Prostaglandinen intraveneus worden soms toegepast
bij
Raynaud fenomeen en bij inoperabel
arterieel vaatlijden.
Werking: dilatatie van arteriolen en venulen, remming
trombocyten aggregatie, toename aantal capillairen, vermindering vaatdoorlaatbaarheid.
Indicaties: perifere ischemie o.b.v. microangiopathie
waarbij vaatreconstructie niet mogelijk is - tromboangitis obliterans - chronische
ischemie extremiteiten (Fontayne III en IV) - acrale necrosen bij Raynaudfenomeen,
CREST, sclerodermie
Contraindicaties: aandoeningen
met risico op bloeding (ulcus pepticum, intracraniële bloeding, traumata), ernstige
coronaire hartziekten, recent myocardinfarct, zwangerschap. Voorts moeten patiënten
in staat zijn te stoppen met roken, bij voorkeur 4 weken tevoren.
Bijwerkingen: flush, hoofdpijn, tensiedalingen, malaise,
zwakte, darmklachten, warmtesensatie, transpireren, pijnlijke extremiteiten,
paresthesie, koorts, koude rillingen, verwardheid, agitatie, sedatie, arytmie,
extrasystolie, angina pectoris, arthralgie, allergische reacties.
Overdosering: bij myocard ischemie 105 mg theophylline
i.v. (ampul 175.7 mg in 10 ml; 6 ml geven).
Uitvoering:
Klinisch of in dagbehandeling setting, onder monitoring bloeddruk (Dynamap).
Voorafgaand pols en tensie meten. Begindosis is 0.5 ng/kg/min. Indien dit goed
verdragen wordt, per half uur verhogen met 0.5 ng/kg/min tot maximaal 2.0 ng/kg/min.
Na bereiken maximaal verdraagbare dosis hiermee doorgaan (totaal 6 uur per dag
infuus), en elk half uur pols en tensie meten. Bij daling van de systolische
bloeddruk < 100 mm Hg, tachycardie > 130/min, vasovagale reacties, bradycardie,
nausea of emesis infuus stopzetten, en als klachten over zijn op een niveau
lager hervatten. Het opklimmen in doses tot maximaal verdraagbare dosis alleen
de eerste 3 dagen, daarna op de bereikte veilige dosis doorgaan, en controles
1 x daags. Duur: 4 weken, bij goed effect eventueel langer tot maximaal 6 weken.
Oplossing dagelijks vers bereiden, 1 ampul Ilomedine 0.5 ml (50 µg) goed mengen
met 250 ml fysiologisch zout of glucose 5%. Deze oplossing bevat dan 0.2 µg
(200 ng) per ml. Voor iemand van 60-70 kg komt 0.5 ng/kg/min overeen met 10
ml/uur van deze oplossing (1.0 ng = 20 ml/uur; 1.5 ng = 30 ml/uur; 2.0 ng =
40 ml/uur).
Referenties
1. |
Wigley FM, Wise RA, Seibold JR et al. Intravenous
Iloprost infusion in patients with Raynaud phenomenon secondary
to systemic sclerosis. A multicenter, placebo-controlled, double-blind
study. Ann Intern Med 1994;120:199-206. |
2. |
Scorza R, Caronni M, Mascagni B, Berruti
V, Bazzi S, Micallef E, Arpaia G, Sardina M, Origgi L, Vanoli M.
Effects of long-term cyclic iloprost therapy in systemic sclerosis
with Raynaud's phenomenon. A randomized, controlled study. Clin
Exp Rheumatol 2001;19:503-508. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.