Onychorrhexis wordt gebruikt als term voor kwetsbare nagels (brittle nails, fragilitas unguium) met groeven. De klinische kenmerken zijn naast kwetsbaarheid (broze nagels) de aanwezigheid van longitudinale groeven (longitudinal ridges) of distale splijting (onychoschisis) of allebei. Ook groeien de nagels meestal langzamer dan normaal. Onychorrhexis is een afwijking die normaal is bij het ouder worden, maar ook op jongere leeftijd kan voorkomen zonder onderliggende pathologie. Er bestaan ook zeldzame congenitale varianten. Broze nagels kunnen ook worden veroorzaakt door beschadiging van de nagel zoals door verkeerd vijlen, of door trauma's, ticks & habits, en door oplosmiddelen zoals nagellak remover (aceton), agressieve zepen, alcohol, verfverdunners.

De entiteit onychorrhexis is niet zo duidelijk omschreven als andere nagelafwijkingen (bv pterygium), maar de kern van het begrip is dus dat de nagels dun zijn en breekbaar, met groeven en scheurtjes aan het distale einde. Longitudinale groeven zijn op oudere leeftijd een normaal verschijnsel en kunnen gepaard gaan met hobbeltjes in de nagel (beading). Onychorrhexis kan ook voorkomen geassocieerd met andere aandoeningen zoals hypothyreoidie, bulimia, anorexia nervosa, ondervoeding, vitaminen- of mineralen-tekort anemie, psoriasis, eczeem, Raynaud fenomeen, blootstelling aan kou.



DD: zie onder nagelafwijkingen.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.