Pityrosporum folliculitis is een monomorfe, jeukende eruptie bestaande uit folliculair
gerangschikte erythemateuze papeltjes en papulopustels met name op de borst
en de bovenkant van de rug en de schouders, veroorzaakt door overgroei van
Malassezia furfur (oude naam:
Pityrosporum ovale). Vaak zijn er kleine
(0.5-1 mm) witte pusteltjes te zien. In de pustels kunnen met de
Diff-Quick kleuring paarse spruitende gistbolletjes worden aangetoond.
Kan ook op het voorhoofd zitten, of langs de haargrens. Soms geassocieerd
met seborroisch eczeem of hoofdroos (
pityriasis
capitis, seborroisch eczeem van de hoofdhuid). Pityrosporon folliculitis
kan in combinatie met gewone acne of
acne
tarda voorkomen en dan is het lastig vast te stellen wat de
belangrijkste component is. Een proefbehandeling met Trisporal 100 mg
gedurende 2 weken is dan een optie. Hiermee horen de kleine witte jeukende
pusteltjes te verdwijnen, blijft dan een gewone acne component over dan kan
die worden behandeld met reguliere anti-acne behandelingen (zie onder
acne
vulgaris). Zie ook onder
Pityrosporum infecties.
![Pityrosporum gisten (Malassezia furfur) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Pityrosporum gisten (Malassezia furfur)](../../../afbeeldingen/pityroz.jpg) |
![Pityrosporum folliculitis (Malassezia furfur) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Pityrosporum folliculitis (Malassezia furfur)](../../../afbeeldingen/pityrosporum-folliculitis-1z.jpg) |
![Pityrosporum folliculitis (Malassezia furfur) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Pityrosporum folliculitis (Malassezia furfur)](../../../afbeeldingen/pityrosporum-folliculitis-2z.jpg) |
Malassezia (Pityrosporum) |
Pityrosporum folliculitis |
Pityrosporum folliculitis |
![Pityrosporum folliculitis (Malassezia furfur) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Pityrosporum folliculitis (Malassezia furfur)](../../../afbeeldingen/pityrosporum-folliculitis-3z.jpg) |
![Pityrosporum folliculitis (Malassezia furfur) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Pityrosporum folliculitis (Malassezia furfur)](../../../afbeeldingen/pityrosporum-folliculitis-4z.jpg) |
![Pityrosporum folliculitis (Malassezia furfur) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Pityrosporum folliculitis (Malassezia furfur)](../../../afbeeldingen/pityrosporum-folliculitis-5z.jpg) |
Pityrosporum folliculitis |
Pityrosporum folliculitis |
Pityrosporum folliculitis |
Diagnostiek:De
diagnose wordt gesteld op het klinisch beeld: folliculitisbeeld op de rug,
borst met kleine pusteltjes, waarin met de
Diff-Quick kleuring veel paarse spruitende gistbolletjes worden
aangetoond.
DD:
acne
vulgaris (comedonen),
acne
tarda,
acne
venenata (door vette cosmetica)
folliculitis nno,
eosinofiele folliculitis,
Demodex
folliculitis, bath tub folliculitis (Pseudomonas).
Therapie: als
bij
pityriasis versicolor, meestal:
R/ Trisporal (itraconazol) 1 dd 100
mg gedurende 14 dagen. Een ander schema is 1 week 1 dd 100 mg, 3 weken pauze
en dan nog een keer een week 1 dd 100 mg.
R/ Diflucan (fluconazol) 300 mg
1 x per week gedurende 4-6 weken.
R/ Nizoral crème (ketoconazol), tube à
30 g.
R/ Acnecare crème (benzoylperoxide 50 mg/g, miconazolnitraat 20
mg/g), tube à 20 g.
R/ HCA (hydrocortison) 1% in ketoconazol crème, tube
à 30 g.
R/
propyleenglycol 50% in aqua purificata.
Combineren met een
tetracycline als in de pustels ook veel bacteriën te zien zijn en een
mengbeeld met gewone acne klinisch niet uit te sluiten is. De aanwezigheid
van jeuk pleit voor Malassezia.
Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, AMC, Amsterdam.