|
KOORTSLIP (HERPES INFECTIE OP DE LIP) |
 |
WAT IS EEN KOORTSLIP ?
Een koortslip
is een infectie met het herpes simplex virus.
Meestal ontstaat een blaasje op de lip, later
overgaand in een pijnlijk zweertje. Het gaat
vanzelf weer over, maar het is hinderlijk en kan
ook steeds weer terugkomen.
 |
 |
 |
| herpes
simplex labialis (HSV-1) |
herpes
simplex labialis (HSV-1) |
herpes
simplex labialis (HSV-1) |
Foto's: Metju12,
CDC Atlanta, en Ben Tillman - Wikimedia (Creative Commons License 1.0
/ 2.0).
HOE ONTSTAAT EEN KOORTSLIP ?
Een koortslip (ook wel koortsuitslag genoemd)
wordt veroorzaakt door herpes simplex. Er zijn 2
verschillende typen herpes simplex virus: type 1
veroorzaakt de herpes aan de lippen en in het
gezicht, type 2 veroorzaakt herpes op en rond de
geslachtsorganen.
De meeste mensen met een
koortslip hebben het herpes simplex virus type 1
al op jonge leeftijd voor het eerst opgelopen
zonder daar iets van te merken, vaak al op de
kleuterleeftijd (met dank aan zoenende oma's en
tantes). Daarna verstopt het virus zich in
slapende vorm in het lichaam. Het virus dringt
binnen in de plaatselijke zenuwuiteinden en
verplaatst zich via de zenuwbanen naar de
bijbehorende zenuwknoop. In Nederland draagt
50-70% van de bevolking het virus bij zich.
Onder bepaalde omstandigheden, meestal als men
zich niet lekker voelt (bijvoorbeeld bij
verkoudheid, of griep met koorts), steekt het
virus de kop op en ontstaat een 'koortslip', of
'koortsuitslag'.
Het is dus niet zo dat
u iedere keer weer een nieuwe infectie oploopt.
U draagt het virus zelf bij u, en onder bepaalde
omstandigheden komt het weer tevoorschijn. Hoe
vaak dit gebeurt verschilt per persoon. Sommige
personen die besmet zijn met het virus krijgen
nooit een koortslip, sommigen 1 of 2 keer per
jaar, en pechvogels elke maand.
WAT
ZIJN DE VERSCHIJNSELEN ?
Herpes simplex
type 1 kan in principe op elke plaats op het
lichaam voorkomen, maar meestal zit het op de
lippen of rond de mond. Ook wel eens in of op de
neus. Er ontstaan eerst kleine blaasjes, die
pijnlijk of branderig aanvoelen. Later drogen de
blaasjes in tot korstjes, die na verloop van
tijd spontaan afvallen. Het verloop van herpes
aan de lippen is vaak zeer mild, maar soms zijn
de pijnklachten hevig en ontstaan cosmetisch
ontsierende huidafwijkingen.
HOE
VERLOOPT DE EERSTE KEER EEN INFECTIE MET HERPES
SIMPLEX ?
De eerste infectie gebeurt
vaak al op jonge leeftijd, en verloopt meestal
zonder klachten, zonder opgemerkt te worden. Men
raakt geïnfecteerd via contact met mensen met
een koortslip, na 3 tot 9 dagen kunnen
verschijnselen ontstaan zoals ontstoken
wangslijmvlies, tandvlees, tong, of lippen,
gezwollen lymfklieren, en soms algemene
ziekteverschijnselen en koorts. Daarna nestelt
het virus zich in de zenuwvezels. Later kan het
virus door verschillende omstandigheden,
waaronder koorts, zonlicht, menstruatie of
stress opnieuw actief worden en zich vanuit de
zenuwknoop naar het oorspronkelijk besmette
gebied van de huid of het slijmvlies verplaatsen
en daar opnieuw koortsuitslag veroorzaken.
HOE VINDT BESMETTING PLAATS ?
Besmetting vindt vooral plaats door direct
contact met een drager van het virus. Besmetting
is mogelijk via rechtstreeks huid- of
slijmvliescontact (zoenen, seksueel contact),
maar ook via bepaalde gebruiksvoorwerpen. Ook
door aanraking van de herpesuitslag met de
vingers kan het virus worden overgebracht.
HOE WORDT DE DIAGNOSE GESTELD ?
De
diagnose van een HSV-infectie van huid en
slijmvliezen wordt meestal gesteld op grond van
hoe het er uit ziet (de aanwezige
verschijnselen). Indien er twijfel is kan een
kweek worden afgenomen.
HOE WORDT
EEN KOORTSLIP BEHANDELD ?
Omdat een
koortslip vanzelf weer overgaat is behandeling
niet perse nodig. Er kan een antivirale crème
(aciclovir crème, Zovirax) op worden
aangebracht, dit is bij de drogist of apotheek
te koop. Deze middelen zijn zonder recept
verkrijgbaar, en ze worden niet meer vergoed. In
ernstige gevallen, vaak bij patiënten met een
gestoorde afweer, kunnen antivirale middelen in
tabletvorm worden gegeven. Als de koortslip heel
vaak terugkomt, bijvoorbeeld elke maand, dan
kunnen deze antivirale middelen ook preventief
gegeven worden, elke dag gedurende maanden. Ter
camouflage van de zweertjes zijn speciale lip
pleisters verkrijgbaar (Compeed).
HOE VOORKOM IK VERSPREIDING VAN HET VIRUS ?
Kom niet met de vingers aan herpes plekken,
dus krab ook niet aan de korstjes. Wanneer een
crème of zalf wordt aangebracht over
herpes, gebruik dan bij voorkeur een
wattenstaafje. Wanneer u cosmetica in het gelaat
aanbrengt of verwijdert, vermijd dan elk contact
met de herpes. Gebruik geen lipstick zolang er
herpes op de lippen aanwezig is. Vermijd bij
wassen elk contact tussen herpes en washandje of
handdoek. Was na contact met herpes onmiddellijk
uw handen.
HOE VOORKOM IK DAT
ANDERE BESMET WORDEN ?
Wanneer u
koortsuitslag aan de lippen heeft, houd dan
toiletartikelen, eet- en drinkgerei strikt voor
privé-gebruik. Zorg ervoor dat niemand anders ze
gebruikt en was ze direct na gebruik goed af.
Vermijd rechtstreeks contact met de lippen van
anderen; vermijd bijvoorbeeld zoenen of het
knuffelen van baby’s. Blijf uit de buurt van
zwangeren als u een koortslip hebt, vooral als
de zwangere zelf nog nooit een koortslip heeft
gehad. Pas ook op bij kinderen of volwassenen
met atopisch eczeem. Bij atopisch eczeem kan het
herpesvirus zich razendsnel over de hele huid
verspreiden en overal zweertjes veroorzaken.
WAT ZIJN DE VOORUITZICHTEN ?
Wie eenmaal met het herpesvirus is besmet,
draagt het virus levenslang bij zich. De meeste
mensen hebben daar in het geheel geen last van.
Bij sommigen wordt het virus af en toe actief,
waardoor de klachten terugkomen. Bij een zeer
kleine groep gebeurt dat zo vaak en zo hevig dat
men daar echt last van heeft. Op den duur nemen
de aanvallen echter ook bij die mensen in ernst
en aantal af.
|
