Onychorrhexis wordt gebruikt als term
voor
kwetsbare nagels (brittle nails, fragilitas unguium) met groeven. De
klinische kenmerken zijn naast kwetsbaarheid (broze nagels) de aanwezigheid
van
longitudinale groeven (longitudinal ridges) of
distale splijting
(onychoschisis) of allebei. Ook groeien de nagels meestal langzamer dan
normaal. Onychorrhexis is een afwijking die normaal is bij het ouder worden,
maar ook op jongere leeftijd kan voorkomen zonder onderliggende pathologie.
Er bestaan ook zeldzame congenitale varianten. Broze nagels kunnen ook
worden veroorzaakt door beschadiging van de nagel zoals door verkeerd
vijlen, of door trauma's, ticks & habits, en door oplosmiddelen zoals
nagellak remover (aceton), agressieve zepen, alcohol, verfverdunners.
De entiteit onychorrhexis is niet zo duidelijk omschreven als andere
nagelafwijkingen (bv pterygium), maar de kern van het begrip is dus dat de
nagels dun zijn en breekbaar, met groeven en scheurtjes aan het distale
einde. Longitudinale groeven zijn op oudere leeftijd een normaal
verschijnsel en kunnen gepaard gaan met hobbeltjes in de nagel (
beading).
Onychorrhexis kan ook voorkomen geassocieerd met andere aandoeningen zoals
hypothyreoidie, bulimia, anorexia nervosa, ondervoeding, vitaminen- of
mineralen-tekort anemie, psoriasis, eczeem, Raynaud fenomeen, blootstelling
aan kou.
![Onychorrhexis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.dermatlas.med.jhmi.edu] Onychorrhexis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/onychorrhexis-1z.jpg) |
![Onychorrhexis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.dermatlas.med.jhmi.edu] Onychorrhexis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/onychorrhexis-2z.jpg) |
onychorrhexis en beading |
onychorrhexis en beading |
![Onychorrhexis (klik op foto voor vergroting) [bron: onbekend] Onychorrhexis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/lichen-planus-onychorrhexis-1z.jpg) |
![Beading (klik op foto voor vergroting) [bron: Tosti et al. Color Atlas of Nails] Beading](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/beadingz.jpg) |
onychorrhexis |
beading |
DD: zie onder
nagelafwijkingen.
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, AMC,
Amsterdam.