|
VEEL GESTELDE VRAGEN OVER AIN |
 |
Is AIN
kanker?
Nee. AIN (Anale Intraepitheliale
Neoplasie) is een afwijking die bij sommige
mensen in kanker kan veranderen. We weten
niet hoe vaak AIN in kanker overgaat, maar wel
dat dit een minderheid is. We onderscheiden
hooggradige en laaggradige AIN. Voor zover we weten is alleen
hooggradige AIN (HGAIN) een voorstadium van
anuskanker. Op dit moment lopen er twee grote
studies in Engeland en de Verenigde Staten
die het natuurlijk beloop van HGAIN (en dus de
kans op het ontwikkelen van anuskanker) in
kaart brengen.
Hoe ontstaat AIN?
AIN
wordt veroorzaakt door bepaalde types van het
humaan papillomavirus, HPV. HPV is een virus
waarvan meer dan 100 soorten voorkomen; een deel
hiervan is seksueel overdraagbaar is. Hoewel
de meeste HPV types onschuldig zijn, zijn er een
aantal types in staat kanker te veroorzaken,
voornamelijk HPV 16 en 18.
Door kleine
(niet-waarneembare) beschadigingen van het
anus-slijmvlies kan HPV de onderste lagen van
het slijmvlies besmetten. Het virus gaat
slijmvliescellen binnen en zorgt ervoor dat
het virus vermenigvuldigd wordt. Deze situatie
kan jaren bestaan, en de meeste mensen zijn
in de loop van de tijd in staat de afwijkingen
weer op te ruimen. Maar bij een deel van de
mensen kan de functie van de slijmvliescellen
dusdanig ontregelen dat er uiteindelijk
kanker ontstaat.
Ik heb al jaren mooie CD4
getallen, loop ook ik een verhoogd risico op
AIN?
Ja, helaas wel. Ook mensen die al jaren
adequaat behandeld worden en hoge CD4 getallen
hebben, lopen een verhoogd risico op AIN en
anuskanker. Het is wel zo dat hoe lager je CD4
ooit is geweest, hoe hoger dit risico is.
Wat is het verschil tussen hooggradige en
laaggradige AIN?
Laaggradige AIN (LGAIN)
wordt over het algemeen gezien als een
onschuldige afwijking. Wel zien we vaak dat
laag- en hooggradige AIN naast elkaar bestaan,
en dat iemand met LGAIN daarom wel “at risk”
is en onder controle moet blijven.
Hooggradige AIN (HGAIN) wordt gezien als een
voorstadium van anuskanker. Het is alleen niet
bekend wat de kans is om anuskanker te
ontwikkelen als je HGAIN hebt.
Hoe groot is de kans om kanker te krijgen als
je (hooggradige) AIN hebt?
Dit is niet
bekend. Enkele onderzoeken laten een kans zien
van rond de 15% binnen enkele jaren. Andere
studies laten een veel lager risico zien, tussen
de 3-4% in 10 jaar. Bij vergelijkbare
afwijkingen van de baarmoedermond bij vrouwen is
dit risico 30% in 30 jaar. Feit is dat
we het voor HGAIN nog niet precies weten. Op dit
moment lopen er twee grote studies in Engeland
en de Verenigde Staten die het natuurlijk beloop
van HGAIN (en dus de kans op het ontwikkelen van
anuskanker) in kaart brengen.
Loop je ook
HPV op zonder dat je anale seks hebt?
HPV is
zeer besmettelijk en vrijwel iedereen die
seksueel actief is komt in zijn leven in
aanraking met meerdere HPV types. Voor het
oplopen van anale HPV is anale seks de
belangrijkste risicofactor. Het kan echter ook
heel makkelijk overgedragen worden door toys,
vingers, en zelfs handdoeken. Bij vrouwen is de
afstand tussen de ingang van de vagina en de
anus heel klein, en kan HPV eenvoudig versleept
worden naar de anus, bijv. bij het gebruik van
toiletpapier.
Hoe voorkom je infectie met
HPV?
Een condoom biedt enige bescherming,
maar zoals hierboven genoemd: HPV is erg
besmettelijk en vrijwel iedereen die seksueel
actief is (MSM (mannen die seks hebben met
mannen) of hetero) komt in contact met 1 of
meerdere HPV types in zijn leven. Hoe meer
wisselende (onveilige) contacten, hoe vaker er
een (her) besmetting met een HPV type plaats kan
vinden.
Loopt mijn partner een verhoogd
risico op AIN/HPV?
Ja en nee. De veroorzaker
van AIN, HPV, is zeer besmettelijk. In een vaste
relatie kun je er van uitgaan dat je allang met
elkaars HPV types besmet bent (geweest). De één
is beter in staat om HPV op te ruimen dan de
ander. Bij wisselende contacten kunnen
natuurlijk nieuwe besmettingen met HPV types
plaatsvinden, welke overgedragen kunnen worden
op een eventuele vaste partner. In die zin kun
je je partner besmetten met HPV types die op
termijn een risico kunnen vormen.
Hoeveel
hiv+ homosexuele mannen hebben HPV?
Meer dan 90% van HIV+
homosexuele mannen hebben 1 of meerdere HPV types in de anus,
meestal betreft het oncogeen (hoog risico) HPV.
Ter vergelijking: van de hiv-negatieve
homosexuele mannen
draagt 64% HPV bij zich (ruim de helft oncogeen
HPV).
Hoeveel hiv+
homosexuele mannen hebben AIN?
