Het
Muir-Torre syndroom (sebaceous neoplasia / visceral
carcinoma syndrome, multiple cutaneous sebaceous neoplasms and keratoacanthomas
with gastrointestinal and other carcinomas) is een zeldzame erfelijke aandoening
gekenmerkt door de combinatie van
cutane neoplasieën,
vooral uitgaande van de talgklieren, en
interne maligniteiten,
vooral van de tractus digestivus, met name colorectaal carcinoom. De huidafwijkingen
die het meest gezien worden bij Muir-Torre syndroom zijn
sebaceous
adenoma (talgklieradenoom),
sebaceous epithelioma (ook
wel
sebaceoma genoemd),
sebaceous carcinoma (talgkliercarcinoom) en
keratoacanthoom.
Daarnaast kunnen er plaveiselcelcarcinomen ontstaan en folliculaire cysten.
Talgklierhyperplasie en
naevus sebaceus zijn geen onderdeel
van het Muir-Torre syndroom. Sebaceous adenoma is niet hetzelfde als
adenoma sebaceum (dat is een
angiofibroom, o.a. bij
tubereuze
sclerose).
![Sebaceous adenomas bij het Muir-Torre syndroom (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Sebaceous adenomas bij het Muir-Torre syndroom](../../../afbeeldingen/Muir-Torre-syndroom-sebaceous-adenoma-1z.jpg) |
![Sebaceous adenomas bij het Muir-Torre syndroom (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Sebaceous adenomas bij het Muir-Torre syndroom](../../../afbeeldingen/Muir-Torre-syndroom-sebaceous-adenoma-2z.jpg) |
![Sebaceous adenomas bij het Muir-Torre syndroom (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Sebaceous adenomas bij het Muir-Torre syndroom](../../../afbeeldingen/Muir-Torre-syndroom-sebaceous-adenoma-3z.jpg) |
Muir-Torre
syndroom |
sebaceous
adenoma |
sebaceous
adenoma |
![Sebaceous epithelioma bij het Muir-Torre syndroom (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Sebaceous epithelioma bij het Muir-Torre syndroom](../../../afbeeldingen/Muir-Torre-syndroom-sebaceous-epithelioma-1z.jpg) |
![Keratoacanthoom bij het Muir-Torre syndroom (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Keratoacanthoom bij het Muir-Torre syndroom](../../../afbeeldingen/Muir-Torre-syndroom-keratoacanthoma-1z.jpg) |
![Sebaceous carcinoma bij het Muir-Torre syndroom (klik op foto voor vergroting) [bron: www.healio.com] Sebaceous carcinoma bij het Muir-Torre syndroom](../../../afbeeldingen/Muir-Torre-syndroom-sebaceous-carcinoma-1z.jpg) |
sebaceous
epithelioma |
keratoacanthoom |
sebaceous
carcinoma |
Het talgklieradenoom, sebaceoom en talgkliercarcinoom zijn zeldzame huidtumoren,
bij het diagnosticeren daarvan alert zijn op de aanwezigheid van het Muir-Torre
syndroom, vooral bij multipele laesies. Huidtumoren kunnen ontstaan voorafgaand
aan (22%), tijdens (6%) en na (56%) het ontdekken van de darmtumoren. Er kunnen
vele jaren zitten tussen het ontstaan van huidtumoren en het manifest worden
van de darmtumor.
Patiënten kunnen
multipele viscerale tumoren
hebben. Circa de helft heeft
colorectaal carcinoom,
circa een kwart
urogenitale carcinomen. Andere geassocieerde
maligniteiten zijn
longkanker,
endometriumcarcinoom,
ovariumcarcinoom,
parotistumoren,
borstkanker,
maagcarcinoom,
duodenumcarcinoom en
hematologische maligniteiten.
De mutatie bij het Muir-Torre syndroom (
OMIM
158320) is meestal
gelegen in het
MSH2 gen op chromosoom 2p21. Een andere
mutatie is gevonden in MLH1 op 3p22.2. Het MSH2 gen is ook betrokken bij
het
Lynch syndroom type II (hereditary non-polyposis
colon cancer (HNPCC)). Men denkt dat het Muir-Torre syndroom een subvorm is
van het Lynch syndroom. MSH2 staat voor MutS protein homolog 2 en het gen codeert
voor een DNA mismatch repair (MMR) eiwit. MSH2 vormt een heterodimeer met MSH6
en MSH3 waarbij human MutSα mismatch repair complex en MutSβ DNA repair complex
ontstaan.
Klinisch beeld:De huidafwijkingen ontstaan
meestal pas op oudere leeftijd, met een piek rond de 50 jaar.
Sebaceous adenoma en sebaceous epithelioma (sebaceoma)
Gelige papels of noduli. Kan overal op het lichaam ontstaan, maar vooral in
het gelaat, op de oogleden, op het behaarde hoofd. Karakteristiek voor het Muir-Torre
syndroom, vooral bij 2 of meer laesies. Zie verder onder
sebaceous adenoma en
sebaceoma.
DD: talgklierhyperplasie,
talgkliercarcinoom,
basaalcelcarcinoom,
angiofibromen,
fibrous papule of the face,
neurofibroom.
Therapie:

Curettage
en coagulatie, coagulatie, cryotherapie, laserbehandeling, excisie.
