Facial aseptic granuloma is een zeldzame aandoening
bij kinderen in de leeftijdsgroep van 8 maanden tot 13 jaar, gekenmerkt door
het ontstaan van huidkleurige, rode of rood-paarse nodi in het gelaat. Het beeld
is in 2001 voor het eerst beschreven door Roul S. et al. De nodi zitten meestal
op de wangen. Meestal komen ze solitair voor, maar ook multipele nodi komen
voor. Ze kunnen ook rond de ogen zitten, in de oogleden, in de wenkbrauwen,
of op het voorhoofd. De laesies in de oogleden worden soms aangezien voor chalazion,
maar dit blijken ook aseptische granulomen te zijn. De afwijkingen kunnen hinder
veroorzaken (pijn, cosmetisch storend). Facial aseptic granuloma gaat meestal
vanzelf weer over binnen een jaar, zonder littekens achter te laten. Een enkele
keer ontstaan toch littekens.
 |
 |
| facial
aseptic granuloma |
facial
aseptic granuloma |
De oorzaak is onbekend. Daarom wordt het ook wel
idiopathische
faciale aseptische granulomen (IFAG) genoemd. Histologisch wordt
een granulomateuze ontsteking gezien, zonder aanwezigheid van bacteriën. Op
dit moment wordt aangenomen dat het een granulomateuze variant van rosacea is.
Een andere theorie is dat het om een childhood-variant van acne conglobata et
cystica gaat. Of om ontstekingen van cysten van embryonale origine. Deze laatste
theorie is niet waarschijnlijk want dan zou het op vaste anatomische plaatsen
moeten zitten, bijvoorbeeld voor het oor, waar een pre-auriculaire cyste kan
zitten; en dat is niet het geval, facial aseptic granuloma kan overal in het
gezicht ontstaan.
DD:
Acne infantum,
rosacea,
furunkel,
pilomatrixoma,
epidermale cyste,
dermoid cyste, preauriculaire cyste,
Spitz naevus,
juveniel xanthogranuloom,
mastocytoom,
hemangioom, vasculaire malformatie nno,
lymfoom,
chalazion,
persistent insect bites,
cutane Crohn,
abces (bacteriën, schimmels, mycobacteriën),
leishmaniasis,
granuloma pyogenicum.
Diagnostiek:Met een echo kunnen een aantal oorzaken
worden uitgesloten, zoals cysten, of pilomatrixoma. Echografisch ziet men een
scherpbegrensde echo-arme laesie zonder calciumdeposities.
PA:
Granulomateuze ontsteking mid- en diep dermaal, met multipele histiocyten en
veel reuscellen. Plaatselijk vorming van abcessen. Soms resten van haarfollikels
omgeven door een ontstekingsinfiltraat. Kleuringen op micro-organismen zijn
negatief.
Therapie:R/ metronidazol crème.
R/
doxycycline 1 dd 100 mg (vanaf 8 jaar; bij kinderen < 8 jaar is claritromycine
1 dd 250 mg een alternatief).
R/ minocycline 1 dd 50 mg (vanaf 8 jaar; bij
kinderen < 8 jaar is claritromycine 1 dd 250 mg een alternatief).
R/ isotretinoïne
1 dd 0.25 mg/kg.
Referenties
| 1. |
Roul S, Léauté-Labrèze C, Boralevi F, Bioulac-Sage
P, Maleville J, Taïeb A. Idiopathic aseptic facial granuloma (pyodermite
froide du visage): a pediatric entity? Arch Dermatol 2001;137:1253-1255. |
| 2. |
Baroni A, Russo T, Faccenda F, Piccolo V.
Idiopathic facial aseptic granuloma in a child: a possible expression
of childhood rosacea. Pediatr Dermatol 2013;30:394-395. |
| 3. |
Neri I, Raone B, Dondi A, Misciali C, Patrizi
A. Should idiopathic facial aseptic granuloma be considered granulomatous
rosacea? Report of three pediatric cases. Pediatr Dermatol 2013;30:109-111. |
| 4. |
Zitelli KB, Sheil AT, Fleck R, Schwentker
A, Lucky AW. Idiopathic facial aseptic granuloma: review of an evolving
clinical entity. Pediatr Dermatol 2015;32:e136-e139. |
| 5. |
Galindo-Ferreiro A, Marqués-Fernández VE,
Juárez Martín Á, González-Márquez PI, Vega-Gutiérrez J. Eyelid nodules
in idiopathic facial aseptic granuloma. Arch Soc Esp Oftalmol (Engl
Ed) 2020 Aug 28:S0365-6691(20)30306-3. |
| 6. |
Orion C, Sfecci A, Tisseau L, Darrieux L,
Safa G. Idiopathic Facial Aseptic Granuloma in a 13-Year-Old Boy
Dramatically Improved with Oral Doxycycline and Topical Metronidazole:
Evidence for a Link with Childhood Rosacea. Case Rep Dermatol 2016;8(2):197-201. |
| 7. |
Lee G, Fischer G. Isotretinoin therapy for
idiopathic aseptic facial granuloma. Australas J Dermatol 2020;61(3):283-285.
PDF |
| 8. |
Satta R, Montesu MA, Biondi G, Lissia A.
Idiopathic facial aseptic granuloma: case report and literature
review. Int J Dermatol 2016;55(12):1381-1387.
PDF |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.
ICD10: L71.9
