Fumaarzuur wordt sinds jaren in een aantal instellingen in Nederland (vooral Nijmegen en Rotterdam) en in Duitsland voorgeschreven bij psoriasis. In de literatuur wordt een goede respons beschreven bij 33-70% van de patiënten. In een recente retrospectieve studie van Brewer en Rogers wordt een goed tot uitstekend resultaat beschreven bij 61.5% van de patiënten. In deze studie, waarbij 40% het als eerste optie kreeg en 60% al een ander systemisch middel had geprobeerd, moest een kwart van de patiënten afhaken vanwege de bijwerkingen.

De plaats van fumaarzuur in het rijtje methotrexaat - ciclosporine - neotigason - biologicals is niet precies aan te geven. Sommigen plaatsen het voor of na neotigason. Zowel Neotigason als fumaarzuur werken niet bij elke patiënt, de effectiviteit is minder dan de andere systemische therapieën, en een aanzienlijk deel van de patiënten moet afhaken vanwege de bijwerkingen. Anderen plaatsen het op gelijke hoogte of zelfs voor methotrexaat. In de recente Nederlandse richtlijn wordt voorgesteld fumaarzuur als eerste keuze te beschouwen vóór methotrexaat. Bij goede respons en weinig bijwerkingen is het een middel wat enkele jaren kan worden gegeven. Ook kunnen patiënten wennen aan de bijwerkingen. De belangrijkste bijwerkingen zijn flushing, gastro-intestinale klachten, malaise, en lymfopenie. Fumaraten kunnen worden gecombineerd met andere systemische therapieën.

Fumaarzuur is in Nederland verkrijgbaar in tabletten van 30, 120 of 240 mg. Er zijn ook samengestelde tabletten met dimethylfumaraat + monoethylfumaraat (naar model van het vroegere Duitse product Fumaderm). Uit onderzoek van Nieboer et al. is gebleken dat dimethylfumaraat het actiefste bestanddeel is en dat de toevoeging van monoethylfumaraat niet heel veel uitmaakt (geen verschil in klinische effectiviteit).

Fumaarzuurtabletten van Fagron:

-	Dimethylfumaraat tabletten 30 mg, 30 st
-	Dimethylfumaraat tabletten 120 mg, 30 st
-	Dimethylfumaraat tabletten 2400 mg, 30 st
-	Fumaraat 105 mg tablet [30 mg dimethylfumaraat + 75 mg monoethylfumaraat], 30 st
-	Fumaraat 215 mg tablet [120 mg dimethylfumaraat + 95 mg monoethylfumaraat], 100 st

Psorinovo fumaarzuurtabletten van Mierlo Hout apotheek:

-	Dimethylfumaraat Psorinovo tabletten 30 mg, 100 st
-	Dimethylfumaraat Psorinovo tabletten 120 mg, 100 st
-	Dimethylfumaraat Psorinovo tabletten 240 mg, 100 st

De dosis moet geleidelijk worden opgebouwd, tot 720 mg per dag (eventueel nog verder verhogen tot maximaal 1-2 g per dag). Het schema hieronder is overgenomen uit een Duits behandelprotocol (Mrowietz U. et al. 1999). Als het niveau bereikt wordt waarop het goed gaat, niet verder verhogen maar verlagen tot aan de dosering waarmee het nog net goed gaat. Let op het totaal aantal lymfocyten, bij lymfopenie moet de dosis worden verlaagd of moet worden gestopt.

week	ochtend	middag	avond	totaal
1			30 mg	30 mg
2	30 mg		30 mg	60 mg
3	30 mg	30 mg	30 mg	90 mg
4			120 mg	120 mg
5	120 mg		120 mg	240 mg
6	120 mg	120 mg	120 mg	360 mg
7	120 mg	120 mg	240 mg	480 mg
8	240 mg	120 mg	240 mg	600 mg
9	240 mg	240 mg	240 mg	720 mg

De Universiteit van Nijmegen heeft een patiëntenfolder ontwikkeld voor fumaarzuur, waarbij ook dit doseerschema wordt aangehouden. Zie ook onder systemische therapie, fumaarzuur.



Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.