Phrynoderma is een aparte vorm van folliculaire hyperkeratose die voorkomt bij ondervoeding. Karakteristiek zijn hyperkeratotische papeltjes, folliculair gerangschikt, bruinige tint, voorkeurslokalisatie strekzijde extremiteiten, schouders, billen. Soms samen met een droge huid. Oorspronkelijk werd gedacht dat het alleen bij vitamine A deficiëntie voorkwam, maar het is ook toegeschreven aan tekorten aan vitamine E, B, A, essentiële vetzuren en algehele malnutritie.
In de moderne westerse wereld komt het nauwelijks nog voor, een enkele keer bij zwervers, alcoholisten, anorexia, of bij malabsorptie syndromen. In geval van specifieke hypovitaminosis A kunnen er andere symptomen zijn zoals cheilitis, glossitis, blefaritis, nachtblindheid, diarree, spierzwakte en neuritis.



Therapie:
Goede voeding (groeten, fruit, melk, vis, plataardige oliën, granen) en voldoende calorie intake, zonodig voedings supplementen. Verdwijnt vanzelf bij verbeteren van het dieet.


Referenties

1.	Di Stefani A, Orlandi A, Chimenti S, Bianchi L. Phrynoderma: a cutaneous sign of an inadequate diet. CMAJ 2007;177:855-856.

Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.