|
ZIEKTE VAN BOWEN |
 |
WAT IS DE ZIEKTE VAN BOWEN ?
De ziekte van Bowen is
een oppervlakkige vorm van huidkanker. Het gaat
om een vroege vorm van een
plaveiselcelcarcinoom.
De ziekte is genoemd naar de arts die het voor
het eerst heeft beschreven. Meestal is er één
enkele rode en schilferende plek, die langzaam
groter wordt. De plek kan lijken op een
eczeemplek of op psoriasis. Vaak wordt het ook
als zodanig behandeld, met een zalf tegen
eczeem, die vervolgens niet blijkt te werken.
Omdat het een vroege en oppervlakkige vorm van
huidkanker is, is het niet gevaarlijk. Het kan
op verschillende manieren worden verwijderd.
HOE ZIET DE ZIEKTE VAN BOWEN ER
UIT ?
De ziekte van Bowen is
meestal een langzaam groter wordende
rode en schilferende plek,
lijkend op eczeem of psoriasis. Er zitten vaak
korstjes op. Soms hebben ze geheel of
gedeeltelijk een bruine kleur. De plekken
ontstaan vooral op de onderbenen. Maar in
principe kan het overal zitten (gelaat, handen,
vingers, op de geslachtsdelen, rond de anus, onder en rond de nagel). Meestal
is het maar 1 plek. Bij 10-20% van de patiënten
zijn er meerdere plekken. Dat wordt vooral
gezien bij patiënten met een gestoorde afweer
(bijvoorbeeld patiënten met een donornier die
afweer onderdrukkende geneesmiddelen gebruiken),
en bij patiënten die heel veel zonneschade
hebben opgelopen in het verleden. De ziekte van
Bowen ontstaat vooral op plekken die veel aan de
zon zijn blootgesteld, maar het kan ook ontstaan op
plekken die nooit in de zon komen. Het kan ook
voorkomen op de geslachtsdelen. De variant die
op de geslachtsdelen voorkomt wordt erytroplasie
van Queyrat genoemd.
 |
 |
 |
| ziekte van
Bowen |
ziekte van
Bowen |
ziekte van
Bowen |
 |
 |
 |
| ziekte van
Bowen |
ziekte van
Bowen |
ziekte van
Bowen |
WIE KAN DE ZIEKTE
VAN BOWEN KRIJGEN ?
De ziekte van Bowen komt vooral voor bij
ouderen (rond de 70 jaar, vooral vrouwen). Het
komt meer voor bij personen die veel in de zon
zijn geweest in de loop van hun leven. Het komt
ook vaker voor bij patiënten die
afweeronderdrukkende geneesmiddelen gebruiken.
De vormen die op of in de buurt van de
geslachtsorganen zitten worden soms veroorzaakt
door het HPV virus (Humaan Papilloma Virus), het
virus dat ook genitale wratten veroorzaakt. De
ziekte van Bowen kan samen voorkomen met andere
vormen van huidkanker, zoals het
basaalcelcarcinoom en het gewone
plaveiselcelcarcinoom.
HOE
WORDT DE DIAGNOSE GESTELD ?
De
diagnose wordt gesteld door een
huidbiopt af te
nemen van de plek. Dit is nodig omdat er veel
andere huidziekten zijn die er op lijken, zoals
eczeem, psorisias, schimmel, actinische
keratose, en basaalcelcarcinoom. Het is ook
nodig om te zien of het een oppervlakkige of een
diepere vorm van een plaveiselcelcarcinoom is.
HOE WORDT DE ZIEKTE
VAN BOWEN BEHANDELD ?
Er zijn verschillende mogelijkheden om de
ziekte van Bowen te behandelen. De eenvoudigste
en doeltreffendste vorm is de plek er uitsnijden
(opereren, excisie). Maar omdat de plekken
hoewel oppervlakkig soms wel groot zijn, zijn er
ook andere technieken mogelijk, waarbij alleen
de oppervlakkige huidlaag (alleen daar zit het
in) wordt verwijderd. Deze technieken laten dan
niet zo'n groot litteken achter.
Excisie: de plek wordt na
lokale verdoving weggesneden met een kleine rand
gezond weefsel er om heen. Het uitgesneden
weefsel wordt opgestuurd naar het lab om na te
kijken of het er helemaal uit is. Daarna wordt
de wond gehecht.
Bevriezen
(cryotherapie): met vloeibare
stikstof wordt de bovenste laag van de huid 2 x
bevroren. De bevroren huid met daarin de
huidkanker sterft af. Er ontstaat een blaar of
oppervlakkige wond die vanaf de randen weer gaat
genezen.
Wegbranden
(elektrocoagulatie): na lokale
verdoving wordt de bovenste huidlaag elektrisch
weggebrand. Dit kan ook met een CO2 laser worden
gedaan.
Photodynamische therapie
(PDT): hierbij wordt een crème met
daarin de stof methyl-aminolevulinezuur of
5-amino-levulinezuur aangebracht op de huid. Dit
moet
enkele uren intrekken. Methyl-aminolevulinezuur wordt
opgenomen in de cellen, vooral in de
tumorcellen. Vervolgens wordt de plek belicht
met speciaal licht. De stof wordt hierdoor
omgezet in een actief bestanddeel dat de cellen
doodt. Dit is een fraaie techniek voor
oppervlakkige plekken, die vrijwel geen litteken
achterlaat.
Efudix (5-fluoro-uracil) crème:
Deze crème moet u zelf 2 keer per dag aanbrengen gedurende 4 weken.
Dit is een celdodende crème die de oppervlakkige
huidlagen kapotmaakt als het lang genoeg wordt
aangebracht. Zie ook de
folder over Efudix crème.
Aldara (imiquimod) crème 5%:
deze crème moet u 1 keer per dag aanbrengen gedurende 16 weken.
De crème jaagt het eigen afweersysteem aan, dat
vervolgens zelf de tumor gaat aanvallen en
opruimen. Er ontstaat een ontstekingsreactie
rond de plek.
Radiotherapie:
bestralen werkt ook, maar dat wordt
meestal niet gedaan omdat er eenvoudigere
methoden zijn.
WAT KUNT U ZELF NOG DOEN ?
Pas op met de zon. Het is niet nodig om de
zon nu panisch te gaan vermijden, want de zon
heeft ook allerlei positieve effecten. U kunt
gewoon naar buiten als het mooi weer is. Maar het
is belangrijk om niet te verbranden.
WAT IS DE PROGNOSE VAN MORBUS BOWEN ?
Mits de plek goed wordt behandeld is de
prognose uitstekend. Als de
ziekte van Bowen niet wordt behandeld dan zal de
plek langzaam groter worden en ook dikker. Op
een gegeven moment ontstaat dan een plaveiselcelcarcinoom
dat kan doorgroeien door de oppervlakkige
huidlagen heen naar de diepte. Dit type
huidkanker kan ook naar de lymfeklieren
uitzaaien. Zorg er voor dat dit niet gebeurt
door op tijd naar een arts te gaan en het te
laten behandelen.
|
