Een lentigo simplex (lentigo juvenilis) is een scherp begrensde gehyperpigmenteerde macula van 3-15 mm, te beschouwen als epidermale melanocytaire naevus. De vlekjes ontstaan door toegenomen melanine depositie door een verhoogd aantal melanocyten per vierkante mm en hyperplasie van de melanocyten. Goedaardig, gaan nooit over in een melanoom. Bij de geboorte zijn er vaak al enkele aanwezig, het aantal kan later zonder relatie met zonlicht en zonder enige betekenis toenemen. Als het er zeer veel zijn spreekt men van lentiginosis, bij een plotselinge uitbarsting van lentiginosis eruptiva. Een lentiginosis kan onderdeel zijn van een syndroom, zoals het LEOPARD-syndroom.

Klinisch is lentigo simplex niet te onderscheiden van gewone moedervlekjes (naevi) die ontstaan in de loop van het leven. Alleen histologisch kan het onderscheid met een junction naevus worden gemaakt; bij een naevus zijn nestjes van naevuscellen zichtbaar, bij een lentigo simplex alleen toename van het aantal melanocyten. Soms ontstaan overgangsvormen naar een junction naevus (nevoid lentigo).

De naam lentigo is afgeleid van lenticulair (linze groot) en wordt ook gebruikt bij lentigo solaris (lentigo senilis, ouderdomsvlekken), de lentiginosen (LEOPARD-syndroom (lentiginosis profusa), Peutz-Jeghers syndroom (lentigopolyposis), NAME-syndroom, LAMB-syndroom en Carney complex, lentigo maligna, lentigo maligna melanoma, en Lentigo aestiva (epheliden, sproeten). Sproeten zijn duidelijke een andere klinische entiteit: ze komen vooral bij kinderen voor, met name bij blond en rood haar, zijn kleiner en lichter van kleur, en bevinden zich vooral op zon-beschenen plaatsen zoals het gezicht en het zijn er veel meer. Lentigo simplex of lentigo juvenilis heeft geen relatie met zonlicht, de vlekken zijn donkerder dan sproeten, ze worden niet donkerder in de zon en het zijn er meestal minder (hier en daar op het lichaam). Soms is het klinisch moeilijk om het onderscheid te maken tussen lentigo simplex (juvenilis), efeliden (sproeten), en lentigo senilis (lentigo solaris); het komt ook gecombineerd voor.



Verschil tussen lentigo, naevus, en efelide (sproet)
Een lentigo (meervoud lentigines) is een gepigmenteerde macula, vaak met scherpe begrenzing, berustend op een toename van het aantal melanocyten en een toename van het aantal en de grootte van de melanosomen. De melanocyten liggen op hun normale plek in de epidermis boven de basaalmembraan. Het verschil met efeliden (sproeten, freckles) is dat bij sproeten het aantal melanocyten normaal is, maar dat de hoeveelheid melanine in de melanocyt is toegenomen onder invloed van blootstelling aan zonlicht. Het aantal sproeten varieert afhankelijk van de hoeveelheid zon: bij minder zon-expositie trekken ze weer weg, terwijl dat bij lentigines niet gebeurt. Het verschil tussen lentigines en naevi is dat er bij een naevus nestjes naevuscellen zijn, opeenhopingen van melanocytaire cellen. Daarnaast kan een naevus behalve van pigmentcellen (melanocytaire naevus) ook uitgaan van andere celtypen zoals keratinocyten (epidermale naevus) of fibroblasten (bindweefsel naevus). Een melanocytaire naevus kan bolrond zijn (epidermaal, dermaal of compound), maar ook vlak (een macula) en is dan klinisch niet te onderscheiden van een lentigo.

DD: epheliden (sproeten), naevi, Café au lait macula, PUVA-lentigines, lentigo solaris/senilis, verruca planae juveniles, lentiginosis profusa, LEOPARD syndroom, lentiginosis centrofacialis, Peutz-Jeghers syndroom.






Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.