|
HUID BIOPT |
 |
WAT IS EEN HUID BIOPT ?
Tijdens een
bezoek aan de dermatoloog (huidarts) is het soms
nodig dat er een klein stukje uit de huid wordt
verwijderd voor onderzoek. Dit heet een
huidbiopt. Meestal wordt dit stukje huid eruit
gehaald met een ponsje, een soort klein
appelboortje.
Het 'appelboortje' waarmee zo'n stukje
huid er uit wordt gehaald wordt ook wel
punch
biopteur genoemd. Een punch biopteur of punch is
niets anders dan een stalen buisje met een
scherpe snijrand. Hiermee wordt met een
draaiende beweging een kokertje huid er
uitgestanst. Er bestaan verschillende maten
punches, variërend van klein (1 of 2 mm
doorsnede) tot groot (8 of 10 mm doorsnede).
 De 4 mm punch biopteur
 Diverse maten punches (1, 2, 3, 4, 5, 6 en 8
mm)
WANNEER WORDT EEN HUIDBIOPT
AFGENOMEN ?
Een huidbiopt wordt
afgenomen als er een huidafwijking is waarvan
niet helemaal duidelijk is wat het is. Er zijn
veel huidziekten die door de dermatoloog
eenvoudig kunnen worden herkend en waarbij er
geen tijfel mogelijk is. Maar soms is het beeld
niet duidelijk en is het nodig om de huid onder
de microscoop te kunnen onderzoeken.
Ook uit
moedervlekken wordt vaak een biopt genomen, om
te zien of ze goedaardig zijn. Moedervlekken
worden vaak ook in zijn geheel verwijderd voor
microscopisch onderzoek.
HOE WORDT
HET HUIDBIOPT AFGENOMEN ?
De plek waar
het huidbiopt wordt afgenomen wordt verdoofd
door er een beetje verdovingsvloeistof (meestal
lidocaïne) onder te spuiten. Dit is dezelfde
verdoving die ook de tandarts gebruikt. De prik
kan even pijnlijk zijn, maar de meeste patiënten
vinden het erg meevallen. Daarna wordt het biopt
er uitgehaald door met een draaiende beweging
een rondje in de huid te snijden, en het dan met
een pincet iets op te lichten en af te knippen.
Daarna zit er een rond gaatje in de huid. Dit
kan eventueel worden gehecht, maar dat hoeft
niet perse. Kleine bioptgaatjes van 1-4 mm
worden meestal niet gehecht. Grotere gaatjes van
4-8 mm meestal wel, maar zelfs die worden niet
altijd gehecht. Een rond gaatje in de huid
geneest heel mooi en laat een natuurlijk, rond
en onopvallend litteken achter. Het appelboortje
kan ook worden gebruikt om moedervlekken mooi
rond te verwijderen.
 |
 |
| Verdoven |
4 mm biopteur (punch) |
 |
 |
| Uit stansen, ronddraaiende beweging |
Een gaatje in de huid geboord |
BIOPT
BIJ KINDEREN
Kinderen zijn niet blij van
een biopt, en gaan er vaak van huilen, want die
vinden de naald alleen al er eng uitzien. De
pijn kan iets worden verminderd door er van
tevoren een verdovende crème op te smeren (EMLA
crème) en die 45 minuten te laten inwerken. Maar
zelfs dan voel je er toch nog wat van. Het is
niet erger dan een andere prik, of een
vaccinatie bij het consultatiebureau.
ANDERE VORMEN VAN BIOPT AFNEMEN
Het
uitboren van een klein rondje huid (besproken in
deze folder) heet een punchbiopt.
Moedervlekken die bolrond zijn en een beetje
uitsteken kunnen van de huid worden afgesneden
met een chirurgisch mes of een scheermes blad.
Dit heet een shave biopt (shave = scheren).
Moedervlekken waarvan aan de buitenkant niet
goed te zien is hoe ver ze zich uitbreiden
kunnen in een ovale vorm worden uitgesneden en
daarna worden gehecht zodat er een streepvormig
litteken achterblijft. Dit heet een excisie
biopt.
COMPLICATIES
Complicaties na een biopt kunnen zijn een nabloeding of een infectie. Dit gebeurt zelden. Een nabloeding kan ontstaan als een vaatje wordt geraakt, of bij patiënten die antistolling gebruiken of een stollingsprobleem hebben. Druk bij een nabloeding het wondje gedurende 20 minuten af. Bij een infectie wordt de huid rood, warm, gezwollen en pijnlijk. Soms moeten dan antibiotica worden voorgeschreven. Neem bij problemen contact op met de polikliniek of met een huisartsenpost.
