|
ALLERGIE VOOR POLLEN EN HUISSTOF |
 |
WAT IS ALLERGIE ?
Allergie is een
overgevoeligheidsreactie van het afweersysteem
van het lichaam op onschadelijke stoffen, zoals
stuifmeel, huidschilfers van dieren,
huisstofmijt en schimmels. Deze stoffen, die
altijd een soort eiwit bevatten, worden
allergenen genoemd. Allergie voor deze stoffen
geeft klachten van neusverstopping, niezen,
snotteren, tranende ogen en jeuk aan ogen, neus
en keel.
Neusklachten als gevolg van
irriterende (chemische) stoffen, zoals
tabaksrook of verflucht, worden niet veroorzaakt
door allergie. Iedereen kan in meer of mindere
mate last hebben van deze stoffen.
WAT IS HOOIKOORTS ?
Aan het eind van de
vorige eeuw werd ontdekt dat de klachten van
allergie voornamelijk voorkwamen aan het einde
van de zomer, tijdens het hooien. De ziekte werd
daarom "hooikoorts" genoemd. Maar hooikoorts
wordt niet veroorzaakt door hooi, maar door
stuifmeel van bloeiend gras. Omdat allergie ook
veroorzaakt kan worden door allerlei andere
stoffen kan beter gesproken worden over
"allergische rhinitis", dat allergische reactie
van de neus betekent.
WAT ZIJN DE
BELANGRIJKSTE ALLERGENEN ?
Huisstofmijt
is een net niet voor het blote oog zichtbaar, op
zich onschadelijk, spinnetje dat in alle
Nederlandse huizen voorkomt. Het beestje leeft
vooral in huisstof en voedt zich voornamelijk
met huidschilfers. Het beestje leeft het
prettigst in een warme, vochtige omgeving waar
veel huidschilfers zijn, bijvoorbeeld in
matrassen, kussens en vloerbedekking. Vooral het
bed is een favoriete plaats. Huisstofmijten
komen het hele jaar voor, maar hun aantal neemt
in de herfst toe.
De belangrijkste
veroorzakers van allergische aandoeningen het
plaatje hierboven: de huisstofmijt hier sterk
vergroot maar in werkelijkheid minder dan een
halve millimeter groot, verantwoordelijk voor
huisstofmijtallergie.
En hieronder bloeiend
gras veroorzaker van hooikoorts.
Andere
pollenallergieën ontstaan door bloeiende bomen,
vooral wilgen en elzen. Tenslotte de kat als
meest allergene vertegenwoordiger van
overgevoeligheid voor huisdieren. Ook honden en
vooral paarden zijn op dat punt berucht.
Dierlijke producten, zoals huidschilfers van
katten, honden en knaagdieren, kunnen ook
allergische klachten veroorzaken.
WELKE KLACHTEN WORDEN VEROORZAAKT DOOR ALLERGIE
?
Mensen die last hebben van allergische
neusklachten kunnen worden ingedeeld in twee
groepen. De eerste groep, die ook wel de
"lopers" worden genoemd, hebben voornamelijk
last van een waterige loopneus, niezen en soms
ook jeukende, tranende ogen. De meeste "lopers"
zijn allergisch voor pollen, sommige voor
dieren.
De tweede groep, de "blokkers",
hebben voornamelijk last van neusverstopping en
soms van een loopneus.
Astmapatiënten kunnen
naast deze klachten van de neus ook last hebben
van benauwdheid en een piepende ademhaling.
HOE WERKT DE NEUS ?
De binnenzijde
van de neus is bekleed met slijmvlies. Dit
slijmvlies zit vol met klieren, die slijm kunnen
produceren en met bloedvaten. Normaal wordt er
precies genoeg slijm gemaakt om de neus prettig
nat te houden. Het slijm in de neus werkt als
een beschermende laag tegen bacteriën en
virussen. Te veel slijm in de neus veroorzaakt
snotteren. Naast te veel slijm in de neus
veroorzaakt met name een verdikking van het
neusslijmvlies neusverstopping. Deze
slijmvliesverdikking ontstaat als de bloedvaten
in het neusslijmvlies tijdelijk bloed vasthouden
en hierdoor toenemen in dikte, zoals bij een
aanval van allergie.
