STROPHULUS PRURIGINOSUM / PRURIGO INFANTUM home ICD10: L28.2

Strophulus (synoniemen: strophulus pruriginosum, strophulus infantum, prurigo infantum, prurigo simplex, lichen urticatus) is een oude naam voor jeukende papeltjes die bij kinderen werden gezien, vooral voorkomend in de zomermaanden. Het is in 1895 beschreven door Blaschkow in het Berlinische Klinische Wochenschrift onder de naam strophulus infantum. In de huidige literatuur wordt de naam strophulus niet meer gebruikt, maar prurigo infantum, of beschrijvend: acute prurigo papels bij kinderen. Als de jeukbulten met zekerheid zijn veroorzaakt door insecten dan worden specifieke termen gebruikt zoals culicosis (muggenbeten) of pulicosis (vlooienbeten). De term prurigo simplex wordt soms gebruikt als synoniem voor prurigo infantum, maar ook voor acute prurigo papels en subacute prurigo (itchy red bump disease) bij volwassenen.

Prurigo infantum oftewel strophulus is een acute uitbarsting van sterk jeukende seropapeltjes (acute prurigo papels), vaak omgeven door een erythemateuze hof, op romp en extremiteiten. In het centrum kan zich ook een vesikel of bulla vormen (strophulus bullosa). Het erytheem verdwijnt binnen enkele uren, maar er persisteert een jeukende, geïndureerde en vaak geëxcorieerde papel. Het wordt vooral gezien bij kinderen tussen 2 en 8 jaar, en vooral in de zomer en herfst. Het kan bij één aanval blijven, maar ook recidiverend of chronisch verlopen. Hoewel absolute zekerheid ontbreekt, is de meest waarschijnlijke oorzaak van strophulus zoals het oorspronkelijk door Blaschkow is beschreven een (overgevoeligheids-) reactie op insektenbeten (mijten, vlooien, steekvliegjes, muggen, bedbugs). Acute prurigo papels kunnen ook zomaar ontstaan, spontaan of als een allergische reactie op een antigeen. Bij voedingsallergie kan bijvoorbeeld een acute papuleuze of papulovesiculeuze eruptie kan ontstaan. Deze reactie is echter vluchtig van aard, strophulus niet. Vaak wordt ook helemaal geen oorzaak gevonden voor acute prurigo papels bij kinderen. In de DD hoort ook urticaria te staan, met name cholinergische urticaria (warmte urticaria).

Oorzaken van acute jeukbulten bij kinderen (prurigo infantum):
- insektenbeten (vaak langer persisterend, krabeffecten): zie verder onder prurigo parasitaria, culicosis, pulicosis, bedbugs.
- allergische reactie op een endogeen allergeen (voedingsallergie? vaak niet persisterend).
- urticaria variant (dd cholinergische urticaria; zeer vluchtig).
- acute prurigo papel eci.
- acute eczeem papel nno (vaak bij atopische kinderen).

Strophulus infantum Strophulus infantum Strophulus infantum
strophulus infantum
(insectbites)
strophulus infantum
(insectbites)
strophulus infantum
(insectbites)

Prurigo acuta, acute jeukbulten Prurigo acuta, acute jeukbulten Prurigo acuta, acute jeukbulten
acute prurigo papels acute prurigo papels acute prurigo papels

Foto linksboven: Lolo from Tahiti - Flickr.com (Creative Commons license 2.0).


Therapie:
Bij verdenking op muggen maatregelen nemen (horren, klamboe). Eventuele huisdieren screenen op vlooien.
R/ lokale antipruriginosa.
R/ lokale corticosteroïden.
R/ antihistaminica bij chronisch recidiverende acute prurigopapels e.c.i.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid



Diagnosecodes:
ICD10 L28.2 Overige vormen van prurigo: strophulus pruriginosum
ICD10 L28.2 Other prurigo: strophulus pruriginosum
SNOMED 55608001 Prurigo simplex
DBC 19 Pruritus/Prurigo