Tumor |
Controleschema |
Schema 1. Eenvoudig controleschema |
• 1e en 2e jaar:
2 x per jaar • jaar 3 t/m 5: 1 x per jaar |
Schema 2. Gemiddeld controleschema |
• 1e jaar: 1 keer
per 3 maanden controle; • 2e jaar: 1 keer per 6 maanden controle;
• 3e tot en met 5e jaar: 1 keer per jaar controle. |
Schema 3. Intensief controleschema |
• 1e jaar: 1 keer
per 3 maanden controle; • 2e jaar: 1 keer per 4 maanden controle;
• 3e tot en met 5e jaar: 1 keer per 6 maanden controle. Indien van
toepassing 10 jaar controleren: • 6e tot en met 10e jaar: 1 keer
per jaar controle. |
Actinische keratose |
• bij 3 of minder
actinische keratosen en zonder non-melanoma huidkanker in de voorgeschiedenis
geen nacontrole • bij > 3 actinische keratosen en verhoogd risico
op SCC (non-melanoma huidkanker in de voorgeschiedenis; of risicovol
zongedrag; of gecompromiteerde immuunstatus) wel controleren • 1
keer per 6 maanden gedurende het eerste jaar en daarna 1 keer per jaar
gedurende 3-5 jaar. |
Basaalcel carcinoom |
• er is 1 basaalcelcarcinoom
geconstateerd (ongeacht locatie) en dit is radicaal verwijderd: geen
controle nodig • instrueer de patiënt om bij nieuwe verdachte plekjes
een afspraak te maken bij de huisarts voor beoordeling • bij multipele
(twee of meer) basaalcelcarcinomen: controle 1 x per jaar gedurende
3 jaar • bij patiënten met zeer veel nieuwe en recidief basaalcelcarcinomen
(genetische predispositie, overmatige zonexpositie, immuunsuppressie):
- komt het vasthouden aan de 3 jaar periode per tumor er automatisch
op neer dat ze levenslang onder controle blijven - kan het nodig
zijn om vaste controles eens in de 6 maanden levenslang af te spreken |
Basaalcel nevus syndroom |
• Minimaal 1 keer
per jaar, bij veel nieuwe laesies vaker (1 x per 4 of 6 maanden).
• Levenslang controleren. |
M. Bowen solitair |
• Indien behandeld
anders dan met excisie (b.v. cryotherapie): controle na 4-6 maanden
• Bij een solitaire m. Bowen, op een locatie waar de patiënt de plek
goed kan zien, is daarna geen nacontrole nodig • Instrueer de patiënten
om bij een nieuw verdacht plekje naar de huisarts te gaan voor beoordeling.
De huisarts besluit vervolgens of doorverwijzing naar de dermatoloog
noodzakelijk is. • Indien de plek niet goed door de patiënt zelf
te beoordelen is, bijvoorbeeld op de rug of achter het oor of op de
genitaliën, dan een nacontrole schema afspreken van 1 x per jaar gedurende
3 jaar |
M. Bowen multipel |
• Bij multipele m.
Bowen alle plekken behandelen en daarna 1 x per jaar gedurende 3 jaar
nacontroleren. Doen zich in deze 3 jaar periode geen nieuwe plekken
meer voor dan kan de patiënt uit de controle ontslagen worden. |
Plaveiselcel carcinoom Laag risico (Stadium I) |
• 1 keer per 6 maanden
gedurende de eerste 2 jaar • 1 keer per jaar gedurende het derde,
vierde en vijfde jaar |
Plaveiselcel carcinoom Hoog risico (Stadium II en hoger) |
• 1 keer per 3 maanden
gedurende het eerste jaar • 1 keer per 4 maanden gedurende het tweede
jaar • 1 keer per 6 maanden gedurende het derde jaar • 1 keer
per jaar gedurende het vierde en vijfde jaar |
Dysplastische naevi |
• Minder dan vijf
dysplastische naevi, geen melanoom (gehad), geen melanoom in familie:
geen controle nodig • Vijf of meer dysplastische naevi: advies 1
x per jaar te controleren, levenslang |
FAMMM syndroom |
• Advies minimaal
1 x per jaar te controleren, levenslang |
Melanoom Breslow-dikte tot en met 1 mm |
• Controle na 1 maand.
Controleer litteken en omgeving, inspecteer gehele huid, palpeer lymfeklieren.
Bespreek vragen patiënt. • Daarna ontslag uit controle indien de
patiënt in staat wordt geacht zelf de huid te kunnen controleren
• Patiënten die dat niet zelf kunnen controleren 2 keer per jaar gedurende
3 jaar • Instructie / uitleg aan patiënt: vaste controle is overbodig,
maak wel zelf op korte termijn een afspraak bij huisarts of dermatoloog
bij nieuwe moedervlekken / veranderingen in bestaande moedervlekken
/ gezwollen lymfekliertjes |
Melanoom Breslow-dikte meer dan 1 mm |
• 1e jaar: 1 keer
per 3 maanden controle • 2e jaar: 1 keer per 6 maanden controle
• 3e tot en met 5e jaar: 1 keer per jaar controle Aanvullend onderzoek
op indicatie |
Melanoma in situ |
Geen nacontrole nodig |
M. Dubreuilh (lentigo maligna) |
Geen nacontrole nodig.
Lentigo maligna melanoma: zie onder melanoom. |
Maligne cutane lymfomen |
Schema 2 (intensief
controleschema) |
Xeroderma pigmentosum |
• Controles minimaal
2 x per jaar. Levenslang controleren. • Bij maligniteiten hanteert
men de betreffende schema's. |
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.