WAT GEBEURT ER
BIJ EEN ALLERGIE-AANVAL ?
Als een
allergeen (bijv. stuifmeelkorrels van gras) in
de neus terechtkomt, ontstaat een reactie van
het neusslijmvlies (de bekleding van de neus).
Het afweersysteem van de neus reageert abnormaal
op het allergeen waarvoor men overgevoelig is.
Het allergeen bindt zich aan antistoffen (zoals
Immuunglobuline E) die aan cellen in het
neusslijmvlies gebonden zijn. De binding van
allergeen aan deze antistoffen stimuleert de cel
waardoor bepaalde stoffen vrijkomen, zoals
histamine. Deze stoffen verwijden kleine
bloedvaatjes en dit heeft de verschijnselen van
allergie, zoals een jeukende neus, niezen en
neusverstopping tot gevolg. Men noemt dit
allergische rhinitis.
KAN
ALLERGISCHE RHINITIS DE OORZAAK VAN ANDERE
PROBLEMEN ZIJN ?
Verscheidene ziekten en
klachten kunnen (mede) veroorzaakt worden door
een allergische rhinitis. Dit zijn onder andere
oorontstekingen, neusbijholtenontstekingen,
hoesten, hoofdpijn en vermoeidheid. Vaak
vermindert dit als de allergie goed behandeld
wordt.
WORDEN ALLE NEUSKLACHTEN
VEROORZAAKT DOOR ALLERGIE ?
Niet alle
neusklachten worden veroorzaakt door allergie.
Neusklachten kunnen ook veroorzaakt worden door
infecties, irriterende stoffen en afwijkingen in
de bouw van de neus. De bekendste infectie van
de neus is een verkoudheid. Een gewone
verkoudheid is binnen 1 week weer over.
Sommige mensen reageren sterk op
niet-allergische prikkelende stoffen zoals
tabaksrook, (verf)luchtjes, mist en
temperatuurwisselingen met neusverstopping,
niezen en loopneus. Dit wordt niet-allergische
of vasomotore rhinitis genoemd. De neusklachten
van allergische en vasomotore rhinitis kunnen op
elkaar lijken. Bij veel mensen worden klachten
zowel door allergenen als door irritantia
veroorzaakt.
HOE ONDERZOEKT DE
KNO-ARTS OF U ALLERGISCH BENT EN WAARVOOR ?
De kno-arts gaat met vragen op zoek naar
aanwijzingen of en waarvoor u allergisch bent.
Om precies uit te zoeken op welke stoffen u
reageert wordt een huidtest gedaan, waarbij een
aantal prikjes met allergenen in de huid wordt
gegeven. Op de plaats van de prik kan roodheid
en zwelling optreden. Hoewel deze huidreactie
meestal na een half uur verdwenen is, kan na 4 -
24 uur opnieuw roodheid en zwelling optreden. De
grootte van de rode plek is bepalend voor de
ernst van allergie. De betrouwbaarheid van de
test wordt gemeten met 2 controle prikjes
waarbij de huid in het ene geval niet en in het
andere geval wel moet reageren (er wordt
respectievelijk alleen een oplosmiddel en
oplosmiddel met histamine ingespoten).
Ook
kan via een bloedmonster bepaald worden of men
allergisch is, en zo ja, voor welke stoffen. Het
duurt meestal enige tijd voor de uitslag van dit
onderzoek bekend is.
Mochten er twijfels
bestaan over een bepaalde stof, dan kan dit
eventueel verder worden uitgezocht door de stof
direct in de neus te spuiten en te meten welke
reactie er optreedt. Dit is een tijdrovend
onderzoek, dat meestal niet nodig is.
