Prostaglandinen intraveneus worden soms toegepast bij Raynaud fenomeen en bij inoperabel arterieel vaatlijden.

Werking: dilatatie van arteriolen en venulen, remming trombocyten aggregatie, toename aantal capillairen, vermindering vaatdoorlaatbaarheid.
Indicaties: perifere ischemie o.b.v. microangiopathie waarbij vaatreconstructie niet mogelijk is  - tromboangitis obliterans - chronische ischemie extremiteiten (Fontayne III en IV) - acrale necrosen bij Raynaudfenomeen, CREST, sclerodermie Contraindicaties: aandoeningen met risico op bloeding (ulcus pepticum, intracraniële bloeding, traumata), ernstige coronaire hartziekten, recent myocardinfarct, zwangerschap. Voorts moeten patiënten in staat zijn te  stoppen met roken, bij voorkeur 4 weken tevoren.
Bijwerkingen: flush, hoofdpijn, tensiedalingen, malaise, zwakte, darmklachten, warmtesensatie, transpireren, pijnlijke extremiteiten, paresthesie, koorts, koude rillingen, verwardheid, agitatie, sedatie, arytmie, extrasystolie, angina pectoris, arthralgie, allergische reacties.
Overdosering: bij myocard ischemie 105 mg theophylline i.v. (ampul 175.7 mg in 10 ml; 6 ml geven).
Uitvoering:
Klinisch of in dagbehandeling setting, onder monitoring bloeddruk (Dynamap). Voorafgaand pols en tensie meten. Begindosis is 0.5 ng/kg/min. Indien dit goed verdragen wordt, per half uur verhogen met 0.5 ng/kg/min tot maximaal 2.0 ng/kg/min. Na bereiken maximaal verdraagbare dosis hiermee doorgaan (totaal 6 uur per dag infuus), en elk half uur pols en tensie meten. Bij daling van de systolische bloeddruk < 100 mm Hg, tachycardie > 130/min, vasovagale reacties, bradycardie, nausea of emesis infuus stopzetten, en als klachten over zijn op een niveau lager hervatten. Het opklimmen in doses tot maximaal verdraagbare dosis alleen de eerste 3 dagen, daarna op de bereikte veilige dosis doorgaan, en controles 1 x daags. Duur: 4 weken, bij goed effect eventueel langer tot maximaal 6 weken. Oplossing dagelijks vers bereiden, 1 ampul Ilomedine 0.5 ml (50 µg) goed mengen met 250 ml fysiologisch zout of glucose 5%. Deze oplossing bevat dan 0.2 µg (200 ng) per ml. Voor iemand van 60-70 kg komt 0.5 ng/kg/min overeen met 10 ml/uur van deze oplossing (1.0 ng = 20 ml/uur; 1.5 ng = 30 ml/uur; 2.0 ng = 40 ml/uur).




Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.