Erythema faciale is een vluchtig erytheem in het gelaat. Vluchtige erythemen van de gezichtshuid kunnen ontstaan tengevolge van neurotransmitters die vasodilatatie veroorzaken, zoals bij blozen (erythema pudoris), of t.g.v. vasodilatantia zoals bepaalde aminen in voedingsmiddelen, nicotinezuur in geneesmiddelen, alcohol, en sommige kruiden. Uitgebreide vluchtige erythemen (flushes) in het gelaat en de hals, soms gepaard gaande met tachycardie, hypotensie en gastro-intestinale symptomen komen voor bij carcinoïd-tumoren, welke serotonine of andere vaso-actieve stoffen zoals bradykinine, substance P, histamine of ACTH produceren (carcinoid syndroom). Het betreft meestal langzaam groeiende tumoren uitgaande van de dunne darm, welke bij voorkeur naar de lever metastaseren. In de urine wordt een verhoogde concentratie 5-hydroxy-indolazijnzuur gevonden. Flushes komen ook voor bij het catecholaminen producerende feochromocytoom. Ook rond de menopauze komen flushes voor. Bij paresen boven het niveau van Th7 kan erytheem ontstaan door autonome dysregulatie (autonome hyperreflexie).

Niet-vluchtige roodheid (facies rubra, rubeosis) komt voor bij mensen die vaak buiten werken, maar ook bij een aantal interne aandoeningen, waaronder diabetes mellitus, mitralisstenose en polycythemia vera. Roodheid van de nasolabiale plooïen bij seborroïsch eczeem wordt soms erythema paranasale genoemd.

DD:
Erythema faciale nno, warmte (erythema caloricum), alcoholgebruik, alcoholgebruik bij Protopic gebruik, erythema pudoris, flushing bij carcinoïd syndroom, menopauzale flushing (opvliegers), slapped cheeks bij erythema infectiosum, contacteczeem, geneesmiddelenreactie, urticaria, rosacea teleangiëctatica, facies rubra, rubeosis, zonverbranding, butterfly rash, SLE, dermatomyositis, Still's disease, ulerythema ophriogenes, Lyme borreliosis. Zie ook onder erythema en efflorescenties.



Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.