Een
interdigitale sinus pilonidalis (haarnestcyste
tussen de vingers of tenen) is een klein
fistelgangetje tussen de
vingers of tenen dat is veroorzaakt door van buiten binnengedrongen
haren. Er groeien geen haren in de ruimte (ook wel web genoemd) tussen de vingers
en tussen de tenen, maar de huid is daar zacht en haren kunnen de epidermis
penetreren en een ontstekingsreactie met fistel-, sinus- of cystevorming veroorzaken.
Het gaat meestal om lichaamsvreemd menselijk haar of om dierlijk haar, dat stugger
en dikker is. De interdigitale sinus pilonidalis komt het meest voor aan de
handen, vooral aan de dominante hand, en is een beroepsziekte bij kappers, hondentrimmers
en schapenscheerders. Het kan ook voorkomen tussen de tenen, maar dat is zeldzamer.
Dit is beschreven bij kappers die open schoeisel droegen, maar ook bij patiënten
die thuis op blote voeten liepen en waarbij
dierlijke haren
van honden of katten (met name de stevige snorharen van katten) de huid binnendrongen.
Haren kunnen ook bij de nagelriemen of onder de nagel binnendringen, waarbij
panaritium of onycholysis kan optreden.
Klinisch beeld:
Een kuiltje (pit) in de huid, soms 2 openingen of deukjes, aan de onderkant
en aan de bovenkant, verbonden door een mini-fisteltje, en meestal omgeven door
zwelling en/of roodheid. Soms zitten de haren of haar er nog in. Het kan ontsteken
en secundair geïnfecteerd raken, er kan een abces of grotere fistel ontstaan,
die doorbreekt van palmair/plantair naar dorsaal, zelfs progressie naar een
osteomyelitis is beschreven.
![Interdigitale sinus pilonidalis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Interdigitale sinus pilonidalis](../../../afbeeldingen/interdigital-sinus-pilonidalis-1z.jpg) |
Barber's
pilonidal sinus |
Therapie:Goed verwijderen van de haren als die
er nog inzitten. Dit kan voldoende zijn om het te laten genezen. Maar soms heeft
zich rond de haar al een fistelgangetje gevormd, bekleed met epitheel, en dan
kan het recidiveren. In dat geval is alleen excisie van de fistel effectief.
Bij ernstige infectie systemische antibiotica voorschrijven. Patiënten met een
interdigitale sinus pilonidalis melden zich meestal bij de huisarts of eerste
hulp omdat ze een pijnlijke infectie tussen de tenen hebben, en dan wordt antibiotica
gestart, maar vaak wordt de diagnose over het hoofd gezien omdat het niet breed
bekend is dat dit bestaat.
Preventie: adviseren om niet meer op blote
voeten door het huis te lopen als daar honden of kattenharen rond zwerven. Bij
beroepsmatige blootstelling aan scherpe afgeknipte haren de ruimte tussen vingers
en tenen regelmatig inspecteren en haren verwijderen.
Referenties
1. |
Van Rijsingen MCJ, Kanis JH, Kamsteeg M.
Sinus pilonidalis interdigitalis. Ned Tijdschr Dermatol Venereol
2014;24:633-634. |
2. |
Currie AR, Gibson T, Goodall AL. Interdigital
sinuses of barber’s hands. Br J Surg 1953;41:278-288. |
3. |
Schroder CM, Merk HF, Frank J. Barber’s hair
sinus in a female hairdresser: uncommon manifestation of an occupational
dermatosis. J Eur Acad Dermatol Venereol 2006;20:209-211. |
4. |
Rubio C, Feito M, Martin MA, et al. Interdigital
pilonidal sinus in the foot. Clin Exp dermatol 2008;33:656-657. |
5. |
O’Neill AC, Purcell EM, Regan PJ. Interdigital
pilonidal sinus of the foot. Foot 2009;19:227-228. |
6. |
Mohanna PN, Al-Sam SZ, Flemming AF. Subungual
pilonidal sinus of the hand in a dog groomer. Br J Plas Surg 2001;54:176-8. |
7. |
Nagtzaam IF, Velden JJ van der, Kelleners-Smeets
NW, et al. Onycholysis associated with subungual manifestation of
barber’s hair sinus. Int J Dermatol 2007;46 Suppl 3:48-49. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.