RETICULAIRE HYPERPIGMENTATIE (RETICULATED HYPERPIGMENTATION) home ICD10: n.v.t.

Reticulaire hyperpigmentatie betekent toename van pigment in een netvormig (reticulair) patroon. Dit is een bijzondere distributie met een specifieke DD. De distributie kan worden veroorzaakt door lokalisatie boven reticulaire venen (erythema ab igne ?) of door andere samenhang met het patroon van vaatvoorziening van de huid (livedo reticularis), of door genetische patronen (Blaschko lijnen, lineair, mosaicisme) of spontaan door conflueren van macula of plaques (confluent and reticulate papillomatosis van Gougerot-Carteaud syndroom, Mendes da Costa syndroom).


Afwijking: Typische kenmerken:
confluent and reticulate papillomatosis, Gougerot-Carteaud syndroom verheven, schilferend, vooral op het bovenlichaam (borst) en de nek.
erythema ab igne wijd reticulair patroon corresponderend met reticulaire venen; hitte straling zou een rol spelen in het ontstaan.
atopic dirty neck een donkere verkleuring van de huid (dirty skin, dirty neck sign) in de hals bij atopie. Dit zou veroorzaakt worden door lichenificatie, post-inflammatoire hyperpigmentatie, of door secundaire amyloid depositie.
phaeoderma donkere verkleuring van de huid, vaak in de hals in de concave gedeelten, is er af te poetsen met een watje met alcohol.
prurigo pigmentosa alleen bij Aziaten, eerst jeukende papels, daarna hyperpigmentatie, vaak op de bovenrug, uitwaaierend naar de schouders, soms op de borst.
epidermolysis bullosa herpetiformis vlekkerige pigmentaties en hypopigmentaties op plaatsen waar bullae hebben gezeten.
dyskeratosis congenita meestal X-linked recessief, pterygium, leukoplakie, pancytopenie, mucosaal plaveiselcelcarcinoma, leukemie.
Revesz syndroom fatale ziekte (variant van dyskeratosis congenita) met exsudatieve retinopathie, pancytopenie, aplastische anemie, intrauteriene groeivertraging, dunne en verminderde beharing, reticulaire pigmentatie van de huid, ataxie, cerebellaire hypoplasie, cerebrale calcificaties.
Fanconi's anemia autosomaal recessief, diffuse hypermelanosis, botafwijkingen, pancytopenie, leukemie.
X-linked reticulate pigmentary disorder X-linked recessief (alleen bij jongens), neonatale colitis, recidiverende pneumonie, amyloid deposities.
Dowling-Degos ziekte autosomaal dominant, vooral in de plooien, comedonen, pitting scars - littekens in het gezicht.
Galli-Galli disease acantholytische variant van Dowling-Degos ziekte.
Haber syndroom
(pigmentatio reticularis faciei et colli)
mogelijk een variant van Dowling-Degos ziekte.
Mendes da Costa syndroom
(erythrokeratodermia figurata variabilis)
traumatische bullae, acrale pigmentatie, soms dwerggroei, atrichia.
incontinentia pigmenti deels volgens de Blaschko lijnen, soms in reticulair patroon.
dermatopathia pigmentosa reticularis autosomaal dominant, blijvende hyperpigmentatie, alopecia, nagel dystrofie, soms afwezige vingerafdrukken.
Naegelli-Franceschetti-Jadassohn syndroom autosomaal dominant, geleidelijk wegtrekkende hyperpigmentatie, hypohidrosis, tandafwijkingen, palmoplantaire hyperkeratose, nagel dystrofie, soms afwezige vingerafdrukken.
Kitamura, reticulate acropigmentatie van autosomaal dominant, acraal lentigo-achtige hyperpigmentatie, palmoplantaire putjes.
palmoplantar hyperkeratosis - hyperpigmentation syndrome (Cantu) reticulaire pigmentatie van het gelaat, onderarmen, voeten, palmoplantaire hyperkeratose.
dyschromatosis universalis hereditaria vooral in Japan beschreven, geen andere symptomen.
postinflammatoire hyperpigmentatie van lichenoide dermatosen, contacteczeem, e.a. dermatosen.
livedo reticularis, livedo reticularis vasculitis, livedo racemosa meer paarse verkleuring dan bruin, kan gepigmenteerd zijn door ijzerpigment uit erytrocyten extravasatie.

Tabel uit Bolognia


Gougerot-Carteaud syndroom Erythema ab igne Atopic dirty neck sign
Gougerot-Carteaud syndroom erythema ab igne atopic dirty neck

Phaeoderma (terra firma-forme dermatosis) Prurigo pigmentosa Epidermolysis bullosa
phaeoderma prurigo pigmentosa epidermolysis bullosa

Dowling-Degos, ziekte van Mendez da Costa syndroom Incontinentia pigmenti
Dowling-Degos, ziekte van Mendez da Costa syndroom incontinentia pigmenti

Reticulate acropigmentation van Kitamura Livedo reticularis Galli Galli disease
Kitamura disease livedo reticularis Galli-Galli disease


Referenties
1. Bolognia JL, Jorizzo JL, Rapini RP. Dermatology. 2nd Edition, Mosby, 2008. Volume 1: chapter 67.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid