Een clavus (likdoorn) is een pijnlijke eeltvorming (eeltpit, eksteroog, Engels: corn) onder de voet of op of tussen de tenen. Een likdoorn ontstaat door toegenomen eeltvorming (callus, verhoorning) op een plek waar de huid chronisch blootstaat aan druk. De aangroeiende eeltlaag boort zich (soms puntvormig) in het vlees en dit veroorzaakt pijn. De belangrijkste oorzaken zijn slecht passend schoeisel (te smal, hoge hakken) en skelet- en standafwijkingen van de tenen (hamerteen, hallux valgus, exostosen). Diffuse aangroei van eelt zonder dat er een pijnlijke pit in zit wordt callus genoemd. Bij een hamerteen of naar binnen gedraaide teen (hallux valgus) kan ook een pijnlijke eeltknobbel ontstaan over het uitstekende gewricht, dit wordt een bunion genoemd.



DD: bunion (exostose), callus (eelt), verruca vulgaris (verruca plantaris), piëzogene papels, arsenicumkeratose, focale acrale palmoplantaire hyperkeratose, adnextumortjes.

Diagnostiek:
De diagnose wordt gesteld op klinisch beeld. Soms moet wat eelt worden afgeschraapt voor de dd met een voetwrat. Een enkele keer is een biopt nodig voor de dd met focale acrale keratose. Bij een ulcus in een clavus of callus bij een patient met neuropathie (diabetes, lepra, perifere neuropathie) is soms een rontgenfoto nodig om osteomyelitis uit te sluiten.

Therapie:
Wegnemen van druk (ruime schoenen, likdoornring, likdoornpleister, gaasjes of ander zacht materiaal tussen de tenen). Zonodig consult revalidatiearts of orthopeed.
R/ Compeed (Johnson&Johnson) likdoornpleisters (zie overzicht likdoornpleisters en eeltpleisters).
R/ Verweken met 40% acidum salicylicum in vaseline onder een pleister of met speciale likdoornpleisters van drogist (salicylpleisters).
Verwijderen (uitpellen met mesje, scherpe lepel, of stansen (cave openen gewrichtspleet), zonodig na verdoving, want het kan vrij pijnlijk zijn.

Patiënten met recidiverende likdoorns waarbij de eenvoudige maatregelen zoals beter schoeisel, likdoornpleisters etcetera niet helpen kunnen het beste worden verwezen naar een erkende pedicure / podotherapeut. De pedicure beschikt over de expertise en apparatuur om likdoorns adequaat te behandelen. Een podotherapeut kan bijvoorbeeld op maat gemodelleerde orthesen maken voor tussen de tenen die de druk wegnemen.





Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.