|
TROMBOFLEBITIS (OPPERVLAKKIGE VENEUZE TROMBOSE) |
 |
WAT IS TROMBOFLEBITIS ?
Tromboflebitis betekent
aderontsteking. Een
aderontsteking is een ontsteking in en rond een
oppervlakkig gelegen bloedvat, meestal in het
onderbeen. Zo'n aderontsteking ontstaat door een
stolsel in een oppervlakkige, afvoerende ader in het been
(een vene). De medische naam voor
een stolsel in een bloedvat is
trombose.
Tromboflebitis wordt ook wel oppervlakkige
veneuze trombose genoemd. Er kan ook een stolsel
ontstaan in venen die dieper in het been liggen,
dat heet diepe veneuze trombose
of trombosebeen.
 |
 |
|
tromboflebitis |
tromboflebitis |
HOE ZIET EEN TROMBOFLEBITIS ER UIT ?
Bij een tromboflebitis of
oppervlakkige veneuze trombose ontstaat in korte
tijd een pijnlijke rode, warme en hard
aanvoelende streng of plek. Meestal in een
spatader die daar van tevoren al aanwezig was.
Een tromboflebitis is meestal enkele centimeters
lang, maar het komt ook voor dat de hele ader
dicht zit met gestold bloed, over de hele lengte
van het onderbeen en/of bovenbeen. Oppervlakkige
trombose komt vaak voor, in Nederland naar
schatting 30.000 keer per jaar, en een
vergelijkbaar aantal gevallen van diepe veneuze
trombose.
HOE ONTSTAAT EEN TROMBOFLEBITIS ?
Een
tromboflebitis ontstaat door de vorming van een
stolsel in een oppervlakkig bloedvat. Het
stolsel trekt cellen van het afweersysteem aan
die proberen de bloedprop op te ruimen. Dit
veroorzaakt een ontstekingsreactie rond het vat.
De bovenliggende huid wordt hierdoor rood, warm,
gezwollen en pijnlijk.
Een stolsel kan
zich zomaar vormen, zonder oorzaak. Maar soms
zijn er wel duidelijke onderliggende oorzaken
aan te wijzen, de zogenaamde risicofactoren voor
het krijgen van trombose. Bijvoorbeeld het
gebruik van de anticonceptiepil. Trombose wordt
ook vaker gezien in de zwangerschap, bij
patiënten die lang in een ziekenhuisbed liggen,
rond operaties, na ongelukken, en bij bepaalde
interne ziekten waarbij er veel
ontstekingseiwitten in het bloed zitten. Een
tromboflebitis ontstaat vaak in een spatader;
dat komt omdat het bloed in een spatader niet
goed doorstroomt. Een spatader is wijd en de
klepjes die er normaal gesproken in horen te
zitten zijn kapot gegaan. Hierdoor stroomt het
bloed niet meer goed terug naar het hart. In
traag stromend of stilstaand bloed kan
gemakkelijk een stolsel ontstaan. Er bestaan ook
erfelijke aandoeningen waarbij er een verhoogde
kans is op stolling.
IS
OPPERVLAKKIGE VENEUZE TROMBOSE (TROMBOFLEBITIS)
GEVAARLIJK ?
Oppervlakkige
veneuze trombose is niet gevaarlijk, het is
hinderlijk maar het trekt vanzelf wel weer weg.
Het vat zit wel dicht maar er zijn voldoende
andere oppervlakkige vaten in het been waardoor
het bloed terug kan stromen naar het hart. Er is
een risico van circa 2-10% dat het stolsel
aangroeit en dat er in diepere vaten ook een
stolsel ontstaat. Dat risico bestaat vooral als
het stolsel dicht in de buurt zit van een
verbinding naar de diepere venen, of langer is
dan 5 cm. Een diepe veneuze trombose is wel een
probleem: deze vaten zijn belangrijk voor de
terugvloed van het bloed naar het hart. Als deze
helemaal dicht zitten ontstaat een dik, rood,
warm gestuwd been (een trombosebeen). Een ander
gevaar (bij 1-4% van de oppervlakkige veneuze
trombose) is dat er stolseltjes los kunnen
schieten en dan via het hart in de longvaten
terechtkomen. Dan ontstaat longembolie, met
dicht zittende longvaten en benauwdheid als
gevolg.