R/ lokale
of systemische retinoïden (case reports).

Elektrocoagulatie
van sebaceous adenoma en keratoacanthoma bij het Muir-Torre syndroom
Sebaceous carcinoma (sebaceous adenocarcinoma)Talgkliercarcinoom, komt
vaak voor op de oogleden. Ook elders op de huid (oren, genitaliën, voeten).
Vast aanvoelende gelige tumor (nodus), vaak met ulceratie. Kan uitzaaien. Zie
verder onder
talgkliercarcinoom.
DD:Chalazion, blefaroconjunctivitis,
keratoconjunctivitis,
basaalcelcarcinoom,
plaveiselcelcarcinoom,
sebaceous adenoma,
sebaceoma (sebaceous
epithelioma),
keratoacanthoom,
naevus sebaceus,
seniele talgklierhyperplasie,
Merkelcelcarcinoom, clear cell acanthoma,
trichilemmoma, overige
adnextumoren.
Therapie:
excisie.
KeratoacanthomaZie voor de
diagnostiek en behandeling onder
keratoacanthoom.
Een solitair keratoacanthoom is geen reden om aan een Muir-Torre syndroom te
denken, bij multipele en recidiverende keratoacanthomen bij een patiënt die
geen afweerstoornis heeft wel.
Therapie: excisie of
curettage en elektrocoagulatie.
Diagnostiek:Biopt
van de huidafwijkingen. De patholoog kan met speciale PCR technieken en diagnostica
DNA mismatch (
microsatellite instability) aantonen
in het biopt. Dit is suggestief voor MSH2 mutaties. Patiënten waarbij de diagnose
Muir Torre syndroom of Lynch syndroom aannemelijk is ook naar de
klinisch geneticus verwijzen voor
DNA diagnostiek (
DNA-diagnostiek
LUMC), counceling, inventarisatie van familieleden die een risico lopen.
Als de diagnose Muir-Torre syndroom is gesteld dan is er een indicatie voor
screening op maligniteiten bij de index patiënt en
eerstegraads verwanten. Bij aangetoond syndroom en gevallen van fataal coloncarcinoom
in de familie is profylactische colectomie een (ingrijpende) overweging.
Screening op maligniteiten bij patiënten
met het Muir-Torre syndroom en eerstegraads familieleden: |
Lichamelijk onderzoek |
Jaarlijks, inclusief borstonderzoek bij vrouwen en onderzoek
testes en prostaat bij mannen |
Labonderzoek |
Volledig bloedbeeld, CA-125, CEA, faeces op occult bloed (iFOBT:
immunologische fecale occult bloedtest) Coloscopie en MRI bij
positieve iFOBT Urine-sediment en kwalitatief |
Coloscopie |
Elke 1-2 jaar vanaf 25 jaar (of vanaf 5 jaar voor de jongste
leeftijd waarop een familielid darmkanker kreeg) Jaarlijks vanaf
de leeftijd van 40 jaar |
Gynaecologisch onderzoek |
Jaarlijks transvaginale echografie en endometrium biopsie bij
alle vrouwen > 25 jaar met aangetoonde mutatie |
Gastroscopie |
Elke 1-2 jaar in families met maagcarcinoom |
Echo nieren |
Elke 1-2 jaar in families met niercarcinoom |
Bron: Pancholi et al. 2008.
Referenties
1. |
Muir EG, Bell AJY, Barlow KA. Multiple primary
carcinomata of the colon, duodenum and larynx associated with kerato-acanthoma
of the face. Br J Surg 1967;54:191-195. |
2. |
Torre D. Multiple sebaceous tumors. Society
transactions: New York Dermatological Society, Oct 24, 1967. Arch
Dermatol 1968;98:549-551. |
3. |
Akhtar S, Oza KK, Khan SA, Wright J. Muir-Torre
syndrome: case report of a patient with concurrent jejunal and ureteral
cancer and a review of the literature. J Am Acad Dermatol 1999;41:681-686. |
4. |
Pancholi A, Collins D, Lindley R, Gandhi
P. Muir-Torre Syndrome: A Case Report and Screening Recommendations.
Annals of The Royal College of Surgeons of England 2008;90(8):W9-W10. |
5. |
Jones B, Oh C, Mangold E, Egan CA. Muir-Torre
syndrome: diagnostic and screening guidelines. Aust J Dermatol 2006;47:266-269. |
6. |
Barana D, Cetto GL, Oliani C, van der Klift
H, Wijnen J, Fodde R, Dalla Longa E, Radice P. Spectrum of genetic
alterations in Muir-Torre syndrome is the same as in HNPCC. Am J
Med Genet 2004;125A:318-319. |
7. |
Rothenberg J, Lambert WC, Vail Jr JT, Nemlick
AS, Schwartz RA. The Muir-Torre (Torre's) syndrome: the significance
of a solitary sebaceous tumor. J Am Acad Derm 1990;23:638-640. |
8. |
Roberts ME, Riegert-Johnson DL, Thomas BC,
Rumilla KM, Thomas CS, et al. A clinical scoring system to identify
patients with sebaceous neoplasms at risk for the Muir-Torre variant
of Lynch syndrome. Genet Med 2014;16:711-716. |
9. |
Cohen PR. Muir-Torre syndrome in patients
with hematologic malignancies. Am J Hemat 1992;40:64-65. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.