Erythema papulosum posterosivum van Jacquet (synoniemen: Jacquet's erosive diaper dermatitis, pseudosyphiliden, luiereczeem type Jacquet) is een ernstige variant van luierdermatitis (irritant diaper dermatitis, dermatitis ammoniacalis) waarbij in het luiergebied papels, noduli of plaques ontstaan met aan het oppervlak erosies of ulceraties. Het wordt vooral gezien bij slechte hygiënische omstandigheden, bij langdurige blootstelling aan natte luiers, te weinig verschonen, bij diarree, bij gebruik van afsluitende plastic luiers of incontinentiemateriaal. Ook granuloma gluteale infantum, waarbij paarse noduli en plaques kunnen ontstaan, wordt beschouwd als een ernstige variant van luierdermatitis.



Een luierdermatitis begint meestal met alleen erytheem, later kunnen maceraties en erosies en zelfs ulceraties ontstaan. De afwijkingen zitten meestal op de convexe oppervlakten die langdurig in contact staan met natte luiers, en juist niet in de plooien. Aangedane gebieden zijn de genitaliën, billen, onderbuik en bovenbenen. Infecties met Candida, stafylokokken en beta-hemolytische streptokokken kunnen het beeld compliceren.

Granuloma gluteale infantum en Jacquet's erosive diaper dermatitis kunnen allebei beschouwd worden als ernstiger varianten van een luierdermatitis. Bij granuloma gluteale infantum ziet men paarsrode papels en noduli op de billen en in de luierregio. De oorzaak is niet precies bekend, maar het lijkt ook geassocieerd te zijn met slecht verschonen van luiers en incontinentiemateriaal, occlusie door plastic luiers, en mogelijk met superinfectie met Candida of bacteriën, en gebruik van krachtige gefluorideerde corticosteroïden. Het komt ook bij volwassen voor (granuloma gluteale adultorum). Bij Jacquet's erosive diaper dermatitis is het kenmerkende symptoom de aanwezigheid van erosies en uitgeponste ulcera omgeven door een wal van ontstekingsinfiltraat.

De behandeling bestaat uit het beschermen van de huid met indifferente vette zalven, zinkoxide zalf, zinkoxidesmeersel, en het vaker verwisselen van de luiers.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.