Bij maculaire hyperpigmentaties, met name melasma:
hydrochinon.
Dit veroorzaakt een afname in de vorming of een toename in de afbraak van melanosomen.
Vaak wordt 2-5% hydrochinon gecombineerd met 0,1% triamcinolon en 0,01% tretinoine
(Kligman formule). Bij mensen met een donkere huid (type V, VI) bestaat het
risico van ochronosis.
Het monobenzylether van hydrochinon (MBEH) dient
te worden vermeden daar irreversibele (vitiligo-achtige) depigmentaties kunnen
ontstaan. 5-20% MBEH vindt wel toepassing wanneer men bij een patiënt met meer
dan 80% vitiligineuze huid de resterende normale huid wil depigmenteren (duur
van de therapie: 3-6 maanden).
Postinflammatoire hyperpigmentatie is
(behalve het aanpakken van de oorzaak) moeilijk te behandelen. Naast toename
van melanine pigment in de epidermis is hier vooral sprake van pigment incontinentie
met stapeling van pigment in de macrofagen van de oppervlakkige en soms diepe
dermis.
Levervlekken (lentigo senilis), oppervlakkige donkere verrucae
seborrhoica en donkere verrucae planae van de handrug kan men tijdelijk bleken
met waterstofperoxyde. Een 30-procentige oplossing geeft aanleiding tot selectieve
afbraak van het melanine pigment, ook de melanosomen verliezen hun pigment (vergelijk
het bleken van haar). Lentigo en nevus spilus alsmede nevus ceruleus, nevus
van Ota en nevus van Ito zijn niet op specifieke wijze te behandelen. Camouflage
is mogelijk. Recent is beschreven dat levervlekken kunnen reageren op tretinoïne
crème 0.05% FNA.
Lasertherapie is voor een aantal vormen van hyperpigmentatie
een optie.
R/ een goede sunscreen altijd meegeven (zie onder
zonnebrandcrèmes).
R/ hydrochinon
2 of 5% crème FNA (hydrochinon 2 of 5%, tretinoïne 0.05%, in cremor lanette
II FNA). Niet te lang doorgaan, evalueren na 3 maanden. Hydrochinon 5% veroorzaakt
soms een vlekkerige, te sterke depigmentatie. of reactieve hyperpigmentatie (ochronosis).
R/ hydrochinon 2 of 5%, tretinoïne 0.05%, HCA 0.5% in cremor lanette II FNA.
R/ hydrochinon 2 of 5%, tretinoïne 0.05%, TAC 0.1%, in cremor cetomacrogolis
(Kligman).
R/ tretinoïne 0.05-0.1% crème zonder verdere toevoegingen.
R/ waterstofperoxide 30% oplossing voor bleken van de haren.
R/ Depigman
oftewel monobenzon, (monobenzylether van hydrochinon) 5-20% in cremor lanette
I FNA.
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog,
Amsterdam UMC.