Tussen de 50 en 80%. Hiervan heeft de helft
hooggradige AIN (HGAIN). Bij hiv-negatieve
mannen liggen deze percentages veel lager.
Waarom vindt er screening plaats op AIN?
In Nederland vindt er nog geen daadwerkelijke
screening plaats op AIN. Wel proberen we in
onderzoeksverband het probleem zoveel mogelijk
in kaart te brengen. Gezien anuskanker vaak voor
komt onder hiv+ homosexuele mannen, de relatie van AIN met
anuskanker, en de overeenkomsten met
baarmoederhalskanker (waarvoor sinds de jaren
’60 een zeer effectief screeningsprogramma
bestaat) denken wij dat screening op en
behandeling van AIN, anuskanker kan voorkomen.
Zijn er plannen voor een landelijke
screening op AIN?
Hoewel er een levendige
discussie wordt gevoerd, wordt er nog geen
landelijk screeningsprogramma uitgerold. Dit zal
de komende jaren afhangen van een aantal
belangrijke onderzoeken over de kans op
progressie van AIN naar anuskanker, en de rol
van AIN screening en behandeling om dit te
voorkomen.
Ik word/ben gescreend op dikke
darmkanker in het nieuwe bevolkingsonderzoek.
Wordt hierbij ook gekeken naar anuskanker/AIN?
Nee. Anuskanker is een andere ziekte dan dikke
darmkanker en kan helaas niet opgespoord worden
met het bevolkingsonderzoek naar dikke
darmkanker. Bij het onderzoek van de dikke darm
(coloscopie) kan de anus helaas niet goed
bekeken worden en wordt AIN doorgaans gemist.
Hoe succesvol is behandeling van HGAIN en
hoe vaak komt HGAIN terug na een succesvolle
behandeling?
In Nederland wordt HGAIN meestal
behandeld met elektrocoagulatie (wegbranden).
Het succespercentage is 50%. Andere
behandelmogelijkheden hebben een lager
succespercentage (zoals behandeling met de
crèmes imiquimod of 5-fluorouracil) of zijn nog
niet (voldoende) onderzocht (zoals stikstof,
laser, etc). Voor AIN aan de buitenkant van de
anus is imiquimod de eerste keus van
behandeling.
Na succesvolle behandeling van
HGAIN (dit betekent dat de afwijkingen zijn
verdwenen), ontwikkelt rond de 60-70% weer HGAIN
binnen anderhalf jaar na de behandeling.
Er
wordt veel onderzoek gedaan om deze
succespercentages te verbeteren.
Hoe lang
duurt de behandeling? Hoe vaak moet ik terug
komen?
De behandeling bestaat uit
elektrocoagulatie (wegbranden), dit wordt in 1 à
2 keer uitgevoerd met 12 weken tussenpauze.
Wat zijn de bijwerkingen/risico’s van de
behandeling?
De meest voorkomende
bijwerkingen zijn lokale irritatie/branderigheid
en bloed bij de ontlasting. Dit duurt maximaal
enkele dagen. Zeldzame complicaties kunnen
infectie, perforatie (gat in de darm) of een
ernstige bloeding zijn. Dit komt vrijwel nooit
voor en wij hebben het ook nog niet gezien sinds
we begonnen zijn met AIN screening in 2007.
Kan ik er ook voor kiezen om het niet te
behandelen?
Ja. U bepaalt zelf of u mee gaat
in een behandeladvies. Op basis van wat we nu
weten over AIN en anuskanker adviseren wij HGAIN
wel te laten te behandelen.
Hoe is het beleid elders in de wereld? Hoe
kijken jullie aan tegen het Australische
standpunt?
In San Francisco en New York wordt
alle HGAIN behandeld, in Sydney wordt vaak
gekozen voor een afwachtend beleid, waarbij de
patiënten nauwlettend in de gaten worden
gehouden. In Amsterdam zitten we hier tussen in.
De Australische groep heeft laten zien dat HGAIN
spontaan kan verdwijnen. Maar in dezelfde
onderzoeken is er ook bij een aantal mensen wel
degelijk anuskanker ontstaan. Zo lang we geen
onderscheid kunnen maken
tussen HGAIN die wel en niet in anuskanker
verandert, vinden we het van belang alle HGAIN
te behandelen en geen onnodige risico’s te
nemen.
Is het zinvol om mij
voor HPV te laten vaccineren?
Dit is nog niet bekend, hoewel er wel
aanwijzingen zijn dat HPV vaccinatie van hiv+
mensen zinvol kan zijn. Op dit moment vindt er
een groot onderzoek in het AMC, Onze Lieve
Vrouwe Gasthuis en de DC Klinieken Oud Zuid
plaats naar HPV vaccinatie bij hiv-positieve
mannen die behandeld zijn voor hooggradige AIN.
Binnen enkele jaren zullen deze resultaten
bekend zijn.
Daarnaast vindt
er een maatschappelijke discussie plaats over de
zin en onzin van het vaccineren van jongens. De
huidige HPV vaccins (Cervarix, Gardasil) zijn
het meest effectief op jonge leeftijd, voordat
je in aanraking bent gekomen met verschillende
HPV types. HPV vaccinatie is voor meisjes van 12
jaar in het rijksvaccinatieprogramma opgenomen
ter voorkoming van baarmoederhalskanker.
Ondertussen zijn er ook studies die laten zien
dat HPV vaccinatie beschermt tegen AIN bij jonge
homoseksuele mannen. Daarom is het ook zinvol om
jongens op jonge leeftijd te vaccineren.
|
