ALOPECIA ANDROGENETICA (KAALHEID BIJ MANNEN) |
 |
WAT IS ALOPECIA ANDROGENETICA ?
Er
zijn verschillende soorten van haarverlies en
kaalheid (zie de folder over
oorzaken van haaruitval). De meest bekende
is de kaalheid van het mannelijke patroon die
bij sommige mannen bij het ouder worden
ontstaat. De medische term daarvoor is alopecia
androgenetica, in het Engels wordt het male-type
alopecia of male-pattern baldness genoemd. Deze vorm van
kaalheid is hormonaal bepaald. Het mannelijk
hormoon testosteron dat na de puberteit in
grotere hoeveelheid wordt aangemaakt, heeft een
remmend effect op de haargroei van de haren
boven op het hoofd.
![Alopecia androgenetica (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Alopecia androgenetica](../../afbeeldingen/alopecia-androgenetica-1z.jpg) |
![Alopecia androgenetica (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Alopecia androgenetica](../../afbeeldingen/alopecia-androgenetica-2z.jpg) |
mannelijk
type kaalheid |
mannelijk
type kaalheid |
Alopecia androgenetica bij mannen
WIE
KRIJGT HET ?
Alopecia androgenetica, of
kaalheid volgens het mannelijk patroon is de
meest voorkomende vorm van haaruitval bij de
man. Circa 60-70% van de mannen krijgt er op een
gegeven moment mee te maken in meer of mindere
mate. In de leeftijdscategorie tussen de 20 en
50 heeft al een derde van de mannen er last van.
Het komt zo vaak voor dat het beschouwd moet
worden als een normaal verschijnsel en niet als
een ziekte. Dat neemt niet weg dat sommige
mannen die het treft het erg vervelend vinden
dat het gebeurt.
Erfelijke factoren
spelen een rol. Men kan de aanleg voor kaalheid
zowel van vaders- als van moederskant ‘erven’.
Bij mannen met een blanke huidskleur komt
kaalheid meer voor dan bij andere rassen.
Bij vrouwen komt dit type haaruitval veel minder
vaak voor. Alopecia androgenetica bij vrouwen
begint meestal rond de menopauze. Bij vrouwen
kan het een gevolg zijn van een storing in de
hormoonhuishouding. Dit is echter slechts zelden
het geval. Er moet aan gedacht worden als de
kaalheid ruim voor de menopauze ontstaat of als
er andere klachten zijn zoals hirsutisme
(overbeharing op andere plaatsen) of acne.
HOE ZIET HET ER UIT ?
 |
|
De kaalheid begint tijdens of even na de
puberteit met het zich terugtrekken van de
voorste haargrens en het ontstaan van inhammen
links en rechts boven de slaap.
Daarna wordt geleidelijk aan de kruin kaler,
waarna de twee kalende gebieden in elkaar kunnen
overgaan totdat er bovenop het hoofd bijna geen
haar meer over is. De onderste
haarrand en de haren aan de zijkant blijven
staan, omdat deze haren ongevoelig zijn voor de
invloed van het mannelijk hormoon.
Het gehele proces verloopt sluipenderwijs en
kan tientallen jaren duren. |
WAT IS
DE OORZAAK ?
De haaruitval wordt in gang
gezet door het mannelijk hormoon
dihydro-testosteron. Dit testosteron hormoon
wordt afgekort met de letters DHT. DHT wordt in
de puberteit in verhoogde mate aangemaakt door
de bijnieren en in de geslachtsorganen.
Haarzakjes reageren op dit hormoon. Sommige
haren zoals de lichaamsharen, de okselharen en
de baardharen gaan er harder door groeien, en de
haren boven op het hoofd gaan er vreemd genoeg
juist van uitvallen. De haarzakjes kunnen zelfs
helemaal verschrompelen, waarna er volledige en
blijvende kaalheid ontstaat. De gevoeligheid van
de haarzakjes op het behaarde hoofd voor het
hormoon DHT is wisselend van persoon tot persoon
en dit is erfelijk bepaald.
HOE
WORDT DE DIAGNOSE GESTELD ?
Er is nooit
twijfel over deze diagnose, het beeld is voor
iedereen direct herkenbaar, en er hoeft ook
nooit aanvullend onderzoek te worden gedaan (bij
de man; bij vrouwen soms wel).
WAT
IS ER AAN TE DOEN ?
Omdat alopecia
andropogenetica geen ziekte is maar een normaal
verschijnsel, is de eerste vraag die gesteld
moet worden: 'moet ik er wel wat aan proberen te
doen?'. De behandeling (zie verder) is namelijk
niet zo eenvoudig en vertraagt eerder het proces
van haaruitval een tijdje dan dat het een
blijvende verbetering biedt.
Desondanks
kan het voor de mannen die het treft een groot
probleem zijn, moeilijk te accepteren, vooral
als het gebeurt op jonge leeftijd. Het kan
leiden tot een verminderd zelfvertrouwen,
psychologische problematiek, het kan een
obsessie worden. De laatste jaren is dat wat
minder, omdat haardracht wordt beïnvloed door
modetrends en het nu juist in is om de schedel
helemaal glad te scheren.
Hoe men er ook mee om gaat, vaak komt toch de
vraag aan de orde of er nog wat aan gedaan kan
worden.
De opties zijn: - behandeling
met geneesmiddelen (haar lotions en tabletten)
- haartransplantatie - pruik
Behandeling met geneesmiddelen
Minoxidil
lotion Minoxidil is beschikbaar in de sterkte
2% en
5%. Deze lotion kan
de haaruitval verminderen en ook enige
teruggroei van haar bewerkstelligen. Na stoppen
met het middel vallen de haren weer uit. De
hogere concentratie werkt beter dan de lagere.
