Keratosis areola mammae naeviformis (Otto) is een
gele, bruine, grijze of zwarte adherente dikke laag hyperkeratose op of rond de areolae
mammae. Synoniemen: nevoid hyperkeratosis of the areola, hyperkeratosis of the
nipple and areola, nevoid hyperkeratosis of the nipple and areola, pregnancy-associated
hyperkeratosis of the nipple. De oorzaak van hyperkeratosis of the nipple and
areola is niet precies bekend. Het is een onschuldige aandoening, cosmetisch
storend, soms jeukend. Het komt meestal dubbelzijdig voor, kan ook unilateraal
zijn. Soms is er ook hyperkeratose rondom de areola. Het komt bij mannen en
vrouwen voor, maar vooral bij vrouwen, tussen 20 en 30 jaar. Er lijkt een hormonale
factor te bestaan (ontstaat na puberteit, soms tijdens zwangerschap). Het kan
ook door geneesmiddelen worden veroorzaakt zoals oestrogenen, spironolacton,
en vemurafenib. Er is een zeldzame variant die berust op mycosis fungoides.
 |
 |
 |
| keratosis
areola mammae |
keratosis
areola mammae |
keratosis
areola mammae |
DD: tepeleczeem,
phaeoderma,
dermatosis neglecta,
verruca seborroica,
acanthosis nigricans,
Gougerot-Carteaud,
epidermale naevus.
Hyperkeratosis of the nipple and areola wordt onderverdeeld in primair/
idiopathisch of secundair (geassocieerd met een andere huidaandoening). Een
voorbeeld van een secundaire vorm is een
epidermale naevus van de tepel en
areola (meestal unilateraal). Een andere secundaire vorm is hyperkeratosis van
de areola bij ichthyosis en bij atopisch eczeem. Ook kan het voorkomen bij de
ziekte van Darier, acanthosis nigricans, terra firma forme dermatitis, en Goucherot-Carteaud
(reticulate and confluent papillomatosis). In zeer zeldzame gevallen bij een
cutaan T-cel lymfoom. De hormonaal geinduceerde vorm (vrouwen, zwangerschap,
oestrogeen therapie) wordt ook als secundair beschouwd.
Histologie:
Orthokeratotische hyperkeratose, soms filiforme acanthose, papillomatosis, verlengde
retelijsten, en keratine pluggen. Vaak hyperpigmentatie en een perivasculair
lymfocytair infiltraat in de dermis.
Therapie:
R/
keratolytica (ureum, salicylzuur, melkzuur). Bijvoorbeeld 10% ureumzalf FNA
of een vergelijkbaar product (zonder recept verkrijgbaar bij de drogist).
R/ tretinoïne crème 0.05%.
Verdoven
en met een curette als een verruca seborroica afschrapen.
Curettage
en oppervlakkige coagulatie.
Cryotherapie
CO2 laser.
Excisie -
er is een publicatie over totale excisie van de areolahuid gevolgd door genezing
per secundam.
Referenties
| 1. |
Samy Fenniche S, Badri T. Nevoid Hyperkeratosis
of the Nipple and Areola. N Engl J Med 2010;362:1618. |
| 2. |
Foustanos A, Panagiotopoulos K, Ahmad D,
Konstantopoulos K. Surgical approach for nevoid hyperkeratosis of
the areola. J Cutan Aesthet Surg 2012;5:40-42. |
| 3. |
Higgins HW, Jenkins J, Horn TD, Kroumpouzos
G. Pregnancy-associated hyperkeratosis of the nipple: a report of
25 cases. JAMA Dermatol 2013;149(6):722-726. |
| 4. |
Carr ES, Brown SC, Fiala KH. Painful nipple
hyperkeratosis secondary to vemurafenib. Dermatol Ther 2017;30(3) |
| 5. |
Tocco-Tussardi I, Mobargha N, Bassetto F,
Vindigni V. Radical treatment of extensive nevoid hyperkeratosis
of the areola and breast with surgical excision after mild response
to topical agents: A case report. Int J Surg Case Rep 2016;28:117-120. |
| 6. |
Yaghoobi R, Feily A. Bilateral nevoid hyperkeratosis
of the nipples and areolae. Int J Dermatol 2015;54(1):e47-48. |
| 7. |
Vagaja NN, Meddings-Blaskett O, Wood BA,
Harvey NT. Naevoid hyperkeratosis of the nipple/areola with mycosis
fungoides-like changes. Pathology 2016;48(4):390-393. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.
ICD10: Q82.5
