Hydrochinoncrème 2% en 5% FNA wordt toegepast bij melasma
en andere vormen van hyperpigmentatie. Alternatief is de combinatie met
tretinoïne 0.05% en hydrocortison 1% in cremor lanette II FNA. Het advies is
om altijd met de lage concentratie (2%) te beginnen en pas bij onvoldoende
effect over te stappen op 5%. Het duurt weken tot maanden voordat het effect
zichtbaar is. Indien na 6 maanden nog geen effect zichtbaar is, heeft verder
doorgaan geen zin. Patiënten moeten de crème alleen op de donkere gedeelten
aanbrengen, 1 of 2 keer daags. Daarnaast ook andere maatregelen nemen zoals
het aanbrengen van een goede zonnebrandcrème. Bij postinflammatoire
hyperpigmentatie ook de onderliggende ontsteking (b.v. dermatitis, acne)
bestrijden. Bij donker huidtype kan bij te sterke concentratie (5%) en te
lang gebruik reactieve hyperpigmentatie optreden (ochronosis). Het is niet
voldoende onderzocht of hydrochinon veilig is tijdens de zwangerschap, het
advies is daarom om dit niet te doen.
Er bestaan verschillende
varianten van hydrochinon crème:
FNA |
hydrochinoncrème 2% FNA
(hydrochinon 2% in lanettecrème I FNA) |
FNA |
hydrochinoncrème 5% FNA (hydrochinon 5% in
lanettecrème I FNA) |
FNA |
tretinoïnehydrochinoncrème 0.05/2% FNA
(hydrochinon 2% + tretinoïne 0.05 % in lanettecrème II FNA) |
FNA |
tretinoïnehydrochinoncrème 0.05/5% FNA
(hydrochinon 5% + tretinoïne 0.05 % in lanettecrème II FNA) |
LNA |
hydrochinon 2% + tretinoïne 0.05% + hydrocortison 1% in
lanettecrème II FNA |
LNA |
hydrochinon 5% + tretinoïne 0.05% + hydrocortison 1% in
lanettecrème II FNA |
SNIP |
hydrochinon 2% + tretinoïne 0.05% + triamcinolon 0.1% in
lanettecrème II FNA |
SNIP |
hydrochinon 5% + tretinoïne 0.05% + triamcinolon 0.1% in
lanettecrème II FNA (Kligman formule) |
De standaard FNA bereiding hydrochinoncrème 2 of 5% FNA bevat per
100 g crème 2 of 5g hydrochinon, 50 mg dinatriumedetaat, 20 g geketoneerde
alcohol 95%, 3 g water, 500 mg natriummetabisulfiet als anti-oxidans, en
lanette crème I ad 100 g. Daarnaast is er een FNA preparaat
(tretinoïnehydrochinoncrème 2 of 5% FNA) waaraan 0.05% tretinoïne is
toegevoegd. De basis van dit preparaat is cremor lanette II, als
anti-oxidans is butylhydroxytolueen toegevoegd. Gebruik van dit preparaat
tijdens zwangerschao en lactatie wordt ontraden, omdat er onvoldoende bekend
is over de veiligheid. Tretinoïne kan de huid irriteren, om dit effect weer
tegen te gaan bestaan er ook combinaties waaraan een klasse I of II
corticosteroid wordt toegevoegd. Deze combinatie staat bekend als de Kligman
Formula. Het oorspronkelijke depigmenterende recept zoals ontwikkeld door de
dermatoloog Kligman bevat 5% hydrochinon, 0.05% tretinoïne en 0.1%
triamcinolon. Het LNA heeft enkele jaren geleden ook een
bereidingsvoorschrift rondgestuurd gemaakt met hydrocortison i.p.v.
triamcinolon. Gebruik van hydrochinon als huidbleekmiddel kan riskant
zijn. Alternatieven zijn voorhanden in de vorm van
azelaïnezuur en thioctinezuur (
alfa-liponzuur).
Het gebruik van hydrochinon als huidbleekmiddel in cosmetica is sinds
januari 2001 verboden. Gebruik op voorschrift van een arts is nog wel
toegestaan. Het verbod is gebaseerd op effecten op de middellange termijn,
zoals witte vlekjes op de huid, met name in het gezicht (leukoderma met
confetti-depigmentatie), en donkere onderhuidse pigmentophopingen (exogene
ochronose).
Alternatieven:
FNA |
azelaïnezuur 20% in lanettecrème I FNA |
SNIP |
azelaïnezuur 20% + triamcinolon 0.1% in
lanettecrème I FNA |
SNIP |
azelaïnezuur 10% + triamcinolon 0.1% in
lanettecrème I FNA |
SNIP |
azelaïnezuur 10% + hydrocortison 1% in
lanettecrème I FNA |
Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.