Een clear cell acanthoma is een zeldzame, benigne, langzaam groeiende (2-10 mm per jaar) epidermale tumor, meestal op het onderbeen bij ouderen (50-60 jaar oud). De naam komt van de histologie, heldere cellen met glycogeenstapeling. Het is voor het eerst beschreven door Degos in 1962.

Klinisch beeld:
Scherp begrensde half-bolronde erythemateuze papel, nodus, tumor of plaque, 1-1.5 cm groot. Soms met (haemorrhagische) crusta, soms is er een nattend oppervlak door sereus exsudaat. In het klassieke geval toont het oppervlak kleine glomerulaire vaatjes in een reticulair / kralensnoer patroon, goed zichtbaar met de dermatoscoop. Vaak omgeven door een kleine epidermale collerette. Meestal solitair, in zeldzame gevallen zijn er multipele laesies. Ook grote polypeuze varianten zijn beschreven.



Dermatoscopie:
Dermatoscopisch is er een karakteristiek patroon te zien: glomerulaire of puntvormige vaatjes in lineaire patronen, lijkend op parelkettingen (glomerular or punctiform vessels arranged in linear patterns, with a pearl necklace appearance). En aan de randen een dun wit opstaand randje.



DD:
Granuloma teleangiectaticum, basaalcelcarcinoom, amelanotisch melanoom, dermatofibroom, trichilemmoma, keratoacanthoma, plaveiselcelcarcinoom, fibroma, verruca vulgaris, poroma, morbus Bowen, Merkel cel tumor, getraumatiseerd hemangioma, geïrriteerde verruca seborroica.

Histologie:
Epidermale hyperplasie, verlengde retelijsten, spongiose, PAS-kleuring: clear cells met glycogeenstapeling. Zie ook de ingescande PA-coupe van de afdeling pathologie van de University of Toronto.



Therapie:
Excisie met marges als bij BCC (3-5 mm).




Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.