GRANULOMATEUZE ONTSTEKING home ICD10: L92.9

Een granulomateuze ontsteking is een focale chronische inflammatoire reactie op weefselbeschadiging, in gang gezet door een slecht oplosbare of elimineerbare substantie en gekarakteriseerd door aanwezigheid van cellen van het mononucleairen-macrophagen systeem (afstammend van de beenmerg monoblast: promonocyt, monocyt, weefselmacrofaag, epitheloïde cel, multinucleaire reuscel). De macrofaag is een zeer belangrijke cel, toegerust voor afbraak en digestie (bevat zure fosfatase, aryl sulfatase, beta glucuronidase, cathepsine, elastase, hyaluronidase, lipase, lysozyme), regulatie van ontsteking (complementfactoren, interferon, pyrogeen, plasminogeen activator), en weefselherstel (angiogenesis factor, cell-inhibitor factor, cell-stimulatory factor). Bij een ongecompliceerd weefselletsel coördineert de macrofaag de overgang tussen deze verschillende fasen. Niet-afbreekbaar materiaal of continu aanbod verstoort deze coördinatie.

Een goede indeling van de granulomateuze ontstekingen op basis van het meest voorkomende celtype in het infiltraat is die van Hirsh en Johnson:

type epitheloïd histiocytair vreemdlichaam necrobiotisch / pallisadering gemengd inflammatoir
infiltraat: tuberculoïd diffuus histiocytair focale aggregaten van histiocyten, (Teutoonse) reuscellen, en soms epitheloïde cellen collageen veranderingen, geassocieerd met histiocyten, wisselend histiocytair infiltraat polymorfonucleair infiltraat, vaak pseudo-epitheliomateuze hyperplasie epidermis
predominante celtype: epitheloïdcel histiocyt reuscel fibrocyten histiocyten, lymfocyten, neutrofielen, epitheloïdcel, etc.
differentiële diagnose: sarcoïdose
tuberculose
-primaire cutane
-sec. innoculatie
-lupus vulgaris
-verrucosis cutis
-scrofuloderma cutis
orificialis
-tuberculide

tuberculoïde lepra
tertiaire syfilis
zirconium granuloma
mercurium granuloma
lichen nitidus (vooral Langerhanse reuscellen)
lepromateuze lepra
histoplasmose
Leishmaniasis
rhinoscleroma
malacoplakia
Lobo's disease
endogene produkten
-keratine, haar
-talg, vet
-uraatkristallen
-Majocci granuloma

mineralen
-metalen, tatoeage
-silica, siliconen
-talk
-aluminiumhydroxide

plantaardig, dierlijk
-cactus, zeeëgel
-hechtmateriaal
-oliën

synthethisch
-kunsthaar
-hechtmateriaal
granuloma annulare
actinisch granuloma
necrobiosis lipoidica
rheuma noduli
pseudo rheumatoïde noduli
acuut rheuma noduli
cat-scratch disease
lymfogranuloma venereum
blastomycosis
chromoblastomycosis
cryptococcosis
coccidiomycosis
sporotrichosis
zwembad granuloma
atypische mycobacteriën
primair infect TBC
granuloma inguinale
chronic granulomatous disease



DD Granulomateuze ontstekingen met lymfadenopathie:
sarcoidose
EBV
Bacillaire angiomatosis
m. Wegener
Langerhans cel histiocytosis
chronic granulomatous disease
Non Hodgkin lymfoom
metastasen (melanoom, small cell longcarcinoom)
Kimura's disease
Listeria
Leishmaniasis
Corynebacterium pseudotuberculosis
cat-scratch disease (Bartonella)
lymfogranuloma venereum
blastomycosis
chromoblastomycosis
cryptococcosis
coccidiomycosis
sporotrichosis
atypische mycobacteriën
tuberculose


Referenties
1. Hirsh BC, Johnson WC. Concepts of granulomatous inflammation. Int J Dermatol 1984;23:90-100.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid



Diagnosecodes:
ICD10 L92.9 Granulomateuze aandoening van huid en subcutis, niet gespecificeerd
ICD10 L92.9 Granulomatous disorder of skin and subcutaneous tissue, unspecified
SNOMED 238673000 Granulomatous disorder of the skin and subcutaneous tissue
DBC 27 Diagnose niet nader omschreven