Staphylococcus lugdunensis is een coagulase-negatieve staphylococcus soort, nauw verwant aan S. aureus. De bacterie komt van nature voor op het menselijk lichaam, bij tot 67% van de bevolking, vooral op de onderste lichaamshelft, met name in vochtige gebieden zoals de liesplooi en het perineum, maar ook op de onderste ledematen, de voeten, en onder de nagels van de grote tenen. S. lugdunensis kan ook in de neusholte worden aangetroffen. En wordt vaak gekweekt uit hidradenitis suppurativa laesies. De bacterie is al sinds de jaren 80 bekend, maar kon destijds niet goed worden gedetecteerd en onderscheiden van S. aureus. Door nieuwe laboratoriumtechnieken kan dat nu wel. S. lugdunensis produceert lugdunine, een peptide-antibioticum, dat de lokale flora op de huid en in de neus kan beïnvloeden.



S. lugdunensis kan, net als S. aureus, ernstige infecties veroorzaken, waaronder infecties van de huid en weke delen (wondinfecties en abcessen), vooral in het perineale en bekkengebied. Ook infecties van botten (osteomyelitis, infectie bij externe fixateurs), gewrichten (infectieuze artritis, wervel osteomyelitis), kunstgewrichten (knie- en heup-gewrichtsprothesen), en infecties rond intravasculaire katheters. Ook kan S. lugdunensis een infectieuze endocarditis veroorzaken met klepvegetaties, die moeilijk te behandelen is. Dit komt niet vaak voor, circa 1% van de infectieuze endocarditis gevallen, maar de sterfte is hoog, tot 40%. En de bacterie kan peritonitis veroorzaken bij continue ambulante peritoneale dialyse.

Tot voor kort waren S. lugdunensis stammen gevoelig voor de meeste antibiotica. Resistentie tegen methicilline werd voor het eerst gemeld in 2003 en komt steeds vaker voor, vooral in het Verre Oosten, waar resistentie percentages van 4.7 tot 8.3% zijn beschreven.

Therapie:
R/ flucloxacilline 3 dd 1000 mg.
R/ amoxicilline/clavulaanzuur 3 dd 625 mg.
R/ clindamycine 3 dd 600 mg.
R/ erytromycine 4 dd 500 mg of claritromycine 2 dd 250 mg, of 1 dd 500 mg SR.
R/ cotrimoxazol 1 dd 960 mg.




Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.