GINGIVA HYPERPLASIE en EPULIS home ICD10: K06.1

Gingiva hyperplasie (gingival enlargement, gingival overgrowth, hypertrophic gingivitis, gingival hyperplasia, gingival hypertrophy) is zwelling van het tandvlees slijmvlies. Gingiva hyperplasie kan worden onderverdeeld in geïsoleerde ofwel solitaire laesies, bij 1 of 2 tanden of kiezen (epulis genoemd) en regionale (bij 3 of meer tanden) of gegeneraliseerde gingiva hyperplasie (bij alle of bijna alle tanden). Gingiva hyperplasie wordt meestal veroorzaakt door geneesmiddelen (o.a. ciclosporine), maar het kan ook voorkomen in de zwangerschap (epulis gravidarum = granuloma pyogenicum) en bij diverse syndromen en aandoeningen (zie tabellen).

Bij solitaire laesies (epulis) gaat het meestal om benigne reactieve aandoeningen zoals granuloma pyogenicum, fibrous epulis (peripheral fibroma), en giant cell granuloma. Granuloma pyogenicum van de gingiva kan ontstaan spontaan, in de zwangerschap, na trauma, rond cariës en bij infectie / ontsteking van de gingiva, o.a. bij tandwortel abcessen. Regionale en generaliseerde gingivahyperplasie wordt het meest gezien als geneesmiddelbijwerking en bij syndromen en onderliggende aandoeningen.

DD: cysten, verrucae, haemangioom, angioom, neurilemmoom, neurofibroom, osteofibroom, adenoom, lipoom, myxoma, myoblastoom, en ameloblastoma, torus, exostose, ziekte van Paget (botziekte), osteoma, doorbrekende tanden of kiezen; in zeer zeldzame gevallen plaveiselcelcarcinoom, melanoom, fibrosarcoom, Kaposi sarcoom, lymfosarcoom.


Oorzaken van gingiva hyperplasie:
- zwangerschap, hormonale veranderingen in de puberteit
- geneesmiddelen (ciclosporine, calcium channel blockers, anticonvulsiva)
- tandwortel abces, slechte orale hygiëne, cariës, plaques, beugels
- reactief aan trauma of infectie (granuloma pyogenicum)
- e.c.i.
- uitdroging (door de mond ademen)
- plasmacell gingivitis
- vitamine C deficiëntie
- interne ziekten (leukemie, granulomatosis with polyangiitis (Wegener), sarcoidosis, orofaciale granulomatosis, ziekte van Crohn, diabetes, tuberculose, amelogenesis imperfecta, Hashimoto’s thyroiditis, sickle cell disease, multiple myeloma
- genetische syndromen (Zimmerman-Laband syndroom, Ramon syndroom, systemic Hyalinosis, Jones syndroom, Rutherford syndroom, Cross syndroom, Schinzel-Giedion syndroom, Costello syndroom, Hurler syndroom, Maroteaux-Lamy syndroom, Neimann-Pick disease, Anderson-Fabry disease, Cowden syndroom, Sturge-Weber syndroom, Klippel-Trenaunay syndroom, Wilson syndroom, Goltz-Gorlin syndroom)


Geneesmiddelen die gingiva hyperplasie kunnen veroorzaken:
- ciclosporine
- tacrolimus, sirolimus
- calciumantagonisten (diltiazem, Tildiem, Isoptin, verapamil)
- dihydropyridine derivaten (amlodipine, barnidipine, felodipine, isradipine, lacidipine, lercanidipine, nicardipine, nifedipine, nimodipine, nitrendipine)
- anticonvulsiva (fenytoïne, fenobarbital, valproïnezuur, vigabatrine, ethosuximide, topiramaat, lamotrigine)


Referenties
1. Agrawal AA. Gingival enlargements: Differential diagnosis and review of literature. World J Clin Cases 2015;3(9):779-788. PDF


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid



Diagnosecodes:
ICD10 K06.1 Tandvleesverdikking (gingiva hyperplasie)
ICD10 K06.1 Gingival enlargement
SNOMED 441798003 Hyperplasia of gingiva
DBC 27 Diagnose niet nader omschreven