyrronium (glycopyrrolate), start met 1 mg
per dag, zonodig ophogen in stapjes van 1 mg tot 2-3 dd 1-2 mg. Opgenomen in
de Nederlandse richtlijn, maar er zijn (2022) berichten over niet meer
leverbaar / uit de handel.
R/ Botox injecties. Zie
werkinstructie.
De behandeling met botox werkt heel goed voor hyperhidrosis axillaris maar is
kostbaar en sinds 2012, met de invoering van het DOT systeem, wordt het niet
meer vergoed door de meeste zorgverzekeringen. De kosten van een flesje Botox
zijn vele malen hoger dan de vergoeding die voor de behandeling wordt betaald
door de zorgverzekeraars, daarom zijn veel dermatologen en ziekenhuizen er mee
gestopt. In sommige ziekenhuizen kan het nog, als er een financiële constructie
is voor 'onverzekerde zorg'. Dit houdt in dat de patiënt een bedrag contant
moet bijbetalen. Een flacon Botox kost circa 240 euro. De geadviseerde dosis
is 50 units per oksel voor Boto en 100U per oksel voor Dysport.
R/ sedativa
bij emotionele factoren.
R/ Calmurid.
R/ aluminiumchloride hexahydraat
20% in spiritus ketonatus 95%. Dit is recept uit de jaren 80, krachtig maar
ook licht irriterend en voor de apotheker een moeilijk te maken oplossing, het
kost 3 x 24 uur in een ultrasoon bad om 20% aluminiumchloride hexahydraat op
te lossen in pure alcohol (98%).
Behandeling met miraDry
De miraDry apparatuur is door de FDA goedgekeurd voor de behandeling van axillaire
hyperhidrosis. De okselhuid wordt lokaal verdoofd. De miraDry zuigt de huid
met vacuum dicht tegen de kop aan en vernietigt de zweetklieren volgens het
magnetron principe met 5,8 GHz microgolven. Het reduceert de zweetproductie
gemiddeld met 82%. Een behandeling kost circa 1500 euro voor 2 oksels en wordt
niet vergoed door de zorgverzekeraar. De impact van hyperhidrosis op het dagelijks
leven is echter zo groot dat patiënten dit er wel voor over hebben.
Adressen:Haarlem:
dryclinic.nlAmsterdam:
Huid Medisch Centrum
Referenties
1. |
Delaunay L, Herail T, Sessler DI, Lienhart
A, Bonnet F. Clonidine increases the sweating threshold, but does
not reduce the gain of sweating. Anesthesia Analgesia 1996;83:844-848. |
2. |
Brandrup F, Larsen PO. Axillary hyperhidrosis:
local treatment with aluminum chloride hexahydrate 25% in absolute
ethanol. Acta Derm Venereol 1978;58(5):461-465. |
3. |
Naumann M. Evidence-based medicine: botulinum
toxin in focal hyperhidrosis. J Neurol 2001;248 S1:31-33. |
4. |
Sega-Hall GM, Smith P, Haworth AE. A case
of isolated axillary hyperhidrosis successfully treated topically
with 1% glycopyrronium cream. Clin Exp Dermatol 2006;31(6):825. |
5. |
Jacob C. Treatment of hyperhidrosis
with microwave technology. Semin Cutan Med Surg 2013;32:2-8.
PDF |
6. |
V. Everdingen JJE. Hoe behandelt men hyperhidrosis?
Vademecum (permanente nascholing huisartsen) 1991;9: nr. 22 |
7. |
Goh CL. Aluminiumchloride hexahydrate versus
palmar hyperhidrosis. Int J Dermatol 1990;29:368-370. |
8. |
Midtgaard K. A new device for the treatment
of hyperhidrosis by iontophoresis. Br J Dermatol 1986;114:458-488. |
9. |
Nawrocki S, Cha J. The etiology,
diagnosis, and management of hyperhidrosis: A comprehensive review:
Etiology and clinical work-up. J Am Acad Dermatol 2019;81(3):657-666. |
10. |
Nawrocki S, Cha J. The etiology, diagnosis,
and management of hyperhidrosis: A comprehensive review: Therapeutic
options. J Am Acad Dermatol 2019;81(3):669-680. |
11. |
Chabicovsky M, Winkler S, Soeberdt M, Kilic
A, Masur C, Abels C. Pharmacology, toxicology and clinical safety
of glycopyrrolate. Toxicol Appl Pharmacol 2019;370:154-169. |
12. |
Richtlijn idiopathische axillaire hyperhidrosis,
NVDV 2019.
PDF |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.