Hypovitaminosis C (vitamine C deficiëntie, scheurbuik, scorbut) komt tegenwoordig niet vaak meer voor in het Westen, alleen bij extreem ongezond eten en bij aandoeningen die leiden tot ernstige ondervoeding wordt het gezien (malabsorptie, anorexia nervosa). In hongersnoodgebieden komt het wel voor. Scheurbuik trad in de 17e eeuw op bij scheepslieden die lange tochten maakten en geen groenten en fruit meenamen.

Vitamine C is een belangrijk enzym dat een rol speelt in de aanmaak van collageen en in de aminozuur en hormoon huishouding. Ook is het een antioxydant met een mogelijke rol in het afweersysteem en de absorptie van ijzer. Bij vitamine C-deficiëntie kan de wondgenezing gestoord zijn en er kunnen bloedingen (purpura, petechiën en ecchymosen huid, conjunctiva bloedingen, interne bloedingen) ontstaan door kwetsbare vaten. Ook de aanmaak van botten en tandglazuur is verstoord. Andere klachten kunnen zijn vermoeidheid, spier- en gewrichtspijnen, gewichtverlies, folliculaire hyperkeratose, circle hairs, oedeem of bloedingen rond de haarfollikels, bloedend tandvlees, gingivitis, terugtrekkend tandvlees, loszittende tanden.



Diagnostiek:
Vitamine C kan worden bepaald. Hb kan verlaagd zijn (bloedingen). Geen stollingsafwijkingen. X-botten.

Therapie:
Gezonde voeding (groenten en fruit), eventueel vitamine C suppletie. Voor mannen is 90 mg per dag voldoende, voor vrouwen 75 mg per dag.
R/ vitamine C 2 dd 100-500 mg gedurende 2 weken.
Meer dan 2000 mg per dag is gevaarlijk.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.