Naevus (of
nevus, meervoud naevi of nevi) is het Latijnse
woord voor
moedervlek (Engels: birthmark, mole). Meestal wordt met naevus
een gewone moedervlek bedoeld, de
naevus naevocellularis. Dit is een
melanocytaire naevus. Per definitie is een naevus goedaardig. Behalve de
melanocytaire naevi zijn er talloze andere naevi, bijvoorbeeld
epidermale
naevi,
bindweefsel naevi, vasculaire naevi (zie
naevi en
overzicht naevi, maculae en tumoren van de huid).
Onderscheid
tussen naevi en lentigines en efelidenOok
lentigines (
lentigo simplex) worden in de volksmond aangeduid als
moedervlek, maar een lentigo simplex is geen naevus maar een goedaardige
pigmentvlek (alleen een macula), door zonlicht geïnduceerd, met een andere
histologie: bij naevi zijn nestjes melanocyten aanwezig, en bij lentigines
niet. Ook de
sproeten
(
epheliden), die in het gelaat voorkomen, bij blonden en roodharigen, en
toenemen na blootstelling aan zon, zijn macula en geen naevi.
![Naevus naevocellularis (moedervlek) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Naevus naevocellularis (moedervlek)](../../../afbeeldingen/naevusnaevocellularis2z.jpg) |
![Naevus naevocellularis (moedervlek) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Naevus naevocellularis (moedervlek)](../../../afbeeldingen/naevusnaevocellularis1z.jpg) |
moedervlek
(naevus) |
moedervlek
(naevus) |
![lentigo simplex (klik op foto voor vergroting) [bron: fotoarchief] lentigo simplex](../../../afbeeldingen/sunspots-1z.jpg) |
![Sproeten - Topmodel Cintia Dicker (klik op foto voor vergroting) [bron: www.hdwallpapersarena.com] Sproeten - Topmodel Cintia Dicker](../../../afbeeldingen/epheliden2bz.jpg) |
sun spot (lentigo) |
sproeten
(efeliden) |
Aangeboren en verkregen naeviMelanocytaire
naevi verschijnen meestal in de loop van het leven en worden daarom ook wel
acquired melanocytic naevi genoemd (verkregen). Kinderen onder de 10 hebben
gemiddeld 2-3 naevi naevocellularis, rond de 30 zijn dat er gemiddeld
20-30. Melanocytaire naevi kunnen ook al vanaf de geboorte aanwezig zijn, en
dan wordt de term
congenital melanocytic naevi gebruikt (naevus
naevocellularis congenita). Deze zijn vaak wat groter en sterker behaard.
Histologische variantenDe naevi naevocellularis worden ingedeeld in
3 histologische varianten
-
junctional naevus (naevus naevocellularis
marginalis): opeenhoping van naevuscellen in de epidermis
-
dermal /
intradermal naevus (naevus naevocellularis dermalis): opeenhoping van
naevuscellen in de dermis
-
compound naevus (naevus naevocellularis
epidermo-dermalis): opeenhoping van naevuscellen in zowel dermis als
epidermis
![Junctional naevus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.missinglink.ucsf.edu] Junctional naevus](../../../afbeeldingen/naevusjunctional2z.jpg) |
![Intradermal naevus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.missinglink.ucsf.edu] Intradermal naevus](../../../afbeeldingen/naevusdermal2z.jpg) |
![Compound naevus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.missinglink.ucsf.edu] Compound naevus](../../../afbeeldingen/naevuscompound2z.jpg) |
junctional
naevus |
dermale naevus |
compound naevus |
![junctional naevus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Junctional naevus](../../../afbeeldingen/naevusjunctional1z.jpg) |
![Intradermal naevus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Intradermal naevus](../../../afbeeldingen/naevusdermal1z.jpg) |
![Compound naevus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Compound naevus](../../../afbeeldingen/naevuscompound1z.jpg) |
junctional
naevus |
dermale naevus |
compound naevus |
Klinische
variantenNaevi zijn sterk wisselend in
vorm (maculae, papulae,
maculae-papula, papillomateus, molluscoid),
grootte (speldeknop tot
handpalmgroot, gemiddeld 2-6 mm.),
distributie,
aantal (kinderen 2-3,
volwassenen 20-30, soms honderden),
kleur (huidkleurig, roze, lichtbruin,
donkerbruin, tot diep bruinzwart), en
beharing (geen beharing of dikke,
lange zwarte haren).
![Naevus naevocellularis (moedervlek) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Naevus naevocellularis (moedervlek)](../../../afbeeldingen/naevusnaevocellularis3z.jpg) |
![Naevus naevocellularis (moedervlek) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Naevus naevocellularis (moedervlek)](../../../afbeeldingen/naevusnaevocellularis4z.jpg) |
naevus vlak en licht |
naevus groot en donker |
![Naevus naevocellularis papillomatosus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Naevus naevocellularis papillomatosus](../../../afbeeldingen/naevusnaevocellularispapillomatosus1z.jpg) |
![Naevus naevocellularis pilosis et pigmentosus (congenitaal) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Naevus naevocellularis pilosis et pigmentosus (congenitaal)](../../../afbeeldingen/congenitalenaevus1z.jpg) |
naevus papillomatosus |
naevus pigmentosus et pilosus |
DD:
lentigo simplex,
lentigo senilis,
efeliden,
verruca seborroica,
dermatosis papulosa nigra,
verruca plana,
verruca vulgaris,
dermatofibroom,
basaalcelcarcinoom,
neurofibroom,
fibroma molle (skin tag), fibrous papule of the face,
atypische (dysplastische) naevus,
maligne melanoom.
Signs of suspicion: verandering in grootte, dikte,
vorm (asymmetrie), kleur (ontstaan van donkere of bleke zone rondom,
pigmentverschillen), jeuk of pijn, erytheem, ontstekingsverschijnselen,
bloeden, regressie, crustae of ulceratie. Zie onder
ABCD
regel,
dysplastische naevi, en
maligne melanoom.
![Opruimreactie in naevus naevocellularis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Opruimreactie in naevus naevocellularis](../../../afbeeldingen/naevus-opruimreactie-1z.jpg) |
![Opruimreactie in naevus naevocellularis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Opruimreactie in naevus naevocellularis](../../../afbeeldingen/naevus-opruimreactie-2z.jpg) |
naevus met
opruim reactie |
naevus met
opruim reactie |
Therapie:Behandeling is in principe niet
noodzakelijk. Bij mechanische bezwaren kan de naevus worden verwijderd onder
lokale verdoving d.m.v.:

Shaven (in niveau van huid).

Uitstansen met
een passend stansbiopteur.

Excideren met ellips.
Marge: bij
onverdachte laesies krap, wel de hele lesie meenemen, anders groeit de
naevus terug (bij shaven komt dit het meest voor).
Bij laesies waarbij
een dysplastische naevus of een melanoom niet helemaal uit te sluiten is,
een diagnostische excisie met een marge van minimaal 2 mm rondom.