Het middel kan of 1 of 2 keer daags worden
aangebracht. Ook vrouwen kunnen minoxidil
gebruiken. Het middel wordt niet vergoed door de
zorgverzekeraar.
Finasteride tabletten
Finasteride tabletten zijn verkrijgbaar als
tabletten van 1 mg onder de merknaam Propecia.
De dosering is 1 mg per dag. Finasteride remt
het enzym 5-alpha-reductase (5HT). Dit enzym
zorgt er voor dat Het hormoon DHT in het lichaam
wordt aangemaakt. Het gevolg van finasteride is
minder DHT in het lichaam en dus ook minder
haaruitval. Finasteride brengt de haaruitval tot
stilstand en bij ongeveer een derde van de
mannen neemt de beharing weer toe. Zoals elke
tablet die geslikt wordt kan finasteride
bijwerkingen hebben. De meest verontrustende die
in de bijsluiter staat is de kans op impotentie
en verlies aan zin in sex. In de praktijk blijkt
dit zelden voor te komen, het risico dat dit
gebeurt is verwaarloosbaar. Vrouwen mogen
finasteride niet gebruiken. Vrouwen kunnen
eventueel wel andere producten gebruiken die de
hormoon huishouding beinvloeden, zoals de
Diane-35 anticonceptie pil (zie verder onder
mannelijk patroon kaalheid bij vrouwen).
Andere haargroeimiddelen Er zijn veel
middelen die verkocht worden als
haargroeimiddel, en er wordt uitbundig reclame
voor gemaakt. Of die middelen echt werken is
altijd maar de vraag. Als een product
daadwerkelijk kaalheid en haaruitval kan
voorkomen en haren weer kan laten teruggroeien
zou het een wondermiddel zijn, wat het vrij snel
zou schoppen tot een kassucces en ook officieel
als geneesmiddel zou mogen worden geregistreerd
en verkocht.
Haartransplantatie
Bij haartransplantatie worden haren weggehaald
van het achterhoofd en deze worden
getransplanteerd naar de kruin en het voorhoofd.
Dit is een blijvende oplossing voor de kaalheid,
omdat de haren op het achterhoofd niet gevoelig
zijn voor het hormoon DHT, en dus niet zullen
uitvallen bij het ouder worden.
Vroeger
werden de haren geoogst van het achterhoofd door
vrij grote rondje huid er uit te ponsen en die
te verplaatsen naar het voorhoofd. Dit kon nog
wel eens er hobbelig uitzien, zeker als de
verplaatste groepjes haar ver uit elkaar staan.
Tegenwoordig zijn er nieuwe technieken. Bij
een techniek die de FUT methode (follicular unit
transfer) wordt genoemd wordt onder lokale
verdoving een reep huid weggesneden uit het
achterhoofd, dat daarna wordt gehecht. Uit deze
reep huid worden onder de microscoop de
haarzakjes allemaal los van elkaar gesneden en
daarna 1 voor 1, per stuk weer teruggeplaatst in
de kale plekken. Ze kunnen dan in een nauwelijks
zichtbaar gaatje worden geplaatst. Dit geeft een
veel mooier resultaat. Bij een andere techniek
die de FUE methode (follicular unit extraction)
wordt genoemd worden de haren 1 voor 1 met een
minuscuul naaldje uitgestanst en direct
overgebracht naar een klein gaatje in de kale
plek. Dit laat ook op de donorplek geen
littekens achter, en de donorplek kan vaker
gebruikt worden als dat nodig is.
Deze
methoden zijn natuurlijk wel zeer
arbeidsintensief en daarom duur. Een ingreep kan
wel 6 tot 8 uur duren en meerdere medewerkers
tegelijk zijn dan bezig. De prijzen liggen
tussen de 3500 en 12.000 euro afhankelijk van de
grootte van het te transplanteren gebied, en het
wordt niet vergoed. Deze methode wordt in enkele
privéklinieken in Nederland uitgevoerd. De
adressen van haarklinieken bij u in de buurt
zijn te vinden door op internet te zoeken met
het trefwoord haartransplantatie.
FUT methode waarbij uit een reep huid alle
haarzakjes zijn vrijgemaakt, klaar om te worden
getransplanteerd.
Men dient
realistisch te zijn omtrent het resultaat. Men
kan met een haartransplantatie nooit zo'n volle
dos als vroeger bereiken. Maar de methode werkt
wel. De kwaliteit
van de Nederlandse privé klinieken is over het
algemeen goed. Ook de privéklinieken worden
geïnspecteerd door de inspectie van
volksgezondheid en ze kunnen zich het simpelweg
niet veroorloven om slecht werk af te leveren
omdat ze afhankelijk zijn van een goede PR en
goede mond op mond reclame.
Huidreductie Bij
deze ingreep wordt de plek er uitgesneden. De
behaarde huid er omheen wordt naar elkaar
toegetrokken en gehecht. Soms wordt daarvoor
eerst de hoofdhuid uitgerekt door er wekenlang
een ballon gevuld met water onder te plaatsen
(een tissue expander genoemd). Het risico is dat
het litteken niet mooi wordt of gaat wijken, en
dat dit op latere leeftijd zichtbaar gaat worden
als de haargrens verder gaat wijken. Sinds de
opkomst van de nieuwe haartransplantatie
technieken wordt deze methode steeds minder vaak
toegepast.
Haarprothese Vooral
bij uitgebreide kaalheid is een haarprothese
(pruik, toupet, hair-weaving) ook een mogelijke
optie.
Patiëntenvereniging
Er is een patiëntenvereniging voor patiënten met
alopecia androgenetica en andere vormen van
kaalheid:
www.alopecia-vereniging.nl
|