Leukonychia betekent witte nagels, en er bestaan verschillende vormen van, variërende van enkele witte stippen (leukonychia punctata), vlekjes, of strepen (leukonychia striata) tot een compleet witte nagel (leukonychia totalis). De oorzaak is een milde verhoorningsstoornis (parakeratose). De witte vlekken groeien mee met de nagel en verdwijnen niet als er druk op de nagel wordt uitgeoefend (zoals bij Muehrcke's lines).

Leukonychia punctata komt vaak voor, vooral bij kinderen (vaak door trauma, geen onderliggende ziekte). Het kan ook voorkomen bij inflammatoire huidziekten zoals alopecia areata.

Leukonychia striata zijn transversale witte lijnen die in een repeterend patroon uitgroeien. Dit komt idiopathisch voor, maar ook bij systemische ziekten en bij geneesmiddelen gebruik. Het is vergelijkbaar met de strepen en deuken die beschreven zijn onder de namen Mees' lines, Beau's lines en Muehrcke's lines.

Longitudinale witte strepen komen voor bij de ziekte van Darier, meestal samen met longitudinale erythronychia en distale splijting van de nagel.

Leukonychia totalis en subtotalis komt voor als congenitale aandoening, als geïsoleerd fenomeen of in het kader van syndromen (leukonychia congenita, Q84.4)

leukonychia	leukonychia punctata	leukonychia striata

leukonychia striata	leukonychia striata	leukonychia totalis

leukonychia totalis	punctata (alopecia areata)	leukonychia bij m. Darier

Proximale leukonychia kan worden veroorzaakt door een mycose die de nagelmatrix aantast.

Pseudoleukonychia is geen echte leukonychia maar een oppervlakkige beschadiging van de nagel. Het kan worden veroorzaakt door een oppervlakkige mycose en door chemische beschadiging door nagellak en remover (keratin granulation).

DD: Mees' lines, Beau's lines en Muehrcke's lines, half and half nails, Terry’s nails. Zie ook onder nagelafwijkingen.





Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, AMC, Amsterdam.