LICHEN PLANUS VAN DE NAGELS / NAGELAFWIJKINGEN BIJ LICHEN PLANUS home ICD10: L43.8

Bij lichen planus zijn vaak de nagels aangedaan. De symptomatologie is uiteenlopend en niet altijd specifiek voor lichen planus. Ze kunnen ook bij andere huidziekten voorkomen. Klassiek voor lichen planus is het pterygium unguium. Suggestief voor lichen planus is de combinatie van dunne gespleten nagels distaal met een zwelling en opbolling van het proximale deel van de nagel (ontstoken nagelmatrix), trachyonychia (dunne nagels met een ruw oppervlak), onychorrhexis (kwetsbare nagels, brittle nails, met groeven en/of splijting), en longitudinale groeven.

Onychorrhexis betekent kwetsbare nagels (brittle nails). Het kan zich uiten als longitudinale groeven (longitudinal ridges) of als distale splijting (onychoschisis) of als allebei. Het is een afwijking die normaal is bij het ouder worden maar ook zonder oorzaak kan voorkomen of secundair aan diverse huidziekten waaronder lichen planus.

Nagelafwijkingen bij lichen planus:
- onychorrhexis (kwetsbare nagels, brittle nails, met groeven en/of splijting)
- trachyonychia (dunne nagels met een ruw oppervlak)
- zwelling en opbolling van het proximale deel van de nagel
- pterygium (meegroeien dorsale huid over proximaal deel nagel)
- longitudinale groeven (longitudinal ridging)
- transversale groeven
- onychoschysis (splijting aan het einde van de nagel)
- longitudinale splijting (in de lengterichting gespleten nagel)
- transversale splijting (in de dwarse richting gespleten nagel)
- onychomadesis (proximale loslating van de nagel)
- anonychia (ontbreken / totale uitval van de nagel
- hyperkeratotische nagels
- dystrofische nagels zns


DD: zie onder nagelafwijkingen.

Onychorrhexis bij lichen planus Onychorrhexis bij lichen planus Trachyonychia, ruwe nagels
onychorrhexis 'brittle nails' bij LP trachyonychia (ruwe nagels)

Mediane splijting nagel bij lichen planus Mediane splijting nagel en proximale bolling en erytheem bij lichen planus Mediane splijting nagel en proximale bolling en erytheem bij lichen planus
distale splijting (onychoschizis) distale splijting (onychoschizis) proximale bolling

Dorsaal pterygium bij lichen planus Longitudinale groeven bij lichen planus nagels Longitudinale groeven bij lichen planus nagels
pterygium bij lichen planus longitudinale groeven bij LP longitudinale groeven bij LP

Transversale groeven bij lichen planus Onychoschizis Hyperkeratose en dystrofie bij lichen planus
transversale groeven bij LP transversale onychoschizis hyperkeratose en dystrofie


Therapie lichen planus nagels:
R/ lokale corticosteroïden klasse III-IV, 1-2 dd, eventueel onder occlusie.
R/ Intralesionale corticosteroïden (Kenacort 10) 1 keer per 6-8 weken injecteren gedurende 6 maanden. Verdeel met een fijne naald (b.v. met een 0.5 ml diabetes spuitje) 0.1-0.15 ml over 3 plekken in de nagelwal, op circa 5-8 mm van de nagelriem, en diep, dichtbij en net boven de proximale nagelmatrix. Pijnlijke behandeling. Kenacort 10 kan ook met een dermojet in de nagelwal worden geschoten, maar dat is ook pijnlijk en er is geen goede controle over de juiste diepte en de juiste hoeveelheid. Bij lichen planus kan een hogere dosering (Kenacort-A 40) nodig zijn dan bij nagelpsoriasis; er is dan echter ook meer kans op atrofie van de huid.
R/ salicylzuur 10% in betamethason of clobetasol zalf (salicylzuur 10% in Dermovate zalf).
R/ salicylzuur 20% in vaseline gedurende 2 weken, daarna Dermovate zalf.
R/ nagellak met 8% clobetasoldipropionaat 0.05% (clobetasol nail lacquer, VS, niet in Nederland).
R/ systemische therapie in ernstige gevallen (acitretine (Neotigason), plaquenil, ciclosporine, methotrexaat).
R/ Kenacort-A 40 intramusculair 0.5-1 mg (meestal 1 hele ampul van 1 ml = 40 mg Kenacort-A 40) eens in de 4-6 weken.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid



Diagnosecodes:
ICD10 L43.8 Overige gespecificeerde vormen van lichen planus: lichen planus nagel
ICD10 L43.8 Other lichen planus: lichen planus of nail
SNOMED 238658001 Lichen planus of nail
DBC 13 Inflammatoire dermatosen