Punctate porokeratotic keratoderma is een zeldzame
variant van
keratoderma punctata (zie onder de
palmoplantaire hyperkeratosen).
Histologisch ziet men naast focale parakeratose en hyperkeratose ook een
cornoid lamella. De cornoid lamella maakt het onderscheid
met gewone punctata keratoderma palmoplantare, maar het is niet uit te sluiten
dat het om dezelfde aandoening gaat. Klinisch ziet men meerdere hyperkeratotische
papels op de handpalmen en voetzolen, soms ook aan de zijkanten van de vingers
of dorsaal. Er bestaan varianten waarbij zeer dunne en ver uitstekende stekels
ontstaan. Dit wordt
spiny keratoderma of
palmar filiform parakeratotic hyperkeratosis genoemd. Dit
komt voor als een autosomaal dominante aandoening in families, maar het kan
ook een paraneoplastisch verschijnsel zijn (zie verder onder
spiny keratoderma). Er bestaat ook
een zeldzame aandoening met de naam
porokeratosis plantaris, palmaris
et disseminata. Hierbij zijn mutaties gevonden in het MVD gen
(mevalonate diphosphate decarboxylase).
Therapie:
Kerotolytica zoals ureumzalf of salicylzuur zalf. Eventueel de hoornlaag mechanisch
verwijderen (curettage, schrapen, schaven). De diep in de huid zittende pitten
verdwijnen niet en de hoornlaag groeit weer aan.
Referenties
1. |
Zhou W, Kowalewski C, Kraus E, Matthews MR,
Browning JC. Punctate porokeratotic keratoderma. Dermatology Online
Journal 16(9):9. |
2. |
Korstanje MJ, Vrints LW. Porokeratotic palmoplantar
keratoderma discreta - a new entity or a variant of porokeratosis
plantaris discreta? Clin Exp Dermatol 1996;21(6):451-453. |
3. |
Torres G, Behshad R, Han A, Castrovinci AJ,
Gilliam AC. "I forgot to shave my hands": A case of spiny keratoderma.
J Am Acad Dermatol 2008;58(2):344-348. |
4. |
Friedman SJ, Herman PS, Pittelkow MR, Su
WP. Punctate porokeratotic keratoderma. Arch Dermatol 1988;124(11):1678-1682. |
5. |
Bianchi L, Orlandi A, Iraci S, Spagnoli LG,
Nini G. Punctate porokeratotic keratoderma - its occurrence with
internal neoplasia. Clin Exp Dermatol 1994;19(2):139-141. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.