Multipele miliaire osteomen (multiple miliary osteoma cutis, MMOC) zijn kleine ectopische botdeposities in de huid. Het komt vooral voor op middelbare leeftijd, en vooral in het gelaat (voorhoofd, wangen). Het is een vorm van osteosis of osteoma cutis. Osteosis cutis is een overkoepelend begrip voor ectopische / heterotope botvorming in de huid. Er bestaan verschillende deels genetische syndromen met osteosis cutis, zoals fibrodysplasia ossificans progressiva (FOP, ACVR1 mutatie), progressive osseous heteroplasia (POH, GNAS mutatie), Albright hereditary osteodystrophy (AHO, GNAS mutatie), plate-like osteoma (PLOC, GNAS mutatie), en multiple miliary osteoma cutis (MMOC, oorzaak onbekend). Osteoma cutis kan ook spontaan voorkomen, zowel op kinderleeftijd als volwassen leeftijd.
Meestal ontstaan multipele miliaire osteomen secundair aan doorgemaakte acne, in oude acne littekens. Maar het kan ook ontstaan zonder dat er een voorgeschiedenis van uitgebreide acne is. Het is ook beschreven als bijwerking van alendronaten voorgeschreven ter voorkoming van osteoporosis.

Klinisch beeld:
Kleine vast aanvoelende tot harde papeltjes, soms bolrond uitstekend en soms meer subcutaan gelegen en nauwelijks palpabel. De diagnose wordt soms gesteld op het klinisch beeld, wanneer bij palpatie wordt opgemerkt dat de laesies vast of hard aanvoelen, maar meestal pas op het histologisch beeld, waarbij kleine fragmenten bot met een lamellaire structuur worden aangetroffen. Het is dus geen kalkafzetting maar echte botvorming, waarbij de structuur van het bot herkenbaar is (met osteoblasten en osteoclasten).


DD:
Trichoepitheliomen, syringomen, milia-like calcinosis cutis, hidrocystomen, fibrofolliculomen (Birt Hogg Dube), perifollicular fibroma, milia, steatocystoma multiplex, mucinosis papulosa, ziekte van Cowden, adnextumor nno, acne litteken, calcinosis cutis.

Therapie:
Het is lastig te behandelen. Als het enkele laesies zijn is verwijderen met kleine punches (2-3 mm) mogelijk, als het er heel veel zijn is dat onbegonnen werk. Behandeling met ablatieve lasers is beschreven.

Na verdoving huid over de kalkafzetting incideren of inprikken met een naald en de kalk er uit schrapen met mespunt of kleine curette.
Erbium YAG laser, CO2-laser.
R/ tretinoïne crème 0.05%. Dit is beschreven als effectief, maar het is moeilijk voorstelbaar dat het werkt.




Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.