Stolsels in bloedvaten kunnen
door het afweersysteem soms ook weer opgeruimd
worden, waardoor het vat weer doorgankelijk
wordt. Bij dat opruimproces sneuvelen meestal
ook de kwetsbare klepjes in het vat, of ze
sluiten niet goed meer aan omdat het vat wijder
is geworden. Het gevolg is dat na een
doorgemaakte trombose er spataderen kunnen
ontstaan in de oppervlakkige of diepe venen.
HOE WORDT DE DIAGNOSE
TROMBOFLEBITIS GESTELD ?
De
diagnose wordt gesteld op het klinisch beeld, op
hoe het er uitziet. Er is een pijnlijk rode en
harde streng te zien, er zijn niet zoveel andere
aandoeningen waarbij dat te zien is. Alleen een
ontsteking van een lymfbaan (lymfangitis) kan er
op lijken, maar daarbij zijn er meer klachten
(koorts, ziek). Eventueel kan er met een duplex
apparaat (echo) gekeken worden of er een stolsel
in het vat zit, en of dit stolsel misschien ook
doorloopt naar de diepere vaten. Bij verdenking
op een diepe veneuze trombose (trombosebeen)
wordt altijd zo'n duplexonderzoek gedaan. Als er
vaker tromboflebitis ontstaat dan kan er
bloedonderzoek worden gedaan naar erfelijke of
verkregen stollingsafwijkingen.
HOE WORDT TROMBOFLEBITIS BEHANDELD ?
Bij tromboflebitis wordt meestal een
zwachtel aangelegd of een elastische kous
verstrekt. Dit moet u blijven dragen totdat het
stolsel is opgelost, meestal duurt dat 2 weken.
Een klein stolsel dat net is ontstaan kan er
soms nog uitgedrukt worden via een klein
sneetje. Daarnaast kunnen ontstekingsremmende
pijnstillers worden voorgeschreven zoals
diclofenac of ibuprofen.
Als er een
risico is op aangroei van het stolsel naar de
diepte, dan wordt ook antistolling gestart,
meestal in de vorm van een injectie met
fraxiparine 2 keer per dag. Deze injecties kunt
u zichzelf toedienen. Een hoog risico op diepe
veneuze trombose bestaat als er risicofactoren
zijn zoals eerder doorgemaakte trombose,
onderliggende ziekten, orale
anticonceptie, zwangerschap,
stollingsstoornissen; of als het stolsel langer
is dan 5 cm; of als het stolsel binnen 5 cm van
een verbinding naar de diepere vaten zit.
WAT KUNT U ZELF NOG DOEN ?
Er zijn weinig dingen die u zelf kunt doen aan
een tromboflebitis anders dan de kousen dragen
en ontstekingsremmende pijnstillers innemen.
Lichaamsbeweging is goed. Lang stilzitten of in
bed liggen verhoogt het risico op het krijgen
van trombose. Spataderen behandelen of
elastische kousen dragen helpt ter voorkoming.
Elastische kousen dragen bij een lange
vliegreis, af en toe wandelen, in beweging
blijven. Bij bekend risico op trombose dit
doorgeven als u in een ziekenhuis wordt
opgenomen: er kunnen uit voorzorg fraxiparine
injecties worden gegeven om trombose door
bedrust te voorkomen. Het aanbrengen van
heparine zalf (een drogisterij artikel) of koude
of warme kompressen helpt niet.
WAT IS DE PROGNOSE ?
Een
tromboflebitis is meestal na 2-4 weken weer
helemaal weggetrokken. Bij een gepigmenteerde
huid kan een donkere plek ontstaan.
|
