ULCUS CRURIS VENOSUM - MOBILISEREN VOLGENS SCHEMA NA HUIDTRANSPLANTATIE home ICD10: I83.0

Dit schema wordt gehanteerd bij patiënten met veneuze ulcera die voor langere tijd bedrust hebben gehouden, en waarbij de wond genezen is, of voldoende genezende om te kunnen starten met mobiliseren.

Er wordt een langzaam opbouwend mobilisatie schema gebruikt, waarbij de patiënt kan wennen aan het weer uit bed komen en gaan lopen, en waarbij geobserveerd kan worden of de wond dicht blijft bij het opnieuw blootstellen aan hydrostatische druk en de mechanische belasting van het compressieverband dat wordt aangebracht.

Het standaard schema is:
dag 1 3 x 5 minuten lopen
dag 2 3 x 10 minuten lopen
dag 3 3 x 15 minuten lopen
dag 4 Op geleide van de resultaten verder uitbreiden; fraxiparine kan gestopt worden.

Zodra de patiënt mag beginnen met mobiliseren, moet een compressieverband worden aangelegd. De standaard is een niet-elastisch compressieverband, in overleg met de arts kan gekozen worden voor een andere vorm van compressieverband, zoals dubbele Tubigrip of een UlcerTec kous, of een elastisch verband (o.a. ProGuide, Dauerbinde, PanElast), of een zinklijmverband.

Het compressieverband altijd aanbrengen in bed, voordat met lopen begonnen wordt.

Het verband kan na de eerste minuten lopen blijven zitten tot de volgende ochtend. Tijdens de ochtend visite wordt het been uitgepakt en wordt de wond geïnspecteerd.

Stilstaan en stilzitten met de benen naar beneden moet vermeden worden omdat dat oedeemvorming in de hand werkt. Tijdens lopen wordt door de kuitspierpomp functie, ondersteund door de uitwendige druk van het compressieverband de veneuze terugstroom naar het hart bevorderd. Zittende patiënten kunnen het best de benen op een stoel of voetenbankje leggen, horizontaal.

Elastische verbanden worden doorgaans 's nachts uitgedaan, omdat dat prettiger slaapt en uit angst voor het dichtknijpen van vaten door de druk van het elastisch verband. De oude strikte regel dat elastische verbanden en kousen altijd uit moeten 's nachts is achterhaald. In Engeland en Amerika wordt al decennia lang elastisch gezwachteld, en ook de 'four layer bandage' en 'ProGuide' systemen van Smith&Nephew, die gewoon de hele week aanblijven, bevatten elastische verbandlagen. Wel behoort uit voorzorg altijd bekeken te worden of de arteriële aanvoer voldoende is. De enkel-arm index behoort 0.8 of hoger te zijn.


Het mobilisatieschema is een beetje achterhaald omdat het langdurig opnemen van en langdurig bedrust geven aan patiënten met een open been niet meer zo vaak voorkomt. Het is nog steeds mogelijk en soms nodig om een huidtransplantatie uit te voeren tijdens een klinische opname, maar door de beddentekorten en gewijzigde inzichten duren deze opnames korter: de voorbereiding van de wond (meestal met EUSOL-paraffine) kan ook thuis gebeuren en de patiënten gaan sneller na het uitpakken naar huis. De resultaten zijn wat slechter dan vroeger met de langere opnames maar langdurige bedrust op hoge leeftijd is niet goed voor de spierkracht en de mobiliteit. Een korte opname voor de duur van de ingroei van de transplantaten (5 dagen) is wel veel effectiever dan een poliklinische transplantatie. Poliklinisch slaan de biopten minder goed aan omdat het thuis toch niet lukt om voldoende rust te nemen.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid



Diagnosecodes:
ICD10 I83.0 Varices van onderste extremiteiten met ulcus
ICD10 I83.0 Varicose veins of lower extremities with ulcer
SNOMED 304930004 Varicose veins of lower extremity with ulcer
SNOMED 402863005 Venous ulcer of leg
DBC 22 Ulcus cruris