GRISCELLI SYNDROOM home ICD10: D82.8

Het Griscelli syndroom (GS) is een autosomale recessieve aandoening met afname van pigment in de huid en in het haar. Bij sommige varianten kunnen ook neurologische of immunologische stoornissen optreden. Klinisch is er een hypopigmentatie van de huid en zijn de haren meestal zilver grijs. Melanosomen worden wel gevormd maar er is een stoornis in het intracellulaire transportmechanisme van melanosomen. In de melanocyten is perinucleair een ophoping van melanosomen zichtbaar. Het defect zit in een gen voor het eiwit RAB27A-MLPH-MYOVA dat betrokken is bij intracellulair melanosoomtransport. Er worden drie subtypes van het Griscelli syndroom onderscheiden, berustend op genmutaties in MYOVA, RAB27A of MLPH die leiden tot een defect in één van de componenten van het eiwitcomplex.

Het Griscelli syndroom type 1 (GS1, OMIM 214450) wordt veroorzaakt door mutaties in het myosine VA gen (MYOVA) dat gelokaliseerd is op de lange arm van chromosoom 15, locus 15q21. Het MYOVA gen codeert voor het motoreiwit myosine VA dat sterk tot expressie komt in melanocyten in de huid en tevens een belangrijke rol speelt in neuronen in de hersenen. Het ziektebeeld van GS1 wordt dan ook gekenmerkt door hypopigmentatie en ernstige neurologische afwijkingen zoals psychomotorische retardatie en convulsies.

Het Griscelli syndroom type 2 (GS2, OMIM 607624) is het gevolg van mutaties in het RAB27A gen en is het meest voorkomende GS type. Het RAB27A gen ligt net zoals myosine VA op locus 15q21. RAB27A codeert voor een klein GTPase eiwit dat een rol speelt in de intracellulaire secretorische signaalweg RAB27A. RAB27A speelt een belangrijke rol bij het melanosoomtransport en in tegenstelling tot myosine VA is RAB27A wel betrokken bij de controle van het immuunsysteem. Zo speelt RAB27A een rol bij de exocytose van cytolytische granules in cytotoxische T-lymfocyten en NK-cellen (Natural killer cellen), een signaalweg die essentieel is voor de immuniteit. Patiënten met RAB27A-deficiënte T-lymfocyten zijn niet in staat om een adequate cytotoxische T-cel respons te ontwikkelen, terwijl MYOVA-deficiënte T-lymfocyten wel een adequate respons geven. Dit verklaart waarom patiënten met GS2 naast hypopigmentatie recurrente infecties en potentieel dodelijke immuniteitsstoornissen kunnen hebben, al dan niet geassocieerd met een hemofagocytair syndroom. Alleen een beenmergtransplantatie geeft kans op genezing bij Griscelli syndroom type 2.

Het Griscelli syndroom type 3 (GS3, OMIM 609227) ontstaat door mutaties in het melanophiline gen (MLPH) wat gelegen is op chromosoom 2q37. Het syndroom geeft enkel dermatologische afwijkingen (hypopigmentatie), er treden geen immunologische of neurologische manifestaties op.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid



Diagnosecodes:
ICD10 D82.8 Immunodeficiëntie samengaand met niet gespecificeerd belangrijk defect: Griscelli syndroom (oculocutaan albinisme met immuunstoornis)
ICD10 D82.8 Immunodeficiency associated with other specified major defects: hypopigmentation-immunodeficiency disease
SNOMED 37548006 Hypopigmentation-immunodeficiency disease
DBC 11 Genodermatosen