HOE KAN CONTACT MET DE VOORNAAMSTE ALLERGENEN
VERMEDEN WORDEN ?
Bij de behandeling van
allergie is het zeer belangrijk dat contact met
het allergeen zo veel mogelijk wordt vermeden.
Dit is soms gemakkelijker gezegd dan gedaan. Uw
kno-arts kan u adviseren welke maatregelen voor
u noodzakelijk zijn.
De huisstofmijt leeft in
stof bij voorkeur op warme vochtige plekken. Het
zoveel mogelijk vrij maken van huisstofmijt
noemt men saneren. De belangrijkste ruimte in
huis waar de huisstofmijt bestreden moet worden
is de slaapkamer. Zorg voor een droge slaapkamer
door tijdig in het najaar de CV aan te zetten.
Om huisstofmijten te doden, moeten beddengoed en
gordijnen bij 60 graden worden gewassen.
Eventueel kan het matras en hoofdkussen
beschermd worden met een huisstofmijt dichte
hoes. Gladde vloeren en schoonmaken van de
vloeren (liefst dagelijks) met plakstofdoekjes
en/of natte dweil, voorkomt dat hier stof
ontstaat waar huisstofmijten in kunnen leven. Er
zijn folders bij de kno-arts beschikbaar met
uitgebreide adviezen over saneringsmaatregelen
tegen huisstofmijt. U kunt met uw kno-arts
bespreken welke maatregelen in uw geval zinvol
zijn.
Luchtfilterapparaten hebben geen
aangetoond effect op klachten veroorzaakt door
allergie. Het aanschaffen van zo'n apparaat
wordt daarom niet aangeraden
In geval van
graspollenallergie kan geluisterd worden naar de
hooikoortsberichten die op radio 1, na het
nieuws van 17.30 uur, dagelijks worden
uitgezonden in de maanden mei en juni. In deze
periode wordt op pagina 709 van Teletekst "De
verwachte weersituatie voor
hooikoortspatiënten" weergegeven.
Houdt in
perioden dat er veel pollen in de lucht zijn,
ramen en deuren zoveel mogelijk dicht. Ga als u
veel last heeft niet te veel naar buiten. Vooral
's ochtends vroeg, op warme zonnige dagen, zijn
er veel pollen in de lucht.
Als u allergisch
bent voor een huisdier is de beste oplossing het
dier het huis uit te doen. Als u besluit dit
niet te doen, houdt het dier dan in ieder geval
uit de slaapkamer.
WELKE
MEDICIJNEN SCHRIJFT UW ARTS VOOR ?
Medicijnen tegen allergie worden verdeeld in
beschermende middelen, die continu gebruikt
moeten worden en medicijnen die gebruikt worden
als er reeds klachten van allergie zijn.
De
beschermende middelen zijn meestal
corticosteroid-bevattende neusnevels. Vooral bij
klachten van neusverstopping helpen deze
medicijnen het best.
Antihistaminica helpen
snel als er al klachten zijn. Deze medicijnen
kunnen gegeven worden als tablet, als neusspray
of als oogdruppels/zalf. Bij minder heftige
klachten kunnen ook cromoglicaat-bevattende
neusspray of oogdruppels worden gebruikt.
Hyposensibilisatie, een prikkuur met allergeen,
wordt voornamelijk toegepast bij allergie voor
pollen; soms ook voor huisstofmijt en katten.
Hyposensibilisatie vergt 3 tot 5 jaar waarbij
meestal 1 x per 4 tot 6 weken een prik moet
worden gegeven. Hyposensibilisatie vermindert de
gevoeligheid voor het betreffende allergeen,
waardoor de allergische reactie minder hevig
wordt.
De laatste jaren zijn er aanwijzingen
dat ook sublinguale immunotherapie (allergeen in
druppelvorm onder de tong) een effectief middel
zou kunnen zijn.
|
