Onychorrhexis wordt gebruikt als term voor
kwetsbare nagels (brittle nails,
fragilitas unguium) met groeven. De klinische kenmerken zijn naast kwetsbaarheid
(broze nagels) de aanwezigheid van
longitudinale groeven
(longitudinal ridges) of
distale splijting (onychoschisis)
of allebei. Ook groeien de nagels meestal langzamer dan normaal. Onychorrhexis
is een afwijking die normaal is bij het ouder worden, maar ook op jongere leeftijd
kan voorkomen zonder onderliggende pathologie. Er bestaan ook zeldzame congenitale
varianten. Broze nagels kunnen ook worden veroorzaakt door beschadiging van
de nagel zoals door verkeerd vijlen, of door trauma's, ticks & habits, en
door oplosmiddelen zoals nagellak remover (aceton), agressieve zepen, alcohol,
verfverdunners.
De entiteit onychorrhexis is niet zo duidelijk omschreven
als andere nagelafwijkingen (bv pterygium), maar de kern van het begrip is dus
dat de nagels dun zijn en breekbaar, met groeven en scheurtjes aan het distale
einde. Longitudinale groeven zijn op oudere leeftijd een normaal verschijnsel
en kunnen gepaard gaan met hobbeltjes in de nagel (
beading).
Onychorrhexis kan ook voorkomen geassocieerd met andere aandoeningen zoals hypothyreoidie,
bulimia, anorexia nervosa, ondervoeding, vitaminen- of mineralen-tekort anemie,
psoriasis, eczeem, Raynaud fenomeen, blootstelling aan kou.
![Onychorrhexis (klik op foto voor vergroting) [bron: onbekend] Onychorrhexis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/lichen-planus-onychorrhexis-1z.jpg) |
![Onychorrhexis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Onychorrhexis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/onychorrhexis-1z.jpg) |
![Beading (klik op foto voor vergroting) [bron: Dimitrios Malamos - Wikimedia - Creative Commons License 3.0] Beading](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/beading-1z.jpg) |
onychorrhexis |
onychorrhexis |
beading |
Foto rechts:
Dimitrios Malamos - Wikimedia (Creative Commons License
3.0).
DD: zie onder
nagelafwijkingen.
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.