Ecthyma gangraenosum is een necrotisch ulcus, en vaak gaat het om multipele necrotische ulcera, die ontstaan bij infectie met Pseudomonas aeruginosa, meestal door septische verspreiding (Pseudomonas sepsis). Ook door andere Pseudomonas stammen en Aeromonas hydrophilia. Komt vooral voor bij ernstig zieke en/of immuungecompromitteerde patiënten.

Klinisch beeld:
Multipele uitgeponste ulcera, bij Pseudomonas sepsis. Kan beginnen als paarsrode vesiculobulleuze laesies. Voorkeursplaatsen zijn de benen en anogenitale gebied. Wordt vaak niet herkend en bijvoorbeeld als decubitus beschouwd. Het verschil is dat de ulcera ook op plaatsen zitten die niet door druk kunnen worden verklaard. Vaak zijn de patiënten ook in een slechte conditie.

Pseudomonas sepsis	Pseudomonas sepsis

ecthyma gangrenosum	ecthyma gangrenosum

DD: decubitus, ecthyma (streptokokken), overige versleping van bacteriën (meningococcen, gonococcen, stafylococcen e.v.a.), herpes, systemische mycose, pyoderma gangrenosum, vasculitis, Leishmaniasis. Zie ook onder DD ulcus cruris.

Diagnostiek:
Kweek en bloedkweek. Biopt voor histologisch onderzoek.

Therapie:
Gericht op Pseudomonas sepsis:
R/ ceftazidim 3-4 dd 1000 mg i.v. of:
R/ ceftazidim 3-4 dd 1000 mg i.v. + tobramycine 1 dd 240 mg (3 mg/kg) i.v.
R/ piperacilline 3 dd 4000 mg i.v. + een aminoglycoside (tobramycine of gentamicine 1 dd 240 mg (3 mg/kg) i.v.).
Duur therapie 7-10 dagen, zonodig duur aanpassen op geleide van klinisch beeld.

R/ ciprofloxacine 2 dd 500 mg in milde gevallen zonder septische verschijnselen.

Pseudomonas wordt toenemend resistent (zie onder Pseudomonas infecties).


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, AMC, Amsterdam.