WAAROM DUURT HET
ZO LANG VOORDAT DE UITSLAG BEKEND IS ?
Nadat het biopt is afgenomen moet het in het
laboratorium nog diverse bewerkingsstappen
ondergaan voordat het kan worden bekeken onder
de microscoop door de patholoog. De patholoog
heeft tijd nodig om het stukje huid te
bestuderen. Soms zijn er aanvullende
bewerkingsstappen nodig, zoals speciale
kleuringen. Het kan voor de patholoog ook lastig
zijn om te zeggen wat het zou kunnen zijn. De
patholoog overlegt met zijn collega's. Soms
wordt er een speciale bespreking voor
georganiseerd samen met de dermatologen, waarbij
ook eventuele gemaakte foto'svan de patiënt er
bij worden gehaald. Het komt zelfs voor dat er
biopten naar pathologen in een ander ziekenhuis
worden gestuurd, om hun mening te vragen.
Vervolgens moet de patholoog ook nog een
samenvatting maken die door een typiste moet
worden uitgetypt en verstuurd naar de arts die
het had aangevraagd. Al deze stappen kosten veel
tijd.
Daarom is het niet zo goed te
voorspellen hoelang het duurt voor de uitslag
bekend is. De meeste uitslagen zijn binnen 2
weken bekend. Als het echt spoed is, dan kan het
pathologie laboratorium binnen enkele uren tot
een dag er voor zorgen dat het biopt door de
patholoog kan worden beoordeeld. Dit speelt wel
eens bij hele zieke patiënten of bij patiënten
met blaren. Maar meestal is er niet zoveel haast
bij.
WAT GEBEURT ER VERDER MET HET
BIOPT DAT IS AFGENOMEN ?
Eerst gaat het
in een potje met formaline. In de formaline
blijft het weefsel heel lang goed. Zelfs
jarenlang.
Het potje met formaline wordt
afgeleverd bij het pathologie laboratorium. Daar
gaan ze de formaline waar het stukje in drijft
langzaam vervangen door een andere vloeistof,
meestal alcohol. Het pathologie laboratorium
heeft apparaten waarin het stukje huid langzaam
kan ronddraaien, waarbij er steeds meer alcohol
en steeds minder formaline in de bakjes zit.
 |
 |
| Potje met formaline |
Ronddraaiende bakjes met formaline
en alcohol |
Vervolgens wordt het stukje huid in een bakje
met vloeibare (verhitte) was gedaan. De was
stolt door afkoelen. Daarna zit het stukje huid
helemaal in een blokje met was. De volgende stap
is het snijden van dit blokje met daarin het
stukje huid in hele dunne plakjes. Dit gebeurt
in het pathologie laboratorium, met een
nauwkeurig snij apparaat. De flinterdunne
plakjes worden daarna in bak met warm water
gelegd. Door de was blijven ze drijven. De
temperatuur in het waterbad wordt langzaam
verhoogd, zodat de wasresten wegsmelten. Daarna
drijven er alleen nog maar flinterdunne stukjes
huid op het watervlak. Deze plakjes huid worden
op eenglazen plaatje aangebracht. Dit gebeurt
door het glaasje onder de dunne plakjes huid
door te halen die op het warmwater oppervlak
drijven.
Vervolgens gaan de glaasje met
plakjes huid in de oven, om te drogen en om
wasresten weg te smelten.
Daarna worden de
stukjes huid gekleurd, in verschillende baden
met kleurstof. De kleurstoffen zorgen ervoor dat
de cellen en allerlei onderdelen daarvan goed
zichtbaar zijn. De patholoog legt het glaasje
onder de microscoop en probeert zo goed mogelijk
te beschrijven wat er te zien is. De patholoog
heeft van de dermatoloog al een lijstje gekregen
met mogelijk huidziekten die het zouden kunnen
zijn, en bekijkt onder de microscoop welke
diagnose het meest waarschijnlijk is.
 |
 |
| In was gieten |
Snijden |
 |
 |
| In warmwater bak |
Op glaasje doen |
 |
 |
| Kleurstoffen aanbrengen |
Bekijken onder de microscoop |
Het eindresultaat: de huid gezien door de
microscoop
|
