DEMODICIOSIS / DEMODEX FOLLICULITIS (Demodex infectie) |
ICD10:
B88.0 |
De
Demodex mijt is een obligate parasiet van de haarfollikel
(
Demodex folliculorum) en de talgklieren (
Demodex brevis). Deze 0.3 mm grote
mijt, behorend tot de spinachtigen, orde mijten en teken (
Acarina), komt
voor bij 80-95% van volwassenen en 100% van 70-plussers, bij pasgeborenen
nog niet. De mijt leeft in de haarfollikels en voedt zich met
epitheelcellen. De staart steekt soms uit de follikels, per follikel kunnen
2-6 mijten aanwezig zijn. Demodex brevis is wat korter (0.2 mm) en leeft in
de talgklieren. De mijten zijn lichtschuw, maar 's nachts gaan ze aan de
wandel en verplaatsen zich naar andere follikels. De levenscyclus is 16-24
dagen. De voorkeurslokalisaties (daar waar de meeste mijten worden
aangetroffen) zijn het voorhoofd, wangen, neus en nasolabiaalplooien,
behaarde hoofd, uitwendig oor, ooghaarfollikels, kliertjes van Meibom,
borst, tepels. Ook op penis, mons veneris, nates.
![Demodex folliculorum (klik op foto voor vergroting) [bron: wikipedia] Demodex folliculorum](../../../afbeeldingen/demodex5z.jpg) |
![Demodex folliculorum (klik op foto voor vergroting) [bron: wikipedia] Demodex folliculorum](../../../afbeeldingen/demodex4z.jpg) |
Demodex folliculorum |
Demodex folliculorum |
![Demodex folliculorum (klik op foto voor vergroting) [bron: www.101hair.com] Demodex folliculorum](../../../afbeeldingen/demodex1z.jpg) |
![Demodex folliculorum (klik op foto voor vergroting) [bron: www.101hair.com] Demodex folliculorum](../../../afbeeldingen/demodex2z.jpg) |
![Demodex folliculorum (klik op foto voor vergroting) [bron: www.sciencephoto.com] Demodex folliculorum](../../../afbeeldingen/demodex3z.jpg) |
Demodex folliculorum |
Demodex folliculorum |
staartjes
steken uit |
Omdat Demodex een normale bewoner van de haarfollikel is, is het altijd
moeilijk om aannemelijk te maken dat ziektebeelden worden veroorzaakt door
(een overgroei van) Demodex.
Demodex folliculorum wordt genoemd als veroorzaker van
demodex folliculitis,
pityriasis folliculorum, '
rosacea-like demodicosis',
demodex blepharitis,
'
acute unilateral facial folliculitis', en '
papular pruritic eruption of
AIDS', waarbij grote hoeveelheden mijten worden aangetroffen, soms in
combinatie met een eosinofiele folliculitis.
DEMODEX
FOLLICULITIS (Demodex infectie) |
ICD10:
B88.0 |
Folliculitis van het gelaat veroorzaakt door
Demodex folliculorum.
![Demodex folliculitis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Demodex folliculitis](../../../afbeeldingen/demodex-folliculitis-1z.jpg) |
![Demodex folliculitis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Demodex folliculitis](../../../afbeeldingen/demodex-folliculitis-2z.jpg) |
![Demodex folliculitis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Demodex folliculitis](../../../afbeeldingen/demodex-folliculitis-3z.jpg) |
Demodex
folliculitis |
Demodex
folliculitis |
Demodex
folliculitis |
DD: rosacea,
dermatitis perioralis,
eosinofiele folliculitis,
acne vulgaris,
pityrosporon folliculitis,
folliculitis nno,
milia.
Diagnostiek: Inhoud
comedo uitdrukken of haren uittrekken en onderzoeken op Demodex (in druppel
NaCl onder dekglaasje).
Therapie:De grootste effectiviteit wordt bereikt met ivermectine.
R/
Stromectol (ivermectine) tab à 3 mg, 0.2 mg/kg eenmalig. 60 kg = 12 mg (4
tab), 75 kg = 15 mg (5 tab), 90 kg = 18 mg (6 tab).
