Bij mutaties in CARD14, het gen dat codeert voor caspase recruitment domain 14, kunnen psoriatiforme erythematosquameuze huidafwijkingen ontstaan. De klinische presentatie is wisselend maar meestal presenteert het zich als een beeld dat lijkt op pityriasis rubra pilaris (PRP) of plaque vorm psoriasis. Maar er kunnen ook andere huidafwijkingen ontstaan zoals een erytrodermische psoriasis, pustuleuze psoriasis, of AGEP (acute generalized exanthematous pustulosis).

Patiënten met CARD14 mutaties kunnen worden onderscheiden van gewone psoriasis of verkregen PRP door dat ze vaak al op hele jonge leeftijd (< 1 jaar) huidafwijkingen krijgen, en omdat er vaak in het gelaat afwijkingen zijn, scherp begrensde erythemateuze plaques op de wangen, de kin en de oren. Voor deze dermatose is de naam CARD14‑associated papulosquamous eruption (CAPE) geïntroduceerd. Er zijn ook patiënten bekend die een Netherton syndroom-achtig beeld hebben, met ichthyosiforme erytrodermie vanaf de geboorte, waarbij ook een CARD14 mutatie is gevonden. Dit is zeer zeldzaam, normaal wordt bij het Netherton syndroom (ichthyosis linearis circumflexa) een mutatie in het SPINK5 gen gevonden.



Het CARD14 gen codeert voor een eiwit dat de noncanonical nuclear factor kappa-B (NF-κB) pathway activeert, en dit veroorzaakt inflammatie. Patiënten met de mutatie hebben een verhoogde expressie van CARD14 in de epidermis, en na een trigger (onbekend, o.a. gering trauma van de epidermis) komt vanuit de keratinocyten een inflammatoir proces op gang waarbij IL-23/Th17 betrokken is, met als gevolg erytheem, schilfering, en hyperkeratose. Dit kan in een vicieuze cirkel zichzelf in stand blijven houden.

Gezien de zeldzaamheid komt het voor dat de goede diagnose niet wordt gesteld en dat deze patiëntjes worden behandeld onder de diagnose psoriasis, juveniele PRP, atopisch eczeem, of congenitale ichthyosis. CARD14‑associated papulosquamous eruption reageert matig op lokale corticosteroïden. Het reageert wel op biologicals die ingrijpen op IL-23, zoals ustekinumab.

Diagnostiek:
Genetisch onderzoek (CARD14 mutatie). Dit kan o.a. in Utrecht en in Maastricht. In het aanvraagformulier voor genetisch onderzoek van het UMCU is CARD14 opgenomen in 4 verschillende genen panels: primaire immuundeficiënties, volledig panel (468 genen); autoinflammatoire syndromen (67 genen); neonatale erythrodermie (60 genen); en hyper IgE syndroom (9 genen).

Therapie:
R/ lokale corticosteroïden (matig effect).
R/ Stelara (ustekinumab) (anti-IL12, anti-IL23) 45 mg, gevolgd door 45 mg na 4 weken en vervolgens 45 mg elke 12 weken. Bij lichaamsgewicht > 100 kg: 90 mg, gevolgd door 90 mg na 4 weken en vervolgens 90 mg elke 12 weken.
Waarschijnlijk zijn andere biologicals gericht tegen IL-23 ook effectief, zoals Tremfya (guselkumab), Ilumetri (tildrakizumab), en Skyrizi (risankizumab).




Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.