R/ Soolantra
(ivermectine 10 mg/g) crème (30g) 1 dd.
R/ permetrine 5%
crème.
R/ Rozex (metronidazol) hydrogel.
R/ metronidazol 1% crème.
R/ Metronidazol 2% vaselinelanettecrème.
R/ metronidazol (Flagyl) 2-3 dd 1 tab à 250 mg gedurende 10 dagen.
R/
sulphur praecipitatum 5-10% in cremor lanette FNA.
R/ Benzylbenzoaat smeersel
25% FNA 1 dd gedurende enkele dagen.
R/ Selsun (seleendisulfide) suspensie
op de huid aanbrengen.
DEMODEX BLEPHARITIS |
ICD10:
B88.0 |
Demodex folliculorum wordt ook verantwoordelijk gehouden voor
een
blepharitis. Klinisch ziet men gelige schilfertjes langs de haren van de
oogharen. Dit wordt ook wel
blepharitis squamosa genoemd. Ook hier is het niet helemaal zeker of
Demodex de oorzaak is, immers ook deze follikels worden (bij 27% van de
mensen) bevolkt door Demodex. De prevalentie van Demodex in blepharitis
patiënten is onderzocht en was 28.8% (49/170), niet verschillend van de
controle groep (26.7%, 88/330). Rond de helft van follikels met Demodex
mijten kan een ontstekinginfiltraat worden gevonden. Desondanks heerst onder
oogartsen de mening dat bij sommige patiënten bestrijding van de Demodex de
klachten kan verminderen. Bestrijding is niet makkelijk. De oogarts kan de
oogleden reinigen, zonodig na verdoving van de cornea met een anaestheticum.
Daarnaast zijn er wat zelfzorgmiddelen en andere therapie opties (zie
verder).
![Demodex blefaritis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.revophth.com] Demodex blefaritis](../../../afbeeldingen/demodexblepharitis1z.jpg) |
![Demodex blefaritis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.eyeworld.org] Demodex blefaritis](../../../afbeeldingen/demodexblepharitis2z.jpg) |
blepharitis |
onderzoek oogharen op mijt |
Therapie:R/
Dagelijks wimpers poetsen met een wattenstaafje gedrenkt in een milde
(niet-bijtende) shampoo met tea tree olie en 1 keer per week aanstippen met
wattenstaafje gedrenkt in tea-tree-olie.
R/ Cil Clar ooglid reiniger
(drogist).
R/ Blephasol ooglid reiniger (drogist).
R/ Soolantra
(ivermectine 10 mg/g) crème (30g) 1 dd.
R/ Stromectol
(ivermectine) tab à 3 mg, 0.2 mg/kg eenmalig. 60 kg = 12 mg (4 tab), 75 kg =
15 mg (5 tab), 90 kg = 18 mg (6 tab).
R/ 1% kwikoxide oogheelkundige
zalf (product uit de Verenigde Staten).
Referenties
1. |
Ayres S Jr, Ayres S III. Rosacea-like didemodicosis. Arch Dermatol
1961;162:1. |
2. |
Purcell SM, et al. Acute unilateral facial
folliculitis. J Amer Acad Dermatol 1986;15:1159. |
3. |
Nara T, Katoh N,
Inoue K, Yamada M, Arizono N, Kishimoto S. Eosinophilic folliculitis with a
Demodex folliculorum infestation successfully treated with ivermectin in
a man infected with human immunodeficiency virus. Clin Exp Dermatol
2009;34:e981-983. |
4. |
Aquilina C, Viraben R, Sire S.
Ivermectin-responsive Demodex infestation during human immunodeficiency
virus infection. A case report and literature review. Dermatology
2002;205:394-397. |
5. |
Kemal M, Sumer Z, Toker MI, Erdogan H, Topalkara
A, Akbulut M. The prevalence of Demodex folliculorum in blepharitis patients
and the normal population. Ophthalmic Epidemiology 2005;12:287-290.
|
6. |
Gao YY, Di Pascuale MA, Elizondo A, Tseng SC. Clinical treatment
of ocular demodicosis by lid scrub with tea tree oil. Cornea 2007:26:136-143 |
Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, AMC, Amsterdam.